Turbeta u Čajniču
Turbeta u Čajniču predstavljaju objekte memorijalne arhitekture Bosne i Hercegovine. Zajedno sa džamijom, mezarjem, šadrvanom, haremskim zidom, ulaznom kapijom i česmom, poglašeni su za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. [1]
Turbe Sinan-bega i njegove supruge[uredi | uredi izvor]
Sinan-beg (kasnije Sinan-paša) Boljanić je u historiji Bosne i Hercegovine upisan kao sandžak-beg Bosanskog (u periodu od jeseni 1562. do ljeta 1564. godine) i Hercegovačkog ( u periodima od februara 1552. do februara 1557, od aprila 1563. do jeseni 1563, od ljeta 1564. do marta 1567, od juna do decembra 1569, i od aprila 1574. do februara 1580. godine) sandžaka. Bio je oženjen Šemsa-kadunom, sestrom Mehmed-paše Sokolovića. Umro je 1582. godine i ukopan je u turbetu kraj svoje džamije u Čajniču.
U dvorištu Sinan-begove džamije, uz samu munaru je postavljeno turbe Sinan-bega i njegove supruge, Šemsa-kadune. Potkupolno osmougaono turbe je zatvorenog tipa. Dimenzija vanjske stranice objekta iznosi 2,90 m, a unutrašnje 2,30 m. Debljina zidova je 90 cm. Kupola, prečnika 5,15 m, se oslanja na osmougaoni tambur. Prelaz između zidova i kupole je riješen pandantifima. Ulaz u turbe je natkriven trovodnim krovom, čija se drvena konstrukcija oslanja na četiri drvena stupa. Na taj način je pred turbetom napravljen mali trijem sa drvenim klupama za sjedenje, postavljenim s obje strane ulaza. Krov je pokriven limom. Prozori postavljeni su u dva horizontalna pojasa na svakoj strani turbeta, uokvireni profiliranim kamenim šembranama, sa demirima (željeznim rešetkama) sa vanjske strane.
Nad segmentnim lukom iznad ulaznih vrata je u pravougaonom polju smješten tarih. Natpis u stihovima na turskom jeziku, ispisan običnim tempera bojama na krečnoj podlozi, smješten u četiri izdužena, romboidna polja, spominje Sinan-bega i njegovu suprugu kao osobe ukopane u turbetu, bez datuma smrti Sinan-bega ni Šemsa-kadune.
Unutar turbeta su smještene dvije grobnice čiji su nadgrobni spomeninici uništeni. Nakon rušenja Sinan-begove medrese, za vrijeme II svjetskog rata, tarih sa medrese je prenesen u turbe.
Turbe Sinan-begovih srodnika[uredi | uredi izvor]
Turbe, smješteno izvan harema džamije, s druge strane ulice, je turbe Sinan-begovih srodnika. Od Sinan-begovog turbeta razlikuje se samo dimenzijama i u pojedinim detaljima. S obzirom da su unutar turbeta ukopane tri osobe, turbe je većih dimenzija, tako da dimenzija vanjske stranice iznosi 3,11 m. Prozori u dva horizontalna pojasa su na svim fasadama osim na desnom zidu. Na turbetu, kao i na nišanima u unutrašnjosti, nema nikakvih zapisa i natpisa.