Generalni sekretar Komunističke partije Sovjetskog Saveza
Generalni Sekretar Centralnog Komiteta Komunističke Partije Sovjetskog Saveza je bio vođa Komunističke Partije Sovjetskog Saveza (KPSS). Od 1929 do rastvora Sovjetskog Saveza 1991, nosioc ove titule bio je priznat kao vođa Sovjetskog Saveza.[1] Oficijelno, generalni sekretar je kontrolirao isključivo Komunističku Partiju. Međutim, pošto je partiju imala monopol na političku moć, generalni gekretar je imao i izvršnu moć u Sovjetskoj vladi. Zbog sposobnosti ove titule da kontroliše stranu i domaću politiku države i njenoj nadmoći nad Sovjetskom Komunističkom Partijom, to je bila de fakto najviša titula u Sovjetskom Savezu.
| Josif Staljin | |
|---|---|
 Najduže služeći | |
| Generalni Sekretar Sovjetskog Saveza | |
| Vrijeme na vlasti 3 April 1922 - 5 Mart 1953 (30 godina, 11 mjeseci i 2 dana | |
| Nasljednik | Vladimir Ivaško |
Historija[uredi | uredi izvor]
Prije Oktobarske Revolucije, posao sekretara partije je uveliko bio sličan birokratu. Nakon boljševičkog preuzimanja vlasti, kancelarija odgovornog sekretara je bila uspostavljena 1919 da izvršava administrativne poslove.[2] Nakon boljševiske pobjede u Ruskom Građanskom Ratu, kancelariju Generalnog Sekretara je osnovao Vladimir Lenin 1922 sa namjerom da služi kao čisto administrativna i disciplinarna kancelarija. Njen glavni zadatak bi bio određivanje kompozicije članova partije i dodjeljivanja pozicija unutar partije. Generalni Sekretar je također nadgledao događaje unutar partije, i povjereno mu je informisanje lidera i članova o djelatnostima partije. Dok je formirao svoj kabinet, Lenjin je postavio Josif Staljina kao Generalnog Sekretara. U proteklih par godina, Staljin se služio principima demokratskog centralizma da transformiše svoju kancelariju u poziciju vođe partije, i s vremenom u poziciju vođe Sovjetskog Saveza.[2]
Čak i prije Lenjinove smrti 1924, Staljinovo vodstvo je već bilo kritikovano.[3] Lenjin je u zadnjim mjesecima života napisao pamflet u kojem je pozivao na smjenjivanje Staljina sa pozicije na temelju toga da je Staljin postajao autoritaran i zloupotrebljavao svoju poziciju u partiji. Lenjinov testament je pokrenuo političku krizu koja je ugrozila Staljinovu poziciju kao generalni sekretar. Održano je glasanje koje bi odlučilo da li će biti smjenjen sa pozicije. Uz pomoć Gregora Zinovieva i Lava Kamenjeva, uspio je opstati na poziciji. Nakon Lenjinove smrti, počeo je učvršćavati svoju moć pomoću svoje pozicije. Do 1928 je postao de fakto vođa SSSR-a dok je pozicija generalnog sekretara postala najviša u državi. 1934, 17. Kongres Partije suzdržao se od formalno ponovnog izbora Staljina za generalnog sekretara. Međutim, Staljin je ponovo izabran za sve ostale pozicije koje je već držao i tako nesporno ostao vođa partije.[4]
Tokom 1950-ih, Staljin se sve više povlačio iz poslova sekreterijata, ostavljajući nadzor nad njim Gregoru Maljenkovu. U oktobru 1952, na 19-om Kongresu Partije, Staljin je izmjenio vodstvo partije. Staljin je poslao zahtjev preko Maljenkova da bude razriješen dužnosti partijskog sekretarijata zbog starosti, koji je odbijen, kako su delegati bili nesigurni Staljinovom namjerom [5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Generalni Sekretar: Moć i Autoritet". country-data. 1989.
- ^ a b Hough, Jerry F. (1979). How the Soviet Union is governed. Merle Fainsod, Merle Fainsod. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 0-674-41030-0. OCLC 4504691.
- ^ "What Lenin's Critics Got Right". Dissent Magazine. Pristupljeno 27. 2. 2023.
- ^ "web-archive". web-archive. Arhivirano s originala 7. 11. 2011. Pristupljeno 27. 2. 2023.CS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)
- ^ Medvedev, Roy Aleksandrovich (2004). The unknown Stalin : his life, death and legacy. Zhores A. Medvedev. Woodstock, N.Y.: Overlook Press. ISBN 1-58567-502-4. OCLC 53469511.