Prezidijum Narodne skupštine FNRJ
Prezidijum Narodne skupštine FNRJ je bio kolektivni šef države u Federativnoj narodnoj republici Jugoslaviji od 1946. do 1953.
Sastav
[uredi | uredi izvor]Narodna skupština FNRJ je birala Prezidijum Narodne skupštine na zajedničkoj sjednici oba doma - Saveznog vijeća i Vijeća naroda. Sastojao se od predsjednika, šest potpredsjednika, sekretara i najviše trideset članova.[a]
Prezidijum je za svoj rad odgovarao Narodnoj skupštini. Ona je mogla opozvati Prezidijum i izabrati nov, kao i razriješiti dužnosti pojedine članove i izabrati nove i prije isteka vremena za koje su izabrani. U slučaju raspuštanja Narodne skupštine Prezidijum je vršio dužnost sve do izbora novog Prezidijuma. Novoizabrana Narodna skupština se sastajala najkasnije mjesec dana poslije izvršenih izbora.[b]
Funkcije
[uredi | uredi izvor]Prezidijum je obavljao slijedeće poslove:[a]
- saziva zasjedanja Narodne skupštine FNRJ;
- raspušta Narodnu skupštinu FNRJ u slučaju nesaglasnosti domova o zakonskom prijedlogu;
- raspisuje izbore za narodnu skupštinu FNRJ;
- ocjenjuje saglasnost zakona republika sa Ustavom FNRJ i saveznim zakonima, uz naknadnu potvrdu narodne skupštine FNRJ, a na zahtjev Vlade FNRJ, prezidijuma narodnih skupština republika, Vrhovnog suda FNRJ, Javnog tužioca FNRJ i po sopstvenoj inicijativi;
- daje obavezna tumačenja saveznih zakona;
- proglašuje izglasane zakone; izdaje ukaze;
- vrši pravo pomilovanja prema propisima zakona;
- dodjeljuje odlikovanja i počasna zvanja Federativne narodne republike Jugoslavije prema propisima saveznog zakona;
- ratifikuje međunarodne ugovore;
- postavlja i opoziva na prijedlog Vlade FNRJ ambasadore, izvanredne poslanike i opunomoćene ministre u stranim državama;
- prima akreditivna i opozivna pisma kod njega akreditovanih diplomatskih pretstavnika stranih država;
- proglašuje opštu mobilizaciju i ratno stanje u slučaju oružanog napada na Federativnu narodnu Republiku Jugoslaviju, ili u slučaju potrebe neposrednog izvršenja međunarodnih obaveza Federativne narodne republike Jugoslavije prema međunarodnoj organizaciji mira ili nekoj savezničkoj zemlji;
- postavlja i razrješava na prijedlog Predsjednika Vlade FNRJ pojedine članove Vlade u vremenu između dva zasjedanja Narodne skupštine FNRJ, uz naknadnu potvrdu Narodne skupštine FNRJ;
- određuje zamjenike članovima Vlade na prijedlog Predsjednika Vlade FNRJ;
- na prijedlog Predsjednika Vlade FNRJ mijenja, spaja i ukida postojeća ministarstva i komisije u vremenu između zasjedanja Narodne skupštine FNRJ i uz njenu naknadnu potvrdu;
- određuje na prijedlog Vlade FNRJ koja preduzeća i ustanove imaju opštedržavni značaj i dolaze pod neposrednu upravu Savezne vlade;
- raspisuje narodni referendum u pitanjima iz nadležnosti Federativne narodne republike Jugoslavije na osnovu odluke narodne skupštine FNRJ ili na prijedlog Vlade FNRJ.