Pravoslavna crkva svetog Petra i Pavla u Borcima
43°34′47″N 18°01′03″E / 43.57972°N 18.01750°E
| Crkva sv. Petra i Pavla u Borcima | |
|---|---|
_2017_4.jpg) | |
| Osnovne informacije | |
| Religija | Pravoslavlje |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Organizacijski status | Parohija Konjic |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski tip | Crkva |
| Osnovano od strane | Zemaljska vlada, |
| Smjer fasade | istok - zapad |
| Dovršeno | 1896. god |
| Specifikacije | |
| Dužina | 11 m |
| Širina | 7,05 m |
| Toranj/-evi | 1 |
| Visina tornja | 11,65 m |
| Materijali | Kamen krečnjak, kamen sedra (toranj) |
Crkva sv. Petra i Pavla u Borcima, općina Konjic, Bosna i Hercegovina, pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi i eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1]
Lokacija[uredi | uredi izvor]
Naselje Borci je na 10 km zračne udaljenosti jugoistočno od Konjica, u podnožju istočnih padina planine Borašnice, na Boračkoj visoravni. Nalazi se uz put koji iz Konjica preko Boraka vodi za Glavatičevo i dalje, uz Neretvu, na jugoistok u Zaborane na Nevesinjskom polju
Historija[uredi | uredi izvor]
U periodu 1878-1918, na području današnje općine Konjic, izgrađena su dva vjerska objekta: Crkva sv. Vasilija Velikog u Konjicu, 1886. godine i Crkva svetih apostola Petra i Pavla, u Borcima, 1896. godine.
Početkom 1880. godine, mještani sela Borci obratili su se Zemaljskoj vladi za Bosnu i Hercegovinu molbom da im se odobri izgradnja manje crkve sa sporednim prostorijama na Borcima i materijalna pomoć za njenu izgradnju. Zemaljska vlada udovoljila je ovoj molbi: odobrila je gradnju i pomoć od 300 florina.
Opis[uredi | uredi izvor]
Crkva je pravougaone osnove, vanjskih dimenzija cca 7,05 x 11,00 m. U osovini vanjskog zida zapadne fasade, prizidan je zvonik kvadratne tlocrtne osnove 2,90 x 2,90 m.
Crkva je jednobrodna, a u funkcionalnom smislu je podijeljena na: prostor naosa, oltarski prostor sa proskomidijom, đakonikonom i časnom trpezom, smješten u apsidi, te galeriju, preko koje se pristupa stepeništu crkvenog tornja. Crkva ima jedan ulaz.
Na gornjoj zoni ikonostasne pregrade crkve je postavljeno nekoliko ikona.
Crkva je prvobitno bila pokrivena kamenim pločama. Kao pokrivač je zatim korišten crijep, 80-ih godina 20. stoljeća su korištene salonit ploče, a 2005. godine je izvršeno prepokrivanje «salonitkom».
Zvonik je naknadno prizidan uz crkvu i zidan je od kamena sedre (dok je crkva zidana od krečnjačkog kamena).
Svi prozori imaju kamene šembrane (okvire), izvedene od po četiri komada kamena «miljevine». Kamenovi šembrana su klesani veoma precizno, a njihove vidljive, vanjske površine su obrađene finom «zubljom» Miljevina je kamen bjeličaste do žućkaste boje, mekahan je i veoma pogodan za izvođenje dekorativnih elemenata, zbog jednostavnosti njegove obrade. Ima trajnu povišenu vlažnost i teško se suši. Nema veliku čvrstoću, ekstremno je porozan i veoma higroskopan pa ga je potrebno zaštiti.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Crkva sv. Petra i Pavla u Borcima" (PDF). Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Pristupljeno 12. 9. 2017.[mrtav link]
