Jan Mayen
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Jan Mayen Jan Mayen |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Himna: "Ja, vi elsker dette landet" (Da, mi volimo ovu zemlju) |
||||||
 |
||||||
| Glavni grad | Nema |
|||||
| Službeni jezik | Norveški | |||||
| Državno uređenje | ||||||
• Kralj |
Harald V | |||||
• Guverner |
Nepoznat | |||||
| Zakonodavstvo | ||||||
| Nezavisnost | Pripada Norveškoj | |||||
| Površina | ||||||
• Ukupno |
373 km2 (-) | |||||
| 0 | ||||||
| Stanovništvo | ||||||
• Ukupno |
20 (-) | |||||
• Gustoća |
-/km2 | |||||
| Valuta | Norveška kruna | |||||
| Vremenska zona | +1, ljeti +2 | |||||
| Pozivni broj | 47 | |||||
| Internetska domena | .sj | |||||
Jan Mayen je gotovo nenaseljeno vulkansko ostrvo (20 istraživača) u sjevernom Atlantskom okeanu. Ovo ostrvo je dio kraljevine Norveške.
Historija[uredi | uredi izvor]
Postoje indicije da je irski svećenik Brendan bio u blizini Jan Mayena u 6. vijeku. Također postoje indicije da su vikinzi znali za postojanje ovog ostrva. Danas je nemoguće potvrditi istinitost ovih navoda. U modernu evropsku historiju Jan Mayen ulazi u 16. vijeku kada mnogi engleski i holandski kitolovci počinju ploviti u blizini ostrva. Pri otkriću ovog ostrva u 1607. godini Henry Hudson ga je nazvao Hudson's Touches ili skraćeno Touches. Hudson nije bio jedini koji je pretendavao na otkriće ovog ostrva. Tako su engleski kitolovci u 1611. dali ostrvu ime Trinity Island. Francuski kitolovac Jean Vrolicq mu je u 1612. dao ime Île de Richelieu. 1614. godine ostrvo je od strane engleskog kapetana John Clarkea ponovo dobilo novo ime - Isabelle. Ali ni ovo ime nije bilo dugotrajno. Iste godine holandski kapetan Joris Carolus ga je nazvao Jan Meys Hoeck. Današnje ime vuče svoje porijeklo iz ovog imena.
Ubrzo nakon svog otkrića holandski kitolovci su na ostrvu uspostavili više baza. U ljetnim mjesecima na ostrvu je boravilo do 1000 kitolovaca. Sredinom 16. vijeka zbog naglog pada broja kitova u vodama oko Jan Mayena kitolovci su napustili ostrvo. Tokom sljedećih 230 godina ostrvo je bilo nenaseljeno. Početkom 20. vijeka norveški lovci na lisice su počeli da borave na ostrvu tokom zimskih mjeseci. Norveška je zvanično anektirala ostrvo 8. maja 1929. godine.
Vlada[uredi | uredi izvor]
Historijski unutar Norveške, Jan Mayen je činio jednu političku cjelinu zajedno sa Svalbardom. Danas za razliku od Svalbarda, Jan Mayen nema poseban status unutar Norveške. Kao takav Jan Mayen nema vladu ili neke druge političke institucije van Norveških institucija. Dio je norveškog kantona Nordland.
Političke podjele[uredi | uredi izvor]
Norveška je podjeljena u više oblasti ili kantona (Norveški fylke). Do 1. januara 1995. godine Jan Mayenom je upravljao guverner Svalbarda. Poslije ovog datuma Jan Mayen je administrativno postao dio kantona Nordland i njime upravlja guverner (Norveški fylkesmann) Nordlanda.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Jan Mayen je vulkansko ostrvo u sjevernom atlantskom okeanu. More koje okružuje ostrvo sa svih strana utiče u velikoj mjeri na vremenske prilike na ostrvu. Prosječna zimska temperatura na ostrvu je -5° C. Ljetna prosječna temperatura je 5° C. Životinjski svijet na ostrvu je veoma oskudan i sastoji se većinom od ptica. Biljni svijet sačinjavaju većinom različite vrste mahovina.
Na sjeveru ostrva se nalazi najsjeverniji aktivni vulkan na svijetu - Barentsberg. Zadnja erupcija ovog vulkana se desila u 1985. godini. Vulkan je prekriven glečerom.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Ostrvo ne sadrži prirodne resurse koji se mogu iskoristiti u privredno-ekonomske svrhe. Ekonomski aktivitet se svodi na meterološku stanicu, manju vojnu bazu norveške vojske i pružanje usluga osoblju ove dvije baze. Usljed dejstovanja golfske struje većina vremenskih ciklona koji zahvačaju Evropu nastaju iznad Jan Mayena. Zbog ovoga meterološka stanica na Jan Mayenu se smatra jednom od najvažnijih u Evropi.
Obala Jan Mayena je 124,1 kilometara duga i na njoj nema luka. Na ostrvu se nalazi ne asfaltirani aeredrom preko kojega se dopremaju namjernice i ostali materijal za osoblje stacionirano na ostrvu. Od velike važnosti za Norvešku je ribolovna zona oko Jan Mayena koja se prostire na 296.611 kvadratnih kilometara. Do 1988. godine postojao je spor između Danske i Norveške oko ribolovnih zona između Grenlanda i Jan Mayena.
Jan Mayenu zajedno sa Svalbardom je dodjeljen internet domen .sj. Trenutno ovaj domen nije u upotrebi.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prije otkrića ovog ostrva u 16. vijeku ostrvo je bilo potpuno nenaseljeno. Danas Jan Mayen broji 20 stanovnika. Svi stanovnici su porijeklom iz Norveške i na ostrvu borave kao dio posade meterološke ili vojne baze.
Kultura[uredi | uredi izvor]
Na ostrvu nema značajnih kulturnih događanja. Za vrijeme prve Internacionalne Polarne godine u 1855. / 1856. godini Austro-Ugarska polarna ekspedicija je boravila na ostrvu gotovo godinu dana.
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
- Zvanična Internet prezentacija ostrva (Norveški i Engleski) Arhivirano 22. 7. 2011. na Wayback Machine
- Ovo je Jan Mayen, Privatna stranica o ostrvu (Norveški)
| Države |
| .svg) |
|---|---|---|
| Zavisne i ostale Teritorije | ||
| Nepriznate ili djelimično priznate države | ||
 |
Commons ima datoteke na temu: Jan Mayen |