Centralna banka Litvanije
| Centralna banka Litvanije Lituveos bankas | |
|---|---|
 | |
| Sjedište | Vilnius |
| Osnovana | 1. mart 1990 |
| Predsjednik | Vitas Vasiliauskas |
| Centralna banka |  Litvanija |
| Valuta | euro |
| ISO kod valute | EUR |
| Veb-sajt | http://www.lb.lt/ |
| Prethodnica | Sovjetska državna banka |
| Nasljednica | Evropska centralna banka |
Centralna banka Litvanije zvanično je osnovana 1. marta 1990. Prije nego što je Litvanija postala republika SSSR-a prvenstveno je imala centralnu banku od 1922.-1940. Raspadom SSSR-a i osamostaljenjem Litvanije preuzima se imovina Sovjetske državne banke. Nakon uvođenja eura postala je ispostava Evropske centralne banke.
Historija[uredi | uredi izvor]
Hronologija[1][uredi | uredi izvor]
- 13. februara 1990 Ustavni sud donosi rezoluciju o centralnoj banci
- 28. februara 1991 otvara se račun za finansijsku korespondenciju u Švedskoj
- 1. oktobra 1992 talona postaje prelazna valuta
- 25. juna 1993 uvodi se litas
- 21. decembra 1995 donosi se zakon o depozitnom osiguranju.
- 1. februara 2002 litas se veže za euro
- 1. januara 2015 Litvanija uvodi euro.
U periodu 1990-1992 Litvanija je koristila rublju. Krajem 1990. banke koje su zvanično još pripalae SSSR-u prelaze pod nadzor centralne banke. U ovom periodu korišten je prelazna valuta talonas. 25. juna 1993 pušta se litas u opticaj, koji se veže za dolar po fiksnom kursu 4:1. Zlatne rezerve Litvanije od oko 5,8 tona; koje su prije Drugog svjetskog rata bile deponovane u bankama Velike Britanije i Francuske, trenutno su deponovane kod Banke Engleske.
Zbog bankovne krize 1993. je 13 banaka, od postojećih 28, bilo pogođeno. Donosi se zakon koji omogućava 21. decembra 1995 osnivanje depozitnog osiguranja. Kriza u Rusiji 1997. nije znatno pogodila Litavniju. U 1998. liberalizuje se bankovni sektor i dolazi strani kapital. Zbog izbijanja euro krize 2011. nadzire se strožije izdavanje rizičnih kredita. Centralna banka 2014. pristupa Evropskom sistemu centralnih banaka. Uz pomoć državnih institucija i Evropske centralne banke (ECB) uvodi se 1. januara 2015 euro. Nadzor nad tri najveće banke: SEB, Swedbank i AB DNB bank preuzima ECB. Centralna banka je članica sistema doznaka novca TARGET2.[2] Praktično izvođenje se konsultuje s univerzitetom u Vilniusu.[3]
Predsjednik[uredi | uredi izvor]
- Bronius Povilaitis (13. mart 1990–28. juli 1990)
- Vilius Baldišis (31. juli 1990–10. mart 1993)
- Romualdas Visokavičius (23. mart 1993–21. oktobar 1993)
- Kazys Ratkevičius (17. novembar 1993–23. januar 1996)
- Reinoldijus Šarkinas (15. februar 1996 15. april 2011)
- Vitas Vasiliauskas (od 16. aprila 2011)