Mikropaleontologija
Mikropaleontologija je paleontološka nauka koja je uglavnom proučava fosile koji pripadaju mikroorganizmima. Takvi su načešće bakterije archaea, protisti i gljive, ali oni se takođe proučavaju i mikrofosilni ostaci biljaka i životinja, kao što palinologija proučava polen i spore ili zube mikromamalija, inače u okviru paleobotanike i paleozoologije.
Njegovo izdvajanje kao specijalne paleontologije nastalo zbog tehničkih, praktičnih i primijenjenih razloga, jer su naučna načela ista. Praktična vrijednost mikrofosila u raznim područjima historijske i ekonomske geologije dolazi iz njihove male veličine, obilja i široke geografske rasprostranjenosti u sedimentima svih dobnih skupina i u gotovo svim medijima, morskim i kontinentalnim.
Mikrofosili
[uredi | uredi izvor]Većina mikrofosila pripadala je jednoćelijskim organizmima (prokariotima) (bakterijama, cijanobakterijama) i skupinama integriranim u Protista, obje najprimitivnije skupine. Tu su i bičari, a najviše su se razvijale: rizarije, aktinopodi i cilijate. Međutim, unutar skupa mikrofosila također su uključeni višećelijski organizmi ili mikroskopski ostaci makroskopskih oblika. To je zbog toga što općenito mikropaleontolog teži proučavanju i smatra mikrofosilima sve one ostatke organizama koji se nalaze u njihovim pripravcima. Dakle, to je nauka studija o:
- Ostacima organizama čija je veličina obično toliko mala da se bez upotrebe mikroskopa ne može obaviti, ne samo njihova naučna identifikacija, već čak i određivanje prisutnosti ili odsutnosti. Unutar njih su prokarioti (carstvo Monera , danas domeni Archaea i Bacteria), jednoćelijski eukarioti (foraminifera, radiolarije, tintinidi, silikoflagelatne diatomeje, dinoflagelate i drugi ), kao i određeni taksoni višećelijskih eukariota koje, mada su uglavnom predstavljeni organizmima makroskopske veličine, postoje manje sistematske grupe vrsta mikroskopske veličine, naročito beskičmenjaci (sitni rakovi, Bryozoa, tentakulitidi, pteropodidae, itd.).
- Izoliranim dijelovima makroorganizama čije se uključivanje u mikropaleontologiju može činiti problematičnim, jer su to često dijelovi većih organizama koji su podvrgnuti proučavanju paleobotanike (polen i spore, fragmenti karbonatnih algi itd.). Uključena je i paleontologija beskičmenjaka (anelidne izlučevine, krinoidni artefakti, kopitaste radiolarije itd.) i kičmenjaka (ihtioliti, skeletni dijelovi mikromamifera, koodonti itd.).
Mikrofosili obično ne prelaze milimetar. Međutim, neke skupine čije je proučavanje normalno u sferi mikropaleontologije mogu dostići i takve dimenzije da se njihova prisutnost u stijenama može odrediti golim okom i moguće je obviti preliminarnu identifikaciju ručnim lupom (na primjer, bentoski makromorfi poput Numulita, Operculina, Discocyclina itd. Neki današnji Cycloclypeus mogu dostići promjere i do 10 cm. Nanofosili se obično nazivaju oni koji su manji od 20 µm. Pored toga, bakterijski mikrofosili, koji su obično manje od 2 μm, nazvaju su pikofosilima.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Bibliografija
[uredi | uredi izvor]- Brasier, M.D. (1980), Microfossils. Chapman and Hall publishers. ISBN 0-412-44570-0
- Traverse, A. (1988), Paleopalynology. Unwin Hyman ISBN 0-04-561001-0
- Molina, E. (2002), Micropaleontología. Prensas Universitarias de Zaragoza ISBN 84-7733-619-9
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- The Micropalaeontological Society
- Centro de Palinología, Universidad de Sheffield, RU
- The American Association of Stratigraphic Palynologists (AASP)
- Commission Internationale de Microflore du Paléozoique (CIMP), international commission for Palaeozoic palynology.
- The International Nannoplankton Association
- CIMP Subcommission on Acritarchs
- CIMP Chitinozoan Subcommission
- Micropaleontology Press, a division of the Micropaleontology Project, a nonprofit organization with the mission of promoting the science of micropaleontology.
- University of California, Berkeley, microfossil collections.
- The Ocean Drilling Programme (ODP) Micropaleontological reference centres.
- University College, London, Micropalaeontology Unit, including the MIRACLE database de imágenes de microfósiles Arhivirano 7. 1. 2023. na Wayback Machine
- Equipo de Micropaleontología, Universidad de Zaragoza, España