Crkva svetog Vasilija Velikog u Konjicu
| Crkva sv. Vasilija Velikog u Konjicu | |
|---|---|
 | |
| Osnovne informacije | |
| Religija | Pravoslavlje |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Organizacijski status | Parohija Konjic |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski tip | Crkva |
| Osnovano od strane | Zemaljska vlada, |
| Smjer fasade | istok - zapad |
| Dovršeno | 1886. god |
| Specifikacije | |
| Dužina | 18,0 m |
| Širina | 9,0 m |
| Toranj/-evi | 1 |
| Materijali | Kamen krečnjak, kamen sedra |
Crkva sv. Vasilija Velikog u Konjicu, općina Konjic, Bosna i Hercegovina, pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi i eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1]
Historija[uredi | uredi izvor]
U periodu 1878-1918, na području današnje opštine Konjic, izgrađena su dva vjerska objekta: Crkva svetog Vasilija Velikog u Konjicu, 1886. godine i Crkva svetih apostola Petra i Pavla na Borcima, 1896. godine.
Enterijer crkve je građen postupno kroz period duži od četrdeset godina. U ratu 1992 –1995. godine objekat i unutrašnjost crkve pretrpjeli su znatna oštećenja. Ikone koje su bile postavljene na ikonostasnu pregradu su u tom periodu nestale. Sačuvane su dvije, Ikona sv. Jovana i Ikona sv. Prepodobne mati Paraskeve. Crkva se danas namjenski koristi povremeno, zavisno od vjerskih praznika, s obzirom na to da nije ustoličeno svešteno lice sa stalnim angažmanom u Konjicu.
Opis[uredi | uredi izvor]
Crkva je orijentisana svojom podužnom osovinom u smjeru istok–zapad, s tim da se ulaz nalazi na zapadnoj strani. Osnova je pravougaone osnove čije spoljne dimenzija iznose 9,0 x 18,0 m. Crkva ima jednu polukružno završenu apsidu na istočnoj strani i dvije apside prislonjene uz južni i sjeverni zid. Apside imaju osnovu u obliku polukruga čiji unutrašnji radijus iznosi 1,60 m.
Zvonik je smješten iznad prostora priprate. Kvadratne je osnove a krov zvonika ima oblik lukovice sa izduženim kubičnim nastavkom koji je prekriven pocinčanim limom. Prema konceptu prostorne organizacije crkva ima pripratu, naos i oltarski prostor.
Ikonostas sa ikonama je tokom rata 1992. do 1995. godine uništen. Ikone su odnesene, a donji dio ikonostasne pregrade je uništen. Na njegovom mjestu umetnut je jednostavan drveni ram. Druga, treća i četvrta horizontalna zona ikonostasne pregrade nije uništena. U prostore predviđene za smještaj ikona na ikonostasnoj pregradi postavljene su štampane kopije ikona.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Đoko Slijepčević, Historija Srpske pravoslavne crkve, II knjiga, Od početka XIX vijeka do kraja Drugog svjetskog rata, Munchen, 1966. (korištene usluge biblioteke Bošnjačkog instituta, fondacija Adila Zulfikarpašića-Sarajevo), 1966.
- Mulić, Jusuf, Konjic i njegova okolina u vrijeme austrougarske vladavine (1878-1918), Konjic, mart 1990.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Crkva sv. Vasilija Velikog". Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. Pristupljeno 12. 9. 2017.
