Angelo Tartaglia
 | Ovaj članak je siroče zato što nema ili vrlo malo ima drugih članaka koji linkuju ovamo. |
Angelo Tartaglia Tartaglia | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | . Nedostaje parametar 1=mjesec! 1370. Lavello, Italija |
| Smrt | 1421 (50–51 godina) Aversa, Italija |
Angelo Broglio da Lavello poznatiji kao Angelo Tartaglia (Lavello, 1370. - Aversa, 1421.) je bio italijanski plemić, vojskovođa i condottiere (bos. plaćenik) s kraja 15. i početka 16. vijeka. Bio je kapetan u Papinskoj vojsci, te gospodar gradova Lavello i Toscanella.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Angelo Tartaglia, rođen u mjestu Lavello u regiji Basilicata, gdje je stekao svoje vojno obrazovanje u vojnoj školi Ceccolo Broglia. Bio je u vojnoj službi Firentinske Republike.
26. juna 1402. godine je učestvovao u bici kod Casalecchija. Iako je bio zadužen za nadzor nad mostom kod mjesta Casalecchio di Reno, napustio je svoj položaj kako bi učestvovao u borbama, čime je ostavio svoju stranu nebranjenu. Njegova nepažnja je bila razlog poraza njegove vojske, nakon čega je Tartaglia bio zarobljen i bačen u tamnicu.
Nakon što je oslobođen, priznao je svoju krivicu za poraz, ali drugi vojskovođa Muzio Attendolo Sforza mu nije bio spreman oprostiti nepoštovanje naredbi. Od tog momenta počinje rivalstvo Tartaglie i Attendola koje će potrajati cijelog njihovog života. Ipak, 1405. godine, Tartaglia i avec Attendolo zajedno učestvuju u osvajanju Pise u službi Firentinske republike nakon čega (1407. godine) Tartaglia prelazi u službu Republike Siena. 1409. godine, bori se na strani kralja Ladislasa I Napuljskog protiv Braccia da Montonea i uspješno brani mjesta Perugia i Civitavecchia od njegovih napada. 8. juna 1413. uspijeva zauzeti Rim tjerajući antipapu Ivana XXIII u bijeg. Zbog zasluga, Ladislas I mu 23. jula 1413. godine dodijeljuje titulu gospodara Toscanelle nakon čega se on i nastanjuje u tom mjestu.
Nakon smrti kralja Ladislasa, a po zahtjevu Firentinske republike, ušao je u službu kod pape Ivana XXIII kada je pod njegovu vlast stavio gradove Viterbe i Corneto (današnja Tarquinia). 1418. godine, Tartaglia se zaklinje na vjernost papi Martinu V i osvaja grad Assisi, te druge teritorije između Lazia i Umbrije. Nakon optužbe za izdaju, Tartaglia je bio uhapšen na spavanju od strane svog suparnika Muzija Attendola. Nakon mučenja, pogubljen je odsijecanjem glave u mjestu Aversa, 1421. godine.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Antonio Di Chicco, Il condottiero Angelo Tartaglia di Lavello, nel primo Ventennio del sec. XV, Lavello, Tip. Finiguerra, 1957; nuova edizione TARSIA di Melfi, 1990.
- Patrizia Chiatti, La biografia del condottiero Angelo Tartaglia (1370-1421), Edizioni Penne & Papiri, Tuscania, 2011.