Behram-begova medresa
| Behram-begova medresa | |
|---|---|
| Vrsta | Srednja škola |
| Direktor | Ahmed Hatunić |
| Lokacija | Tuzla, Bosna i Hercegovina |
| Veb-sajt | bbm |
Behram-begova medresa u Tuzli je najstarija obrazovna institucija u sjeveroistočnoj Bosni i među najstarijim je bosanskohercegovačkim medresama. Relevantni historijski izvori navode da je počela s radom prije 1626. godine. Zgrada Medrese u 19. vijeku je sagrađena u arapsko-maurskom stilu, a tokom svoje historije je više puta restaurirana i dograđivana. Prvi poslijeratni direktor Behram-begove medrese je trenutni muftija tuzlanski Vahid ef. Fazlović, dok je trenutni direktor Behram-begove medrese, Ahmed ef. Hatunić. Novine učenika Behram-begove medrese se zovu Misak.[1] Također pobratimili su se sa Aziz Bayraktar medresom iz Istanbula.[2]
Danas je Behram-begova medresa smještena u naselju Paša bunar na zapadnoj strani Tuzle.
Njen kompleks čine džamija, kao središnja komponenta, zatim muški i ženski učenički dom, zgrada biblioteke, zgrada administracije, brojne učionice i kabineti, moderna fiskulturna sala sa otvorenim sportskim terenima, te vakufski poslovni objekat.
Ovi objekti zauzimaju oko deset hiljada metara kvadratnih zatvorenih prostora, a na medresina dvorišta i druge otvorene prostore spada još oko petnaest hiljada metara kvadratnih.
Nastavni plan i program Behram-begove medrese je podijeljen na nekoliko područja i to: islamsko, prirodno-matematičko, jezičko, društveno i multidisciplinarno područje, te izbornu nastavu.
Školovanje u Behram-begovoj medresi je četvorogodišnje. S diplomom ove škole danas se mogu upisati univerziteti bilo gdje u domovini i inozemstvu. Mnogi bivši učenici Medres studiraju širom svijeta, u Sjedinjenim Američkim Državama, Maleziji, Njemačkoj, Egiptu, Austriji, Kataru i drugdje.
Historija[uredi | uredi izvor]
Prijelomni događaj u radu Medrese je dolazak hafiza Salih-ef. Sivčevića na mjesto upravitelja 1922. godine. On je uveo reforme koje su imale za cilj da poboljšaju njen rad, a najznačajnije su:
- uvodi se razredna nastava, prvo dva razreda 1923., a kasnije pet razreda;
- školske 1923/24 obnavlja zgradu Medrese i u nju smješta i internat za učenike;
- osniva kuhinju za učenike, u spavaonice unosi krevete, a u učionice klupe;
- u nastavni program uvodi svjetovne predmete;
- uvodi internatske propise i pravila;
- od 1923. godine uvodi prijemni ispit iz kiraeta i uslovljava upis završenom osnovnom školom;
- 1924. godine formira savremenu biblioteku.
Ovaj način rada u Medresi primjenjivao se sve do prekida njenog rada 15. januara 1949. godine. Nastavni plan i program se stalno usavršavao što je znatno uvećalo i zainteresiranost učenika za pohađanje Medrese. Pred Drugi svjetski rat Medresa je imala ukupno dvadeset prostorija u kojima se moglo smjestiti 120 učenika. U nastavi je korišteno preko 100 udžbenika, a izučavalo se 25 nastavnih predmeta. Medresa je radila i tokom rata, ali u veoma teškim uslovima.[3]
Školske 1948/49 godine učenici su nakon povratka sa zimskog odmora, 15. januara, obaviješteni da se rad Medrese obustavlja do daljnjeg. Medresu je tada pohađalo oko 100 učenika. Od tog broja 24 učenika nastavili su školovanje u Mektebi-nuvabu (Šerijatska sudačka škola) u Sarajevu i neki su postali i kadije. Zgrada Medrese je srušena 1974. godine. Od cijelog objekta ostala je samo porta (kapija) koja je restaurirana prvi put 1975. godine, a potom i 1990. i 1997. godine.
Značajno svjedočanstvo o kvalitetu obrazovanja je navod hadži Mehmed-ef. Handžića da su svršenici ove Medrese bili veoma dobri poznavaoci arapskog jezika. Tokom 323 godine rada Medrese (1626.-1949.) u ovoj najstarijoj obrazovnoj instituciji sjeveroistočne Bosne predavači su bili najznačajniji alimi i profesori ovoga kraja:
- h. Muhamed Hakki ef. Čokić (tuzlanski muftija)
- h. hfz. Šahbaz ef. Husić
- hfz. Salih ef. Sivčević (upravitelj)
- hfz. Hasan ef. Smajlović (upravitelj)
- Ševket ef. Šabić (muderris i pomoćnik upravitelja)
- Ibrahim ef. Čokić
- hfz. Muhamed ef. Husić
- kurra-hafiz Ahmed ef. Redžebašić
- Adem ef. Ažderović
- dr. Ismet Smajlović
- Mehmed Meša Selimović
- Ibrahim Imširević (kadija)
- Husejn Dubravić
- Omer Džudža
Nakon 44 godine prekida, rad Medrese je reaktiviran 1993. godine. Prijemni ispiti su održani 28. augusta, a nastava je počela 6. oktobra iste godine. Nastavu je počelo pohađati 77 učenika i 40 učenica, a organizirana je iznajmljenim prostorijama.
Godine 1994. Medresa se preselila u restauriranu zgradu čiji su prostori prilagođeni njenim potrebama. Kompleks Behram-begove medrese u Tuzli danas se sastoji od školskih, internatskih zgrada i vakufskog objekta i novoizgrađene džamije.
Behram-begova medresa je od 2007.godine do sada proglašena najboljom odgojno-obrazovnom institucijom na području Tuzlanskog kantona.[4]
Behram-begova medresa je do sada odškolovala 47 hafiza Kur'ana, većinom pod vodstvom dva hafiza, ili muhafiza, Mirnesa ef. Spahića (24. hafiza) te Edina ef. Dedića (5. hafiza)[5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 28. 3. 2015. Pristupljeno 22. 2. 2015.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 2. 4. 2015. Pristupljeno 22. 2. 2015.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ "Historija medrese". Arhivirano s originala, 18. 2. 2015. Pristupljeno 18. 2. 2015.
- ^ "Muftija tuzlanski čestitao uspjeh Behram-begove medrese". Arhivirano s originala, 19. 2. 2015. Pristupljeno 18. 2. 2015.
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 3. 3. 2015. Pristupljeno 27. 2. 2015.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)