Grapska džamija
| Hadži-Begzadova džamija (Grapska) | |
|---|---|
 Vanjski izgled Hadži-Begzadove (Grapske) džamije | |
  Položaj Hadži-Begzadove (Grapske) džamije u Bosni i Hercegovini | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Banja Luka |
| Geografske koordinate | 44°44′59″N 17°09′18″E / 44.749651°N 17.154902°E |
| Religija | Islam |
| Općina | Banja Luka |
| Entitet | Republika Srpska |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski stil | bosanski stil |
| Osnivač | Ibrahim |
| Dovršeno | 1528. |
| Specifikacije | |
| Kapacitet | 300 |
| Munare | 1 |
Grapska ili Hadži-Begzadova džamija locirana je u banjalučkom naselju Grab. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.
Historija[uredi | uredi izvor]
Izgrađena je 1528. Na džamiji su 1909. zazidane sofe i vjerovatno promijenjena unutrašnjost, o čemu nema podataka. Poslije zemljotresa 1969. džamija je porušena, izgrađena nova s betonskom munarom i betonskim sofama.[1]
Rušenje[uredi | uredi izvor]
Minirana je i potpuno srušena 4. jula 1993. za vrijeme rata u Bosni i Hercegovini.[2]
Rekonstrukcija[uredi | uredi izvor]
Otvorena 2008. godine. Obnovljeni objekat, gabaritnih dimenzija cca. 8.05 x 12.45 metara, je sagrađen od opekarskih blokova, zidovima debljine cca 25 cm, i sa novim dispozicionim rješenjem prostora džamije. Unutar objekta je izvedena armiranobetonska konstrukcija mahfila. Objekat nove džamije pokriven je jedinstvenim četverostrešnim krovištem, kao pokrov je primjenjen falcovani crijep.
Historijsko područje – Harem Grabske (Hadži Begzade) džamije sa česmama na Grabu u Banjoj Luci proglašeno je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[3] Najveći dio ovih nišana u haremu je od mekanog kamena sa tipičnom formom turbana, a pojedini su imali visoke umjetničke vrijednosti. Bilo je i kvalitetnih stela sa kaligrafijom, te monumentalnih stubova od sedre bez ukrasa.
Česme su graditeljska cjelina atipičnog rješenja. Izgrađene su dvije česme, jedna do druge, obje u jednom zidu od kamena i na međusobnom razmaku od cca 180 cm. Druga neobičnost jeste u načinu dovođenja vode sa izvora. Izvori, kojima se česme opskrbljuju vodom, udaljeni su od česama oko 4 km. Voda se ne dovodi čunkovima nego izgrađenim zasvođenim zidanim kanalima koji su visine oko 1,40 m.
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
- Spisak džamija u Bosni i Hercegovini
- Spisak džamija u Banjoj Luci
- Banja Luka
- Ferhadija
- Arnaudija
- Gazanferija džamija
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Upoznajte historiju Hadži-Begzadove ili Grabske džamije". mojinfo.ba (jezik: engleski). 6. 10. 2021. Pristupljeno 11. 5. 2024.
- ^ Husedžinović i Arslanagić 2005, str. 578.
- ^ "Harem Grabske (Hadži Begzade) džamije sa česmama na Grabu". kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 3. 2016.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Husedžinović, Sabira; Arslanagić, Dževahira (2005). Dokumenti opstanka: vrijednosti, značaj, rušenje i obnova kulturnog naslijeđa. Zenica: Muzej grada Zenice. ISBN 9958-9413-2-5.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
- www.preporod.com:Kako je rušena duša grada na Vrbasu - pdf Arhivirano 5. 3. 2016. na Wayback Machine
- www.vrbas.be, Banjalučke džamije Arhivirano 30. 8. 2011. na Wayback Machine
