Trabzonska mirovna konferencija
 Grupna fotografija transkavkazskih i osmanlijskih učesnika konferencije. Akaki Chkhenkeli, Hüseyin Rauf Beg i Khalil beg Khasmammadov stoje ispred | |
| Potpisan | 14. 3. - 13. 4. 1918 |
|---|---|
| Lokacija | Trabzon, Osmanlijsko Carstvo |
| Potpisnici | |
Trabzonska mirovna konferencija bila je konferencija koja je održana između 14. marta i 13. aprila 1918. u Trabzonu između Osmanlijskog Carstva i delegacije Transkavkaske skupštine (Zakavkaskog Seima) i vlade. Predstavnici su bili kontraadmiral Hüseyin Rauf Beg za Osmanlijsko Carstvo, i Akaki Chkhenkeli, Khalil beg Khasmammadov, Alexander Khatisian itd. kao transkavkaska delegacija.
Erzindžansko primirje koje su Rusi i Osmanlije potpisali u Erzindžanu 5. decembra 1917. godine okončalo je oružane sukobe između Rusije i Osmanlijskog Carstva u Perzijskoj i Kavkaskoj kampanji na bliskoistočnom frontu Prvog svjetskog rata.[1] Nakon primirja uslijedio je Brest-Litovski mir 3. marta 1918. između Ruske SFSR i Centralnih sila, koji je označio izlazak Rusije iz Prvog svjetskog rata. Brest-Litovski mir nametnuo je granice koje su bile u suprotnosti s onima na koje su sve strane polagale pravo. Osmanlijsko Carstvo je smatralo da delegacija koju je osnovao Seim ne predstavlja državu, već narode regije.
Pozicije[uredi | uredi izvor]
Osmanlijska delegacija izrazila je želju da "Zakavkazje proglasi svoju nezavisnost i objavi svoj oblik vlasti prije završetka pregovora" Osmanlijsko Carstvo je htjelo srušiti barijeru između anatolskih muslimana i kavkaskih muslimana i "učvrstiti jedinstvo među srodnim nacijama." Posebni zadaci Osmanlijskog Carstva na Kavkazu, uvjeravao je Rauf Beg, odražavaju veze između Carstva i kavkaskih naroda koji su bili "...ne samo historijske i geografske, nego krvne, koje teku iz njihove zajedničke prošlosti."
Ahmed beg Pepinov, savjetnik zakavkaske delegacije i član Muslimanskog nacionalnog vijeća, predložio je formiranje četvrte, zasebne administrativne jedinice koju bi činile muslimanske oblasti Batumske i Karske oblasti. "Veze koje stvaraju sličnosti rase, religije, ekonomije i svakodnevnog života su veoma jake i biće im jako teško da opstanu jedno bez drugog", ustvrdio je Pepinov utemeljujući tu želju.
Posljedice[uredi | uredi izvor]
Na kraju pregovora, Enver-paša je ponudio da preda sve ambicije Carstva na Kavkazu u zamjenu za priznanje osmanlijskog povratka istočnoanadolskih provincija u Brest-Litovskom miru.[2]
Šef transkavkaske delegacije Akaki Chkhenkeli je 5. aprila prihvatio Brest-Litovski mir kao osnovu za dodatne pregovore i uputio je vladi poziv da prihvate ovaj stav.[3] Raspoloženje koje je vladalo u Tiflisu bilo je veoma različito, izrazili su veću odlučnost. Brest-Litovski mir ujedinio je armensko-gruzijski blok. Armeni su vršili pritisak na Republiku da odbije. Oni su priznali postojanje ratnog stanja između sebe i Osmanlijskog Carstva.[3]
Neprijateljstva su nastavljena i osmanlijske trupe su zauzele nove teritorije na istoku, dostižući predratne granice.
U Batumu je 11. maja otvorena nova mirovna konferencija.[2] Na ovoj konferenciji, Osmanlije su proširile svoje zahtjeve na Tiflis, kao i Aleksandropolj i Ečmiadzin, do kojih su željeli izgraditi željeznicu, koja bi povezala Kars i Julfu sa Bakuom. Armenska država, kroz koju bi prolazio ovaj transportni koridor, trebala je dati slobodno pravo prolaza. Armenski i gruzijski članovi republičke delegacije počeli su da stvaraju zastoje.
Počevši od 21. maja, osmanlijska vojska je ponovo krenula naprijed u oblasti ruske Armenije koje nisu bile pod sultanovom kontrolom od sedamnaestog vijeka. Konflikt je doveo do bitke kod Sardarapata (21.–29. maja), bitke kod Kara Kilissea (1918.) (24.–28. maja) i bitke kod Baš Abarana (21.–24. maja). Republika Armenija je bila prisiljena da 4. juna potpiše Batumijski sporazum.
