Dan Republike Srpske
Dan Republike Srpske praznuje se u Republici Srpskoj 9. januara. Neslužbeno se tog dana obilježava i krsna slava Republike Srpske Stefandan, nazvana prema Stefanu Prvomučeniku. Ustavni sud Bosne i Hercegovine dvaput je proglasio datum praznika neustavnim – 26. novembra 2015. i 29. marta 2019.[1][2]
Pozadina i opis[uredi | uredi izvor]
Obilježava dan kad je skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini 9. januara 1992. donijela "Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine", koja je obuhvatala srpske autonomne oblasti, odnosno područja s većinskim srpskim stanovništvom na području tadašnje SR Bosne i Hercegovine. Kao današnji entitet Bosne i Hercegovine stvoren Dejtonskim sporazumom, Republika Srpska smatra se njenom nasljednicom. Na ovaj datum u entitetu ne rade javne institucije, a i privatna preduzeća u obimu koji je ostavljen lokalnim, odnosno opštinskim vlastima. Predsjednik Republike Srpske na taj dan organizira primanja i dijeli priznanja građanima, a također se polažu vijenci i održavaju komemorativne ceremonije za pripadnike Vojske Republike Srpske (VRS) poginule u ratu.
Ustavnost[uredi | uredi izvor]
Ustavni sud Bosne i Hercegovine dvaput je datum proglasio neustavnim. Prvog puta, 26. novembra 2015, sud je utvrdio da je 9. januar neustavan kao Dan Republike Srpske ocjenivši neustavnim dio Zakona o praznicima Republike Srpske te zatraživši od Narodne skupštine Republike Srpske (NSRS) da izmijeni sporne odredbe. Komisija za provođenje referenduma 25. septembra naredne godine provela je referendum o 9. januaru uprkos zabrani Ustavnog suda, koji je kasnije poništio njegove rezultate. Potom je NSRS iz Zakona o praznicima izbacila Zakon o Danu Republike Srpske i usvojila ga kao zaseban sekularni praznik. Nakon što su delegati Bošnjaka i Hrvata u Vijeću naroda Republike Srpske podnijeli zahtjev o ocjeni ustavnosti, Ustavni sud Bosne i Hercegovine po drugi put je 9. januar proglasio neustavnim, ovog puta poništivši dio člana Zakona o Danu Republike Srpske koji glasi "na osnovu potvrđene volje građana Republike Srpske, 9. januar se utvrđuje kao Dan Republike".[3] Uprkos ovim odlukama, vlasti Republike Srpske još uvijek ga praznuju 9. januara.[4]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Specijalna antiteroristička jedinica na paradi (2019) -
Jedinica za podršku na paradi (2019) -
Studenti Policijske akademije (2019) -
Počasna jedinica (2019) -
Počasna jedinica i Dodik (2018)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Ustavni sud BiH: Dan Republike Srpske je neustavan". Al Jazeera Balkans. 26. 11. 2015. Pristupljeno 7. 11. 2021.
- ^ Maksimović, Dragan (29. 3. 2019). "Slavićemo 9. januar, bez obzira na sve". Deutsche Welle. Pristupljeno 7. 11. 2021.
- ^ "RS: Obilježavanje 9. januara". BHRT. 9. 1. 2020. Pristupljeno 9. 1. 2020.
- ^ "Uprkos odlukama Ustavnog suda BiH danas u RS proslava 9. januara" (9. 1. 2020). N1 BiH. Pristupljeno 9. 1. 2020.