Rezidencija bukovskih i dalmatinskih mitropola

Rezidencija mitropolita Bukovine i Dalmacije

Svjetska baština
Glavna zgrada rezidencije
Lokacija	Ukrajina
Kriterij	ii, iii, iv
Referenca	1330
Uvrštenje	2011. (35. sjednica)
Površina	259,37 ha
Tampon-zona	3.041,08 ha

Rezidencija pravoslavnih mitropolita Bukovine i Dalmacije je graditeljska cjelina i glavna znamenitost u gradu Červincima, na jugu Ukrajine. Sagrađena je na mjestu stare episkopske kuće u periodu 1864-1882. Danas se ovdje nalazi Nacionalni univerzitet Červinci, nazvan po Juriju Fedkoviču.

Ova jedinstvena arhitektonska cjelina nastala je zahvaljujući zalaganju episkopa (vladike) Eugena (Gakmana). Godine 1863. dobio je dozvolu od austrijskog cara da sagradi novu prostranu rezidenciju dostojnu glavnog grada Bukovine. Sljedeće godine, odmah nakon osvećenja Saborne crkve Svetog Duha, biskup Gakman je već položio kamen temeljac buduće rezidencije.

Opis

Projektiranje arhitektonske cjeline izvršio je poznati češki naučnik, arhitekta, akademik Josef Hlávka. Projektovao je nekonvencionalan kompleks građevina u duhu eklekticizma sa prevlašću elemenata vizantijskog i romaničkog stila. Ovaj projekat je više puta osvajao nagrade na poznatim takmičenjima arhitekata, a posebno je zapažen na Svjetskoj izložbi u Parizu. Sastav ansambla je prilično složen, ali se istovremeno ističe jasnoćom planiranja. Sastoji se od tri monumentalne građevine-zgrade:

Mitropolitska rezidencija

Mitropolitska rezidencija

Zgrada mitropolitske rezidencije sadržavala je:

• mitropolitski manastir
• prostrane stanove sa radnim i prostorijama za odmor,
• luksuzne sale u kojima su priređivane audijenciju za ugledne goste i mjesta održavanja eparhijskih sastanaka.

U uglu lijevog krila zgrade nalazi se Vladičanska kućna crkva - kapela Ivana Suchavskog, od koje je, počela izgradnja cijele Rezidencije. Među prostorijama glavne zgrade, svojom ljepotom i veličinom isticala se Sinodalna sala, jedna od najljepših u Evropi. Bila je ukrašena mermerom (otuda i današnji naziv - Mermer) i opremljena bočnim galerijama stubova, na kojima se oslanjala drvena tavanica ukrašena ornamentima. Utisak veličine pojačavali su i hodnici sa mermernim mozaicima na podu i oslikanim plafonima u obliku kupola. Godine 1944. Sinodalna sala je oštećena u požaru kada je stradala ne samo unutrašnjost, već i sinodalna biblioteka u kojoj su se nalazile jedinstvene ranoštampane knjige i arhiv. Sadašnji izgled Mermerne dvorane samo je kopija koju su izradili restauratori. Vatra nije zahvatila skupštinsku salu Svetog sinoda (današnju Crvenu salu). Njena unutrašnjost je sačuvana u izvornom obliku. Zidovi Crvene sale ukrašeni su kineskom svilom, drveni plafon je ukrašen ornamentima, a pod je obložen parketom od crvene bukve, hrasta i zelene lipe. Ogromna venecijanska ogledala vise na jednom od zidova. Napravljene prema drevnoj tehnologiji, imaju pet slojeva srebra.

U rezidenciji se danas nalazi rektorat i fakultet stranih jezika.

Crkva Sveta tri jerarha

Bogoslovija

Zgrada bogoslovije, u obliku potkovice, sa tri strane okružuje crkvu Sveta tri jerarha. Prvi kamen u temelj hrama položio je episkop Jevgen Gakman u aprilu 1867. Na njenoj unutrašnjosti radilo je nekoliko stručnjaka visokog nivoa. Crkvu je oslikao umjetnik-profesor iz Beča Karl Jobst. Njegovi kistovi pripadaju temperama sa biblijskim scenama. Zahvaljujući divnoj akustici, ljubitelji crkvenog pojanja Černivci rado su dolazili u hram da slušaju službu, a sada su ponovo dobili takvu priliku. Godine 1993, nakon vremena sovjetskog ateizma, teološki odsjek je obnovljen kao dio filozofsko-teološkog fakulteta Univerziteta Černivci, koji se nalazio na prvom spratu zgrade Bogoslovije, a bogosluženja su ponovo oživljena u Crkvi Trojice. Arhijereja, koje provode i studenti teologije i njihovi duhovni mentori-učitelji.

Zgrada prezbiterija

Prezbiterij

U zgradi prezbiterija (danas IV zgrada univerziteta, u kojoj se nalazi Geografski fakultet), nalazili su se Djakovačka škola, Nadbiskupijski muzej i tvornica svijeća. Krov zgrade istorijskog prezbiterija, kao i cijelog Konaka, pokriven je ornamentiranim crijepom nalik na bukovinske narodne šare. U sredini zgrade, iznad glavnog ulaza, nalazi se kula sa satom i kupolom, koja je u krugu ukrašena Davidovim zvijezdama. Time je ovjekovječeno sjećanje na novčanu pomoć koju je jevrejska zajednica grada pružila Bukovinskoj pravoslavnoj mitropoliji. Uostalom, astronomski iznos potreban za izgradnju Rezidencije - 1,8 miliona guldena, sami pravoslavci ne bi mogli da sakupe.

Svjetska baština

Rezidencija pravoslavnih mitropolita Bukovine i Dalmacije nalazi se na UNESCO-ovoj listi mjesta svjetske baštine od 2011.god, odražavajući društvene, ekonomske i kulturne uticaje na razvoj arhitekture i urbanizma od antičkog doba, srednjeg vijeka, apsolutizma i Grunderovog perioda (ekonomska faza u 19-om vijeku na području Njemačke i Austrije). Kompleks predstavlja verziju historicističke arhitekture i planiranja iz 19. stoljeća sa Alhambrom kao inspiracijom.