Fitohemaglutinin
| Fitohemaglutinin | |
|---|---|
 | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Fitohemaglutinin |
| Druga imena | Porodica lektina |
| Kratki opis | Kristalna struktura |
| Osobine1 | |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  0
0
0
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Fitohemaglutinin (PHA) je biljni lektin koji je posebno prisutan u porodici Fabaceae (mahunjarke ili leguminoze). Ovaj biljni lektin se sastoji od dva usko srodna proteina, pod nazivima leukoaglutinin (PHA-L) i PHA-E. Slova E i L ukazuju da ovi proteini sljepljuju eritrocite i leukocite. Fitohemaglutinin ima posebnu ugljikohidratnu vezu sa kompleksom oligosaharida koji sadrži galaktozu, N-acetilglukozamin i manozu.
U visokim koncentracijama se nalazi u nekuhanom crvenom i bijelom bubrežastom grahu, od kojih je drugi poznat kao kanelin.[1] Pronađeni su u malim količinama i u mnogim drugim vstama zelenog graha kao i kod drugih vrsta običnog graha (Phaseolus vulgaris), i u bobu (Vicia faba).[2] Ima brojna fiziološka dejstva i upotrebe u medicinskim istraživanjima (naprimjer, u citogenetici), a u visokim dozama otrovan je.
Lektin ima niz pozitivnih utjecaja na metabolizam ćelija: pospješuje mitoze i utječe na ćelijske membrane, tj. na transport i njihovu propusnost za proteine.
aglutinaciju crvenih krvnih zrnaca javlja se kod većine sisarskih vrsta.
Kao toksin, fitohemaglutinin može dovesti do trovanja kod preživara i drugih životinja sa jednodijelnim želucem (uključujući i ljude), a nakon uzimanja sirovog ili nepropisno pripremljenog graha. Mjereno u hemaglutinacijskim jedinicama (hau), sirovi crveni grah može sadržavati i do 70.000 hau. Ispravnom pripremom, to se može smanjiti na sigurnu razinu (ključanje najmanje 30 minuta na temperaturi 100 °C).[3] Potrošači bi trebali kuhati grah najmanje 30 minuta kako bi se osiguralo da proizvod dostigne dovoljnu temperaturu. Nedovoljno kuhanje na sporom kuhalu, na 80 °C, može povećati ovu opasnost, te podići hau i do pet puta.[4] Grah također sadrži inhibitor alfa amilaze, ali u nedovoljnoj količini da bi uticao na razlaganje škroba, nakon konzumiranja.[5]
Trovanje može biti izazvano i od male količine (pet zrna sirovog graha). Simptomi se javljaju u roku od tri sata, počevši od mučnine i povraćanja, koje zatim može biti ozbiljno i dugotrajno (obilno), a zatim slijedi dijareja. Oporavak počinje u roku od četiri ili pet sati od početka komplikacija uzrokovanih trovanjem, a obično bez potrebe za bilo kojom medicinskom intervencijom.
U medicini ovi proteini se koriste kao mitogeni da pokrenu podjele T-limfocita i aktiviraju latentne HIV-1 ljudske limfocite periferne krvi. U neurologiji, anterogradno traganje je istraživački metod koji koristi fitohemaglutinin PHA-L kao molekulski tragač koji ćelija uzima i prenosi preko sinapsi u sljedeću ćeliju. Time se traže putevi aksonskih projekcija i relativne veze kojima putuju nervni impulsi sa izvora, koji se nalaze na perikarionu (ćelijsko tijelo ili soma) i kroz presinaptički dio na neuronima silaznih (eferentnih) nervnih vlakana aksona, sve do krajeva na eferentnim sinapsama koje onda daju signale za ulaz u drugi neuron.[6]
Kultivirani limfociti pomoću fitohemaglutinina upotrebljabvaju se u analizi kariograma (pogrešno nazvanoj "kariotipizacija").
Također pogledajte[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Kidney Beans". The world's healthiest foods. Arhivirano s originala, 18. 10. 2007. Pristupljeno 5. 11. 2007.
- ^ "Bad Bug Book (2012)" (PDF). Foodborne Pathogenic Microorganisms and Natural Toxins Handbook: Phytohaemagglutinin. United States Food and Drug Administration. str. 254. Pristupljeno 27. 12. 2013.
- ^ "Bad Bug Book (2012)" (PDF). Foodborne Pathogenic Microorganisms and Natural Toxins Handbook:Phytohaemagglutinin. Food and Drug Administration, pdf.
- ^ Bad Bug Book. "Foodborne Pathogenic Microorganisms and Natural Toxins Handbook Phytohaemagglutinin". US Food and Drug Administration.
- ^ Layer P., Carlson G. L., DiMagno E. P. Partially purified white bean amylase inhibitor reduces starch digestion in vitro and inactivates intraduodenal amylase in humans. Gastroenterology. 1985 Jun;88(6):1895-902.
- ^ Carlson, Neil R. (2007). Physiology of Behavior, 9th ed. Boston: Pearson Education, Inc. str. 144. ISBN 0-205-46724-5.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
- Phytohemagglutinins na US National Library of Medicine Medical Subject Headings (MeSH)