Rustem-paša Opuković
Rustem-paša Opuković (osmanlijski turski: رستم پاشا, turski: Rüstem-paşa) bio je osmanlijski državnik, vojskovođa i veliki vezir.[1][2][3] Rođen je oko 1500, a umro u Istanbulu 10. jula 1561.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rustem-paša potječe iz bošnjačke porodice Opuković, koja je živjela na području Sarajeva,[4][5][6] ili iz hrvatske porodice koja je živjela u blizini Skradina.[7][1][3] Najstariji je sin Mustaj-bega Opukovića i brat kapudan-paše Sinan-paše i mostarskog namjesnika Karađoz-bega. Imao je i jednu sestru po imenu Nefisa. Odlaskom u Istanbul stekao je zavidnu karijeru. Dana 26. novembra 1539. oženio se s Mihrimah, kćerkom sultana Sulejmana. I prije nego što je prvi put imenovan velikim vezirom obavljao je visoke dužnosti. Bio je beglerbeg Dijarbakira, zatim Anadolije, a velikim vezirom prvi put imenovan je 1553. Na toj funkciji ostao je do sljedeće godine. Ubrzo je ponovo imenovan velikim vezirom, naslijedivši na toj funkciji Kara Ahmed-pašu. Drugi mandat trajao mu je do smrti 1561, a na toj funkciji naslijedio ga je još jedan Bošnjak, Semiz Ali-paša.
U vezi s Rustem-pašom postoje mnogo nedoumice. Jedan broj historičara opisuje ga kao pohlepnog i bolesno ambicioznog, a drugi potpuno suprotno, govoreći da je riječ o staloženom i bogobojaznom čovjeku. Jedan od najvećih razloga zbog kojih je ličnost Rustem-paše kontroverzna jest činjenica da ga pristalice šehzade Mustafe (prije svih pjesnik Jahja Taslidžak) optužuju kao glavnog krivca za smrt tog Sulejmanovog sina. S druge strane, brojni historičari optužuju princa Mustafu da je sam kriv za svoju smrt jer je spremao svrgavanje svog oca te da je Rustem-pašina krivica u tim događanjima zanemariva.
Porodica i zaostavština[uredi | uredi izvor]
Sa sultanijom Mihrimah imao je troje djece: Ayşe Hümaşah Hanımsultan, Sultanzade Osman-beg, Sultanzade Mehmed-beg.
Iza sebe je ostavio brojne zadužbine, od kojih su najpoznatije džamija na trgu Eminonu u Istanbulu i džamija u Tekirdagu. U Istanbulu je dao sagraditi i dvije medrese.
I u svom zavičaju ostavio je brojne vakufe a svakako su najpoznatiji bezistan u Sarajevu poznat pod imenom Brusa bezistan te jedan most u Sarajevskom polju. Rustem-paša se smatra jednim od najbogatijih ljudi u historiji Osmanlijskog Carstva.
Umro je u Istanbulu i ukopan je u turbetu pored Šehzade džamije.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Hamilton Alexander Rosskeen Gibb 1994, str. 640.
- ^ Koço Luarasi 2003, str. 45.
- ^ a b Selim Islami 1968, str. 90.
- ^ Woodhead 1954, str. 640.
- ^ Altundağ, Turan 1932, str. 800–802.
- ^ Topaloğlu 1999, str. 471–472.
- ^ Peçevî 1864, str. 21.
Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]
- Nazım Tektaş, Sadrâzamlar – Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, Çatı Kitapları, Istanbul, 2009.
- Suraiyah Faroqhi, Subjects of the Sultan: Culture and Daily Life in the Ottoman Empire, 2005.
.svg){kind=small}
