X-vezana sideroblastna anemija
| Sideroblastna anemija | |
|---|---|
 | |
| Klasifikacija i vanjski resursi | |
| ICD-10 | D64.0-D64.3 |
| ICD-9 | 285.0 |
| OMIM | 301310 OMIM: 206000 OMIM: 300751 |
| DiseasesDB | 12110 |
| MeSH | D000756 |
Sideroblastna anemija, ili sideroahrestna anemija, je oblik anemija u kojem koštana srž proizvodi prstenaste sideroblaste, a ne zdrava crvena krvna zrnca (eritrocite).[1] Kod sideroblastne anemije, organizam ima raspoloživo gvožđe , ali ga ne može inkorporirati u hemoglobin, koji je crvenim krvnim zrncima potreban za efikasan transport kisika. Poremećaj može biti uzrokovan ili genetičkim poremećajem ili indirektno kao dio mijelodisplazijskog sindroma,[2] koje se mogu razviti u krvne maligne bolesti (posebno akutnu mijeloidnu leukemiju).
Sideroblasti (sidero– + –blast, od grčkog σδηρος – sídēros = gvožđe + βλαστός – blastos = klica) su eritroblasti sa jedrom (prekursori zrelih crvenih krvnih zrnaca) sa granulama gvožđa, akumuliranim u mitohondrijama oko jedra. Normalno, sideroblasti su prisutni u koštanoj srži i ulaze u cirkulaciju nakon sazrijevanja u normalan eritrocit. Prisustvo sideroblasta per se ne definira sideroblastnu anemiju. Samo nalaz prstenastih (ili ring, cirkularnih) sideroblasta karakteriše sideroblastičnu anemiju.
Prstenasti sideroblasti su nazvani tako jer mitohondrije napunjene gvožđem formiraju prsten oko jedra. To je podtip bazofilnih granulastih eritrocita, ali se mogu vidjeti samo u koštanoj srži. Da bi se ćelija smatrala prstenastim sideroblastom, prsten mora okruživati trećinu ili više jedra i sadržavati pet ili više granula gvožđa, prema klasifikaciji tumora hematopoetskog i limfoidnog tkiva, prema SZO iz 2008.[3]
Tipovi[uredi | uredi izvor]
Međunarodna radna grupa SZO za morfologiju MDS-a (IWGM-MDS) definirala je tri tipa sideroblasta:
- sideroblasti tipa 1: >5 siderotskih granula u citoplazmi
- sideroblasti tipa 2: 5 ili više siderotskih granula, ali ne u perijedarnoj distribuciji
- tip 3 ili prstenasti sideroblasti: 5 ili više granula u perinuklearnoj poziciji, koje okružuju jedfro ili obuhvataju najmanje jednu trećinu njegovog obima.
Tip 1 i tip 2 nalaze se kod nesideroblastnih anemija, a tip 3 samo kod sideroblastne anemije.
Simptomi i znaci[uredi | uredi izvor]
Simptomi sideroblastne anemije uključuju bljedilo kože, umor, vrtoglavicu i povećanje uvećanu slezenu i uvećanu jetru. Bolest srca, oštećenje jetre i zatajenje bubrega mogu biti posljedica nakupljanja gvožđa u ovim organima.[4]
Uzroci[uredi | uredi izvor]
Uzroci sideroblastne anemije mogu se kategorizirati u tri grupe: kongenitalna sideroblastna anemija, stečena klonska sideroblastna anemija i stečena reverzibilna sideroblastna anemija. Svi slučajevi uključuju disfunkcionalnu sintezu ili obradu hema. Ovo dovodi do granulastog taloženja gvožđa u mitohondrijama koje formiraju prsten oko jedra crvenih krvnih zrnaca u razvoju. Kongenitalni oblici se često javljaju sa normocitnom ili mikrocitnom anemijom, dok su stečeni oblici sideroblastne anemije često normocitni ili makrocitni.
- Kongenitalna sideroblastična anemija
- X-vezana sideroblastična anemija: Ovo je najčešći kongenitalni uzrok sideroblastne anemije i uključuje defekt u ALAS2, [5] koji je uključen u prvi korak sinteze hema. Iako je X-vezana, otprilike jedna trećina pacijenata su žene zbog iskrivljenih X-inaktivacija (lionizacije).
- Autosomno recesivna sideroblastna anemija uključuje mutacije u genu SLC25A38. Funkcija ovog proteina nije u potpunosti shvaćena, ali je uključen u mitohondrijski transport glicina. Glicin je supstrat za ALAS2 i neophodan je za sintezu hema. Autosomno recesivni oblik je tipski težak u prezentaciji.
- Genetički sindromi: Rijetko, sideroblastna anemija može biti dio kongenitalnog sindroma i prisutna sa povezanim nalazima, kao što su ataksija, miopatija i pankreasna insuficijencija.
- Stečena klonska sideroblastična anemija
- Klonske sideroblastične anemije spadaju u širu kategoriju mijelodisplastični sindromi (MDS). Postoje tri oblika i uključuju refraktornu anemiju sa prstenastim sideroblastima (RARS), refraktornu anemiju sa prstenastim sideroblastima i trombocitozom (RARS-T) i refraktornu citopeniju sa višelinijskom displazijom i prstenastim sideroblastima (RCMD-RS). Ove anemije su povezane s povećanim rizikom za evoluciju leukemija.
- Stečena reverzibilna sideroblastna anemija
- Uzroci uključuju prekomjernu upotrebu alkohola (najčešći uzrok sideroblastne anemije), nedostatak piridoksina (vitamin B6 je kofaktor u prvom koraku sinteze hema[6]), trovanje olovom[7] i nedostatak bakra.[8] Višak cinka [9] može indirektno uzrokovati sideroblastnu anemiju, smanjenjem apsorpcije i povećanjem izlučivanja bakra. Antimikrobni lijekovi koji mogu dovesti do sideroblastne anemije uključuju izoniazid (koji ometa metabolizam piridoksina), kloramfenikol (koji, inhibirajući sintezu proteina mitohondrijske membrane, ometa mitohondrijsko disanje, cikloserin i linezolid.[10]
Dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Prstenasti sideroblasti nalaze se u koštanoj srži.
U razmazu periferne krvi mogu se naći eritrociti sa bazofilnim bojama (citoplazmatske granule RNK precipitata) i Papenheimerova tijela (citoplazmatske granule gvožđa).[11]
Anemija je umjerena do teška i dimorfna. Mikroskopski pregled crvenih krvnih zrnaca otkriće označene nejednake veličine ćelija i abnormalne oblika ćelija. Bazofilna boja je označena i ciljne ćelije su česte. srednji volumen ćelije je obično smanjen (mikrocitna anemija), ali također može biti normalan ili čak visok. RDW povećava se sa histogramom crvenih krvnih zrnaca pomerenim ulijevo. Leukociti i trombociti su normalni. Koštana srž pokazuje eritroidnu hiperplaziju sa zastojem sazrevanja.Više od 40% eritrocita u razvoju su prstenasti sideroblasti. Serumsko gvožđe, procenat zasićenja i feritin su povećani. Ukupni kapacitet vezivanja gvožđa ćelija je normalan do smanjen. Hemosiderin u koštanoj srži je povećan.
Klasifikacija[uredi | uredi izvor]
Sideroblastna anemija dijeli se obično na podtipove na osnovu uzroka.
| OMIM | Naziv | Gen |
|---|---|---|
| OMIM: 300751 | X-vezana sideroblastna anemija (XLSA) | ALAS2 |
| OMIM: 301310 | Sideroblastna anemija sa spinocerebelumskom ataksijom (ASAT) | ABCB7 |
| OMIM: 205950 | Pridoksin-refraktorna autosomno recesivna sideroblastna anemija | SLC25A38 |
| OMIM: 206000 | Piridoksin-odgovofrna sideroblastna anemija | (nedostatak vitamina B6; za sintezu hema potreban piridoksal fosfat) |
Također je umiješan i GLRX5.[13]
- Stečena ili sekundarna, sideroblastna anemija razvija se nakon rođenja i dijeli se prema uzroku.
Laboratorijski nalazi[uredi | uredi izvor]
- Serumsko gvožđe: visoko
- Povećani nivoi feritina
- Smanjen ukupni kapacitet vezivanja gvožđa
- Visoka zasićenost transferinom
- Hematokrit od oko 20-30%
- Srednji korpuskulski volumen ili MCV je obično normalan ili nizak za kongenitalne uzroke sideroblastne anemije, ali normalan ili visok za stečene oblike.
- Kod trovanja olovom vide se grube bazofilne pjege crvenih krvnih zrnaca na brisu periferne krvi
- Specifičan test: Prusko plavilo eritrocita u srži pokazuje prstenaste sideroblaste. Prusko plavo bojenje uključuje neenzimsku reakciju fero gvožđa sa ferocijanidom formiranjem fero-ferocijanida, koji je plave boje. Kontraboja može se koristiti za bolju vizualizaciju.
Liječenje[uredi | uredi izvor]
Povremeno je anemija toliko teška da podrška transfuzijom nikada nije potrebna. Ovi pacijenti obično ne reaguju na terapiju eritropoetinom.[14] Neki od prijavljenih slučajeva imali su preokrenutu anemiju ili se nivo hema poboljšao upotrebom umjerenih do visokih doza piridoksina (vitamina B6). U teškim slučajevima SBA, transplantacija koštane srži je također opcija sa ograničenim informacijama o stopi uspješnosti. Neki slučajevi su navedeni na MedLine-u i raznim drugim medicinskim stranicama. U slučaju sideroblastne anemije izazvane izoniazidom, dodatak B6 je dovoljan da ispravi anemiju. Deferoksamin, sredstvo za heliranje, koristi se za liječenje preopterećenja gvožđem od transfuzije. Terapeutska flebotomija može se koristiti za upravljanje preopterećenjem gvožđem.[15]
Prognoza[uredi | uredi izvor]
Sideroblastne anemije pisujuse često o kao reagirajuće ili nereagirajuće u smislu povećanja nivoa hemoglobina na farmakološke doze vitamina B6.
- 1 – Kongenitalne: 80% je odgovorno, iako se anemija ne povlači u potpunosti.
- 2 – Stečene klonske: 40% reagira, ali odgovor može biti minimalan.
- 3 – StečenE reverzibilnE: 60% je odgovorno, ali tOk ovisi o liječenju osnovnog uzroka.
Teške refraktorne sideroblastne anemije koje zahtijevaju redovne transfuzije i/ili koje prolaze kroz leukemijsku transformaciju (5-10%) značajno smanjuju očekivani životni vijek.
Također pogledajtge[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Caudill JS, Imran H, Porcher JC, Steensma DP (October 2008). "Congenital sideroblastic anemia associated with germline polymorphisms reducing expression of FECH". Haematologica. 93 (10): 1582–4. doi:10.3324/haematol.12597. PMID 18698088.
- ^ Sideroblastic Anemias: Anemias Caused by Deficient Erythropoiesis u Merck Manual of Diagnosis and Therapy Professional Edition
- ^ Mufti, GJ; Bennett, JM; Goasguen, J; Bain, BJ; Baumann, I; Brunning, R; Cazzola, M; Fenaux, P; Germing, U; Hellström-Lindberg, E; Jinnai, I; Manabe, A; Matsuda, A; Niemeyer, CM; Sanz, G; Tomonaga, M; Vallespi, T; Yoshimi, A; International Working Group on Morphology of Myelodysplastic, Syndrome (Nov 2008). "Diagnosis and classification of myelodysplastic syndrome: International Working Group on Morphology of myelodysplastic syndrome (IWGM-MDS) consensus proposals for the definition and enumeration of myeloblasts and ring sideroblasts". Haematologica. 93 (11): 1712–7. doi:10.3324/haematol.13405. PMID 18838480.
- ^ Genetics Home Reference: Genetic Conditions > X-linked sideroblastic anemia Reviewed October 2006. Retrieved on 5 Mars, 2009
- ^ Aivado M, Gattermann N, Rong A, et al. (2006). "X-linked sideroblastic anemia associated with a novel ALAS2 mutation and unfortunate skewed X-chromosome inactivation patterns". Blood Cells Mol. Dis. 37 (1): 40–5. doi:10.1016/j.bcmd.2006.04.003. PMID 16735131.
- ^ Shander, Petra Seeber, Aryeh (2013). Basics of blood management (2nd izd.). Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. str. 46. ISBN 978-0-470-67070-5.
- ^ Lubran, MM (1980). "Lead toxicity and heme biosynthesis". Annals of Clinical and Laboratory Science. 10 (5): 402–13. PMID 6999974.
- ^ Canada, editors, John P. Greer, MD, Professor, Departments of Medicine and Pediatrics, Divisions of Hermatology/Oncology, Vanderbilt University Medical Center, Nashville, Tennessee; Daniel A. Arber, MD, Professor and Vice Chair, Department of Pathology, Stanford University, Director of Anatomic and Clinical Pathology Services, Stanford University Medical Center, Stanford, California; Bertil Glader, MD, Professor, Departments of Pediatrics and Pathology, Stanford University Medical Center, Stanford, California, Lucile Packard Children's Hospital, Palo Alto, California; Alan F. List, MD, Senior Member, Department of Malignant Hematology, President and CEO, Moffit Cancer Center, Tampa Florida; Robert T. Means Jr., MD, PhD, Professor of Internal Medicine, Executive Dean, University of Kentucky College of Medicine, Lexington, Kentucky; Frixos Paraskevas, MD, Professor of Internal Medicine and Immunology (Retired), University of Manitoba Medical School, Associate Member, Institute of Cell Biology-Cancer Care, Manitoba, Winnipeg, Manitoba, Canada; George M. Rodgers, MD, Professor of Medicine and Pathology, University of Utah School of Medicine, Health Sciences Center, Medical Director, Coagulation Laboratory, ARUB Laboratories, Salt Lake City, Utah; Editor Emeritus, John Foerster, MD, FRCPC, Professor and Physician Emertius, Winnipeg (2014). Wintrobe's clinical hematology (Thirteenth izd.). str. 656. ISBN 978-1451172683.CS1 održavanje: dodatni tekst: authors list (link)
- ^ Forman, W.B. (1990). "Zinc abuse: an unsuspected cause of sideroblastic anemia". West J Med. 152 (2): 190–2. PMC 1002314. PMID 2400417.
- ^ Saini, N; Jacobson, JO; Jha, S; Saini, V; Weinger, R (April 2012). "The perils of not digging deep enough--uncovering a rare cause of acquired anemia". American Journal of Hematology. 87 (4): 413–6. doi:10.1002/ajh.22235. PMID 22120958.
- ^ Rodak, Bernadette F. (2007). Hematology : clinical principles and applications (3rd izd.). Philadelphia: Saunders. str. 535. ISBN 978-1416030065.
- ^ X-linked sideroblastic anemia na NLM Genetics Home Reference
- ^ Camaschella C (September 2008). "Recent advances in the understanding of inherited sideroblastic anaemia". Br. J. Haematol. 143 (1): 27–38. doi:10.1111/j.1365-2141.2008.07290.x. PMID 18637800.
- ^ Papadakis, Maxine A.; Tierney, Lawrence M.; McPhee, Stephen J. (2005). "Sideroblastic Anemia". Current Medical Diagnosis & Treatment, 2006. McGraw-Hill Medical. ISBN 978-0-07-145410-0.
- ^ Peto, T. E. A., Pippard, M. J., Weatherall, D. J. Iron overload in mild sideroblastic anaemias" Lancet 321: 375-378, 1983. Note: Originally Volume I.