Prezimena u srednjovjekovnoj Bosni
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Prezimena u srednjovjekovnoj Bosni nisu stalna niti trajna. Zadržavaju se u okviru jedne porodice samo za života jedne generacije. Najčešća osnova za izvođenje prezimena je patronimik, tj. ime oca. Na primjer: knez Vukac Hranić imao je sina Stjepana Vukčića. Pored patronimika, prezimena se dobijaju po nadimcima, titulama, osobinama, podnebljima kao i okruženju. Zato je teško praviti stabilna i duga srednjovjekovna stabla pojedinih porodica.
Ilustrativan je primjer vlastele Radivojevića: Najstariji poznati član u ovoj lozi je izvjesni Bogavac. Njegovi sinovi su Radivoj i Mrdeša Bogavčić. Sinovi Radivoja Bogavčića su Juraj i Vukić Radivojević. Sinovi Vukića Radivojevića su Vukićevići, a sinovi Jurja Radivojevića su Jurjevići. Sin Jurja Radivojevića je Vlatko Jurjević, a sin Vlatka Jurjevića je Ivaniš Vlatković. Rodovska imena poput Kotromanića i Kosača nisu prezimena. I u takvim slučajevima prezime je patronimik. Vlatko i Hranja Vuković su Kosače, a to je i Sandalj Hranić, sin Hrane Vukovića itd.
U srednjovjekovnoj Bosni žene nemaju izvedena prezimena. One se bliže određuju imenom oca (poput: Katarina kći vojvode Stjepana, a ne Katarina Stjepanović), ili supruga (Katarina žena kralja Tomaša Ostojića, a ne Katarina Ostojić). Ni prije ni poslije udaje žena se ne pojavljuje sa izvedenim prezimenom. Radi snalaženja u literaturi se daju prezimena i ženama (poput: Jelena Crnojević, Jelena Balšić, Anka Vukčić itd.), no to nije njihova izvorna identifikacija niti se takvo što može pronaći u izvorima.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Esad Kurtović, Радосалићи – примјер 'једнократних презимена' средњега вијека ,Историјски институт, Студије 2, Београд 2009. [1][mrtav link]