Ulcinjska solana
| Ulcinjska solana | |
|---|---|
IUCN kategorija V (zaštićeni krajolik / morski pejzaž) | |
 | |
  | |
| Najbliži grad | Ulcinj,  Crna Gora |
| Koordinate | 41°55′00″N 19°17′00″E / 41.91667°N 19.28333°E |
| Površina | 1.477 ha |
| Osnovano | 2019.[1] |
| Upravljačko tijelo | JP Nacionalni parkovi Crne Gore |
Ulcinjska solana se nalazi na krajnjem jugu Crne Gore, na granici sa Albanijom. Udaljena je vazdušnom linijom 1 km od Ulcinja i isto toliko od granice sa Albanijom. Putem je od Podgorice udaljena 85 km, od Budve 68 km, a od Skadra u Albaniji 40 km.[2]
Historija[uredi | uredi izvor]
Današnja solana počela se graditi u periodu 1926.do 1934. godine. Prva berba soli realizovana je 1935. godine i iznosila je 6.000 tona.[3] Rekordna berba od 41.882 tona zabilježena je 1952. godine, a 1959. solana se rekonstrukcijom proširuje na 9,3 km2. Razorni zemljotres 15. aprila 1979. godine jako je oštetio infrastrukturu. U procesu obnove, proširena je na 1.477 ha. Ulcinjska Solana je tada postalavjedna od deset najvećih i jedna od najmlađih solana na Mediteranu.
Solana je decenijama imala važan i veliki uticaj na privredu grada Ulcinja. U istoriji ovog najstarijeg ulcinjskog preduzeća zabeleženo je da samo dva puta nije bilo berbe soli. Jednom je to bilo 1943. godine, za vrijeme Drugog svetskog rata, a drugi put 1964. godine, kada je dugotrajna kiša sasvim istopila slane kristale. Poslije 80 godina proizvodnje, berba iz 2013. godine je bila posljednja, što je dovelo u opasnost cjelokupan ekosistem.
Fauna[uredi | uredi izvor]
Vodozemci i gmizavci[uredi | uredi izvor]
U staništima Ulcinjske solane nalazi se 12 vrsta vodozemaca i 28 vrsta gmizavaca. Vodozemci teško izdržavaju u slanoj vodi ili u slatkovodnim solanskim kanalima, gde su lak plijen brojnim pticama. Zato su okolne močvare za njih idealno stanište. Za gmizavce ovdje vladaju povoljniji uslovi zbog velikog broj ptica, njihovih jaja i ptića koji se pile na nasipima, kao i brojnih insekata. Najveći broj vrsta iz obe grupe, pripadaju kategorijama ranjivih, ugroženih ili kritično ugroženih vrsta.
Ptice[uredi | uredi izvor]
Solana se nalazi između najznačajnijih ornitoloških lokaliteta na Jadranu, pa i šire. To su područja od međunarodnog značaja za boravak ptica: Velika plaža kod Ulcinja, Ada Bojana, Šasko jezero i Skadarsko jezero u Crnoj Gori i Velipoja u Albaniji.
Do sada je na prostoru solane registrovano više od 240 vrsta ptica, što je oko 50% od ukupnog ptičjeg fonda u Evropi. Ono što Solanu odvaja od svih ostalih sličnih staništa u okolini je kvalitet vrsta i njihova brojnost. Brojno stanje više od 10 vrsta koje se ovde gnijezde, zimuju ili svraćaju tokom jesenje ili proljećne seobe prelazi prag od 1% ukupne svjetske populacije.
_immature_(20633157536).jpg)
Pelikani[uredi | uredi izvor]
U skladu sa podacima sakupljenim od 2003. godine, Solana Ulcinj pokazuje da ima odlične uslove za ishranu i odmor globalno ugroženih pelikana u period od avgusta do novembra. Jata koja dolijeću na Solanu najčešće broje oko 50 jedinki. Najveći broj od 96 jedinki registrovan je 2005. godine. Pelikani na Solani provedu obično 4 mjeseca. Bazeni na kojima se regrutuju pelikani su najrasprostranjeniji, bez tamarisa i trske u njima. Otvoreni pogled im omogućava zaštitu od predatora i uznemiravanja od strane čovjeka. Glavna hrana pelikana su ribe.
Flamingosi[uredi | uredi izvor]
Flamingosi su još 2003. godine registrovani na području Solane. Tokom 2006. boravili su na Solani cijelo proljeće, od marta do maja, a u jesen iste godine registrovane su ptice sa delte rijeke Ebro u Španiji. Godine 2010. prvi put je zabilježen značajniji broj, kada je oko 180 jedinki ovdje provelo zimu. U novembru 2011. ornitolozi su zabilježili više od 450 flamingosa, novembra 2012. 735, da bi se u oktobru 2014. godine na solani registrovalo oko 2500 jedinki. Očitavanje prstenova ukazuje njihovu regionalnu povezanost sa Španijom, Francuskom, Italijom, Turskom, Tunisom i Alžirom. Najveći dio njihove ishrane čine sitni beskičmenjaci kao što je salamurski račić (latinski: Artemia sp.). Zimi, kada nema račića, oni se hrane crvima, larvama, malim puževima i školjkama sa cistama salamurskog račića.
Godine 2013. na solani se gnijezdilo svega oko 350 parova, zbog loših uslova gnežđenja, što podrazumjeva uznemiravanja, krađe jaja ili nedostatka vode u bazenima. Te godine desio se incident u kom su pokradena sva jaja flamingosa. Poslednjih godina uslovi za boravak flamingosa, kao i drugih vrsta ptica, na Ulcinjskoj solani se popravljaju, pa se ove ptice ponovo gnijezde i donose na svijet svoje piliće na ovom području.
Zaštićeno područje[uredi | uredi izvor]
Solana je 24. juna 2019. godine proglašena parkom prirode.[4] Iste godine proglašena je močvarom od međunarodnog značaja i uvrštena na Ramsar svjetsku listu močvarnih područja.[5] Osim Solane u Crnoj Gori na Ramsar listu su upisani još i Nacionalni park Skadarsko jezero 1995. i Tivatska solila 2013. godine.[6]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Ulcinjska solana". Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net. Pristupljeno 9. 2. 2021.
- ^ "Parkovi prirode u Crnoj Gori". Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net. Pristupljeno 9. 2. 2021.
- ^ Vreme - digitalna.nb.rs - Pristupljeno 14.12.2021
- ^ "Odluka o proglašenju - Skupština Opštine Ulcinj - Pristupljeno 14.12.2021" (PDF). Arhivirano s originala (PDF), 11. 6. 2021. Pristupljeno 15. 12. 2021.
- ^ "Ulcinjska solila". Ramsar Sites Information Service - rsis.ramsar.org. Pristupljeno 9. 2. 2021.
- ^ "Park prirode Ulcinjska solana". Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net. Pristupljeno 9. 2. 2021.
