Izvorni kôd stranice Ledenjača

{{Infokutija zaštićeno područje
| naziv              = Ledenjača (pećina)
| alt_naziv          = 
| kategorija_za_IUCN = III
| slika              = 
| veličina_slike     = 
| alt_slike          = 
| opis_slike         = 
| karta              = Bosna i Hercegovina
| karta_alt          = 
| opis_karte         = 
| veličina_karte     = 
| reljef             = da
| oznaka             = 
| pozicija_oznake    = 
| marker             = 
| veličina_markera   = 
| koordinate         = {{coord|43|36|10|N|18|30|05|E|type:landmark|display=inline}}
| koord_ref          = 
| lokacija           = 
| najbliži_grad      = [[Foča]]
| površina           = 7,4 ha 
| oznaka             = 
| ovlašteno          = 
| napravljeno        = 
| osnovano           = 2015. god.
| određeno           = 
| br_posjetioca      = 
| posjetioci_god     = 
| posjetioci_ref     = 
| upravljačko_tijelo = 
| upravnik           = Javna ustanova Turistička organizacija Općine Foča
| operater           = 
| vlasnik            = 
| svjetska_baština   = 
| veb-sajt           = 
| url                = 
| dijete             = 
| ugrađeno           = 
| ugrađeno1          = 
| ugrađeno2          = 
}}'''Ledenjača''' je  pećina  na udaljenosti desetak minuta od naselja  [[Budanj]],  na području općine [[Foča]], [[Republika Srpska]], [[Bosna i Hercegovina]].

Pećina predstavalja stari ponor rječice Potok, koji ponire 40 m istočno od ulaza u pećinu. Tokom geološke istorije riječno korito se spustilo i ostavilo Ledenjaču van aktivne hidrološke funkcije.  Speleomorfološki, pećina Ledenjača se sastoji od glavnog kanala dugog oko 200 metara i nekoliko manjih, sporednih kanala ukupne dužine 95 metara. Ulaz u pećinu je pregradjen kamenim zidom visokim do polovine otvora zbog vjerovanja lokalnog stanovništva da nezdrav vjetar duva iz pećine i donosi slanu i inje, koji u lošim godinama uzrokuje sušenje voća i šume.

== Arheologija ==
Osnovna vrijednost pećine Ledenjača je u ugraviranim crtežima koji su otkriveni  u drugoj polovini sedamdesetih godina prošlog vijeka,  u  okviru  cjelovitih [[Arheologija|arheoloških]]  i  etnoloških  istraživanja  područja gornjeg  Podrinja  koja  je  vodio  [[Zdravko Kajmaković]]. Prema  skromnim  arheološkim  ostacima  koji  su  nađeni  u  iskopima  u  tlu ispod crteža, nalazište je, prema arheologu [[Borivoj Čović|Čoviću]], vremenski situirano u [[bronzano doba]].

Crteži su smješteni na sjevernoj i južnoj strani ulaza i skoncentrisani su na tri panoa površine od oko 10 m2, nazvani A, B i C. Rađeni su na dva načina: graviranjem urezanih linija (strelice,  Sunce)  i punktiranjem grupa sitnih tačkica uokvireni crtama. Stariji historičari su crteže tumačili kao da su u pitanju falusi ili vrste primitivnih alatki.

Speleolog Mulaomerović u tim crtežima vidi ljudske likove. Većinom su prikazani dosta pojednostavljeno ali na nekima su naznačene osnovne crte lica (oči, usta). Uglavnom su prikazani sprijeda, ali ima prikaza i sa strane.  Može  se  primijetiti  da  je  iscrtana  i odjeća, neka vrsta pokrivača kojom su bili zamotani. To bi upućivalo na neko hladnije doba u historiji kada su nastali ti crteži, možda početak [[Željezno doba|željeznog doba]]. Posebno je zanimljiv ljudski lik čija su prsa naročito ukrašena. Već sama činjenica da je on jedan jedini od mnoštva likova sa takvim ukrasom daje mu poseban značaj. Ukras na  prsima  u  obliku  izdijeljenog  četverougla  na više  trokutastih  polja  upućivao  bi  na  Sunčevu simboliku. Brojnost i raznolikost prikaza ne omogućavaju  jednostavan  odgovor. Najbliže  značenje za nekoliko izdijeljenih krugova jeste da simboliziraju Sunce. Značenje tačkastih polja, uokvirenih crtom ili bez nje ostaju bez valjanog odgovora.

Tačkasta polja su jedan od najrasprostranjenijih crteža u [[Bronzano doba|bronzanom dobu]]. Nalazi se na kamenim gromadama  megalitskog  hrama  u  Tarksienu nedaleko  od  Valette  ([[Malta]])  koji  je  posvećen jednoj od brojnih malteških prahistorijskih Venera  koje  simboliziraju  plodnost,  u  Val  Camonici na sjeveru [[Italija|Italije]] gdje su tačke raspoređene u skup pravilnih polja, te daleko na sjeveru, na brojnim crtežima na stijenama u [[Norveška|Norveškoj]] gdje im se teško može dokučiti neki smisao.Ono što se sigurno može zaključiti jeste da je pećina Ledenjača kroz duži vremenski period služila kao obredno mjesto različitim skupinama ljudi u bronzanom i željeznom dobu.<ref>Jasminko Mulaomerović, Ivo Lučić, dr. Jasmina Osmanković –Sarajevo, 2008 -KRŠ I PEĆINE BOSNE I HERCEGOVINE</ref>

== Zaštićeno područje - Spomenik prirode ==
Pećina je 2015. god. odlukom Skupštine općine Foča uključena u III kategoriju zaštićenih područja (spomenik prirode), prema kriterijima [[Međunarodna unija za očuvanje prirode i prirodnih resursa|IUCN]]–a, kao i po [[IUCN kategorije za zaštitu područja|kategorizaciji zaštićenih područja]] utvrđenih Zakonom o zaštiti prirode [[Republika Srpska|Republike Srpske]]<ref>[https://cin.ba/wp-content/uploads/2020/09/Zakon-o-za%C5%A1titi-prirode-Republike-Srpske.pdf Zakon o zaštiti Prirode - RS]</ref><ref>[https://058.ba/2015/07/pecina-ledenjaca-proglasena-spomenikom-prirode/ Pećina Ledenjača proglašena Spomenikom prirode - 058.ba]</ref><ref>[https://cin.ba/baze_lokacija/spomenik-prirode-pecina-ledenjaca/ Pećina Ledenjača spomenik prirode - cin.ba]</ref>
=== Dozvoljeno ===
Status zaštićeno podrućje - spomenik prirode dozvoljava slijedeće aktivnosti: naučna istraživanja, poljoprivredna proizvodnja domaćinstava u individualnom režimu, podizanje autohtonih sastojina lišćara na površinama uz očuvanje postojeće autohtone vegetacije, izgradnja novih objekata i izvođenje radova u funkciji prezentacije i zaštite zaštićenog prirodnog dobra, zadržavanje postojećih trasa saobraćajnica uz mogućnost predviđanja asfaltiranja isključivo onih saobraćajnica koje će voditi do planiranog parkinga kako bi se omogućilo povezivanje naselja i postojeće lokacije posebne namjene, javno osvjetljenje sa kablovskim napajanjem na urbanim površinama koje mogu imati isključivo pejzažni karakter.

== Reference ==
{{reference}}

== Vanjski linkovi ==
* http://www.foca-online.info/turizam/347-pecina-ledenjaca {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161115013958/http://foca-online.info/turizam/347-pecina-ledenjaca |date=15. 11. 2016 }}
* http://radiofoca.com/pecina-ledenjaca-proglasena-spomenikom-prirode/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304093106/http://radiofoca.com/pecina-ledenjaca-proglasena-spomenikom-prirode/ |date=4. 3. 2016 }}
* http://www.centarzakrs.ba/bh/images/stories/downloads/Krs_pecine_bih_2012.pdf

{{Pećine u Bosni i Hercegovini}}

[[Kategorija:Foča (Republika Srpska)]]
[[Kategorija:Ilirski arheološki lokaliteti u Bosni i Hercegovini]]
[[Kategorija:Ilirska religija]]
[[Kategorija:Spomenici prirode u Bosni i Hercegovini]]
[[Kategorija:Zaštićena područja osnovana 2015.]]