Zapad
Zapad ili okcident jedna je od glavnih strana svijeta ili tačke kompasa i na suprotnom je smjeru od istoka i pravac je u kojem Sunce zalazi na Zemlji.
[uredi | uredi izvor]
Da biste išli na zapad pomoću kompasa za navigaciju (na mjestu gdje je magnetni sjever isti smjer kao pravi sjever) potrebno je postaviti smjer od 270°.
Zapad je smjer suprotan smjeru Zemljine rotacije oko svoje ose, i stoga je opći smjer prema kojem Sunce izgleda da neprestano napreduje i na kraju zalazi. Ovo nije slučaj na planeti Veneri, koja rotira u suprotnom smjeru od Zemlje (retrogradna rotacija). Za posmatrača na površini Venere, Sunce bi izlazilo na zapadu i zalazilo na istoku[1] iako Venerini neprozirni oblaci sprečavaju posmatranje Sunca sa površine planete.[2]
Kontinuirano kretanje prema zapadu prati krug geografske širine.
Prema konvenciji, zapad se na mapama nalazi na lijevoj strani, ako to nije drugačije označeno, i označava se sa 270° ili 9 sati. Na suprotnoj je strani u odnosu na istok i okomit na pravac sjever-jug.
Najčešća oznaka za zapad na kartama i kompasima je engleska oznaka W (West).
Vrijeme[uredi | uredi izvor]
Zbog smjera Zemljine rotacije, na mnogim mjestima u srednjim geografskim širinama (tj. između 35 i 65 stepeni geografske širine) preovlađuje vjetar sa zapada, poznat kao zapadni.[3][4]
U kulturi[uredi | uredi izvor]
Termin "Zapad" se često koristi kao odrednica na zapadni svijet, koji uglavnom uključuje države zapadne Evrope i Sjeverne Amerike.
Koncept zapadnog dijela Zemlje ima svoje korijene u Zapadnom rimskom carstvu i zapadnom kršćanstvu. Tokom hladnog rata termin "Zapad" se često koristio za države članice NATO-a, nasuprot tada postojećem Varšavskom paktu i Pokretu nesvrstanih. Termin je preživio i do danas ali sa nešto dvosmislenijim značenjem.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Space Topics: Compare the Planets". The Planetary Society. Arhivirano s originala, 18 February 2006. Pristupljeno 12 January 2016.
- ^ Serge Brunier (2002). Solar System Voyage. Prevod: Dunlop, Storm. Cambridge University Press. str. 40. ISBN 978-0-521-80724-1.
- ^ Glossary of Meteorology (2009). "Westerlies". American Meteorological Society. Arhivirano s originala, 2010-06-22. Pristupljeno 2009-04-15.
- ^ Sue Ferguson (2001-09-07). "Climatology of the Interior Columbia River Basin" (PDF). Interior Columbia Basin Ecosystem Management Project. Arhivirano s originala (PDF), 2009-05-15. Pristupljeno 2009-09-12.