Crkva svete Ane u Gracu (Neum)
| Crkva svete Ane | |
|---|---|
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Gradac (Neum) |
| Religija | Katoličanstvo |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Godina posvećenja | 1622. god |
| Organizacijski status | Trebinjsko-Mrkanska biskupija |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski tip | Crkva |
| Osnivač | fra Blaž Gračanin |
| Dovršeno | 1619. god |
| Specifikacije | |
| Toranj/-evi | 1, na preslicu |
Katolička crkva svete Ane nalazi se u naselju Gradac, općina Neum, Bosna i Hercegovina i pripada Trebinjsko-Mrkanskoj biskupiji. Crkva je posvećena svetoj Ani, majci Blažene Djevice Marije. Poštivanje svete Ane na istoku je počelo već sa prvim danima kršćanstva, dok se kult na zapadu proširio tek u XVI. stoljeću.
Historija[uredi | uredi izvor]
Podignuta je oko 1619. Pripada tipu jednobrodne crkve sa svodom kao krovnom konstrukcijom.
Tip jednobrodne crkve sa svodom kao krovnom konstrukcijom, sa svim svojim varijantama, se u primorskim krajevima javlja početkom XIII. i krajem XIV. stoljeća. Posredovanjem dubrovačkih majstora, koji su od davnima bili graditelji na objektima sakralnog i profanog karaktera na tlu BiH, arhitektonski oblici jednobrodne crkve ulaze u arhitekturu stare Hercegovine XV., XVI. i XVII. stoljeća.
Prodorom gotike, kao jedini usvojen gotički element, javlja se svod, isprva nepravilni, blago prelomljeni. Razlozi zbog kojih se primjena gotičkih elemenata reducira samo na primjenu svoda leže u izuzetno jakom tradicionalizmu, koji jednom usvojene arhitektonske tipološke obrasce zadržava dugo kroz vrijeme. Korisnici ovakvih crkvi su ruralne zajednice koje ne raspolaže većim financijskim sredstvima. Svoje vjerske potrebe korisnici te zajednice ostvarivali su u odgovarajućim prostorima, jednostavnim crkvama malih dimenzija opremljenima za najosnovnije potrebe kulta, izrazitih tradicionalnih obilježja i počesto bez jasnih stilskih značajki.
Opis[uredi | uredi izvor]
Na području stare Hercegovine se u navedom periodu grade jednobrodne crkve pravoslavne i katoličke provinijencije, za čiju gradnju se angažiraju dubrovački majstori. Crkve su dosta sličnih dimenzija, a razlika među njima se javlja u načinu prenosa sila bočnog potiska. Naime, jednobrodne crkve pravoslavne provinijencije su građene kao jednobrodne crkve sa prislonjenim lucima. Za prenos sila bočnog potiska kod jednobrodnih crkava katoličke provinijencije se izvode deblji bočni zidovi. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1]
U unutrašnjosti crkve nalazi se kamena ploča koja govori o njenoj obnovi tokom 1984. godine, a povodom obilježavanja hiljadugodišnjice Trebinjske biskupije.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojislav Korać, Vojislav Đurić - Crkve s prislonjenim lukovima u staroj Hercegovini i dubrovačko graditeljstvo, period XV-XVII vek
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Crkva sv.Ane". Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 21. 10. 2015.