Idi na sadržaj

Prača (Pale, Federacija Bosne i Hercegovine)

Koordinate: 43°45′49″N 18°45′54″E / 43.7637°N 18.7651°E / 43.7637; 18.7651
S Wikipedije, slobodne enciklopedije
(Preusmjereno sa Prača (Pale, FBiH))
Prača
Naseljeno mjesto
Prača nalazi se u Bosna i Hercegovina
Prača
Prača
Lokacija u Bosni i Hercegovini
Koordinate: 43°45′49″N 18°45′54″E / 43.7637°N 18.7651°E / 43.7637; 18.7651
Država Bosna i Hercegovina
EntitetFederacija Bosne i Hercegovine
KantonBosansko-podrinjski kanton Goražde
OpćinaPale
Stanovništvo (2013)
 • Naseljeno mjesto304
Vremenska zonaCET (UTC+1)
 • Ljeti (DST)CEST (UTC+2)
Pozivni broj(+387) 38
Matični broj170704[1]
Matični broj općine11576

Prača je naseljeno mjesto u općini Pale, Federacija Bosne i Hercegovine, Bosna i Hercegovina. Naselje Prača je smješteno na obalama rijeke Prače a ujedno je i centar općine Pale, jedne od tri općine Bosansko-podrinjskog kantona. Leži između planina Jahorina, Romanija, Crni rajski vrh, Klek, te Borovac. Prača je od Goražda udaljena 40-tak, a od Sarajeva 35 kilometara, te je povezana sa ostatkom Bosne i Hercegovine modernim putevima. Nalazi se na nadmorskoj visini od 639 do 1344 metara.

Prača u srednjem vijeku

[uredi | uredi izvor]

Prača, (Praça), srednjovjekovno naselje i trg na rijeci Prači, lijevoj pritoci Drine u koju se ulijeva kod Ustiprače u istočnoj Bosni. Današnji gradić Prača smješten je na sredini puta između Sarajeva i Goražda.

Župa Vrhprača koja se spominje u povelji ugarskog kralja Bele IV od 12.7. 1244. ('comitatus Vrch pracha') ukazuje da je u nekom ranijem periodu egzistirala i župa pod imenom Prača. Prvi spomen Prače u dubrovačkim izvorima je iz 1361. Tada je Nikola Miletković iz Prače postao dubrovačkim građaninom. Prača pripada privredno najrazvijenijim naseljima u Bosni druge polovine 14. i prvih decenija 15. st. U jednoj odluci dubrovačke vlade od 12.8. 1380. među najvažnija mjesta Srbije i Bosne u kojima se zadržavaju Dubrovčani, pored Drijeva, Srebrenice i Novog Brda, navedena je i Prača. Privredni život je pod utjecajem Dubrovčana ali istaknuta je uloga domaćih trgovaca. Oni su aktivni u izvozu olova iz obližnjeg rudnika Olovo. Ističu se Mikoje Radanović zvani Tezalo, otac čuvenog Braila Tezalovića, Bogdan Muržić i Brajko Hvaonić. Od tridesetih godina, sa smanjenim interesom za olovnu rudu slabi i privreda Prače.

Naselje Prača pripadalo je župi Borač. U rukama je vlastelinske porodice Pavlovići. Pored njega je tvrđava Novi (Pavlovac (Novi u Prači)) koja je sagrađena u 15. vijeku radi zaštite staroga trga. U osmansko doba pored naselja egzistira nahija Prača (Čataldža). U austrougarsko doba kroz Praču je prolazila pruga Sarajevo-Višegrad.

Po dolasku Austro-Ugarske na prostor Bosne i Hercegovine Prača se ubrzano gradi. Gradi se vojna kasarna, vježbalište i strelište, osnovna škola te poštansko-telegrafsko-telefonski ured.[2]

Stanovništvo

[uredi | uredi izvor]
Sastav stanovništva – Naseljeno mjesto Prača
2013.[3]1991.[4]1981.[5]1971.[6]1961.[7]
Osoba304 (100,0%)1 024 (100,0%)1 118 (100,0%)1 110 (100,0%)881 (100,0%)
Bošnjaci270 (88,82%)502 (49,02%)1490 (43,83%)1521 (46,94%)1358 (40,64%)1
Srbi29 (9,539%)517 (50,49%)599 (53,58%)572 (51,53%)459 (52,10%)
Bosanci2 (0,658%)
Hrvati1 (0,329%)1 (0,098%)10 (1,135%)
Jugoslaveni1 (0,329%)1 (0,098%)24 (2,147%)1 (0,090%)31 (3,519%)
Nisu se izjasnili1 (0,329%)
Ostali3 (0,293%)1 (0,089%)2 (0,180%)2 (0,227%)
Crnogorci4 (0,358%)4 (0,360%)16 (1,816%)
Albanci7 (0,631%)5 (0,568%)
Mađari3 (0,270%)
  1. 1 Modalitet Muslimani se danas označava kao modalitet Bošnjaci.

Literatura

[uredi | uredi izvor]
  • Desanka Kovačević, Prača, Enciklopedija Jugoslavije 6, Zagreb 1965, 579-580.
  • Десанка Ковачевић-Којић, Градска насеља средњовјековне босанске државе, Сарајево 1978, 22-23, 37, 39, 62-63, 99, 172, 175, 177.
  • Милан Васић, Земља Павловића у свјетлу турских извора, 'Земља Павловића. Средњи вијек и период Турске владавине', Бања Лука-Српско Сарајево 2003, 305-326.
  • Svjetlost Evrope u BiH, Sarajevo 2004, 30;
  • Hasib Muhović, Prača i okolina od najstarijih vremena do danas, Sarajevo 2008.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ "Sistematski spisak općina i naselja" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 9. 5. 2016. Pristupljeno 9. 10. 2015.
  2. ^ Muhović, Hasib (2013). Iz pračanskih starina. Sarajevo: TDP, Sarajevo. ISBN 978-9958-553-14-1.
  3. ^ "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik". popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala, 7. 4. 2021. Pristupljeno 7. 4. 2021.
  4. ^ "Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991. (str. 11)" (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 16. 3. 2016.
  5. ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 9. 10. 2015.
  6. ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 9. 10. 2015.
  7. ^ "Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 16. 3. 2016.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]