Let L-410 Turbolet

L-410 Turbolet
Proizvođač	LET Kunovice
Prvi let	16. april 1969.
Status	u upotrebi
Glavni korisnik	Aeroflot
Proizveden	1971. - danas
Broj napravljenih	1.138

L-410 Turbolet je dvomotorni avion kratkog doleta izrađen u češkoj aeroindustriji LET.

Razvoj

Razvoj L-410 bio je pokrenut 1960.-ih u zrakoplovnoj firmi Czechoslovakian Let Kunovice. Sovjetski avioprijevoznik Aeroflot tražio je zamjenu za Antonov An-2 dajući početnu inicijativu za projekt firmi LET. Nakon pripremnih projektiranja pod oznakom L-400, avion je predstavljen kao L-410 Turbolet. Prvi prototip, XL-410 poletio je 16. aprila 1969. Radi kašnjenja razvoja predviđenog češkog turbo-prop motora Walter M601, prototip i prvi proizvedeni avioni pokretani su Pratt & Whitney Canada PT6A-27 motorima.

Nakon završetka češkog motora izlazi nova L-410M verzija s M601 na koji su ugrađeni trokraki Avia V508 propeleri.

Sljedeća verzija za Aeroflot bila je L-410 UVP. Radi povećanih površina i krila i repnih površina avion ima poboljšane STOL osobine u uzlijetanju i slijetanju. Radi povećane težine i pomaka centra težišta, avionu je smanjen broj sjedala na 15.

Najčešća verzija je L-410UVP-E. MTOW aviona je 6.400 kg, na snažnijim M601E motorima ugrađen je peterokraki V510 propeler a na vrhovima krila ugrađeni su spremnici za gorivo s čime se povećao i dolet zrakoplova. Prvi let je bio 1984. godine a proizvodnja je počela je 1986.

L-410UVP-E9 i UVP-E20 su verzije koje se razlikuju od drugih samo u manjim izmjenama proizašle iz različitih propisa za dobijanje dozvole.

L-410 UVP-E je putnička verzija s kabinom pod tlakom pokretana s Avia V510 motorima s peterokrakim propelerom. Opremljena je s uvlačivim podvozjem. Zrakoplov koristi dva hidraulička sistema: glavni i u slučaju opasnosti, a glavni električni sistem koristi 28V istosmjerne struje. Sistem za odleđivanje zrakoplova tokom leta sadrži gume uzduž napadne ivice krila koje se u slučaju nakupljanja leda napušu; električne grijače na propelerima, vjetrobranskom staklu pilotske kabine i pitot-statičkom sistemu. MTOW L-410 UVP-E je 6.400 kg uz mogućnost povećanja do 6.600 kg za verzije E9 i E20 a broj putnika koje avion može prevesti je od 17 do 19. Brzina krstarenja je 170 KIAS (brzina prema indikatorima pitot statičkog sistema) a maksimalni dolet oko 770 nautičkih milja. Avion ima dozvolu za IFR let, KAT I ILS prilaz i letove u uvjetima zaleđivanja.

Izrađeno je više od 1.100 L-410 aviona od kojih oko 500 još uvijek lete. Većina u zemljama bivšeg Sovjetskog Saveza od kojih je dio preprodan u zrakoplovne tvrtke Azije, Afrike i Južne Amerike a oko 40 zrakoplova je za komercijalne putničke i teretne letove ili za skokove s padobranom u uporabi po cijeloj Evropi. Zrakoplov se može koristiti na kratkim i loše uređenim uzletno-sletnim stazama.

Verzije

Putnička verzija s ovješenim stepenicama

Let L410UVP-E16

• L-410 - prototip, izrađeno je tri aviona.
• L-410A - prvi izrađeni avioni s turbo-prop Pratt & Whitney PT6A-27 motorima, izrađeno je 12 aviona.
• L-410AB - verzija s četverokrakim propelerom.
• L-410AF - verzija za fotografiranje iz zraka isporučena u Mađarsku.
• L-410AG - verzija s modificiranom opremom.
• L-410AS - avion za testiranje isporučen SSSR-u, izrađeno je pet aviona.
• L-410FG - verzija za mjerenja i kartografiju.
• L-410M - druga serija s Walter M601A motorima.
• L-410AM - poboljšana verzija s motorima M601B, poznata i kao L-410MA ili L-410MU.
• L-410UVP - treća, temeljno izmijenjena serija. Avion je dobio manji prtljažni prostor, raspon krila povećan je za 0,80 m i ima veći horizontalni stabilizator. UVP verzije imaju STOL karakteristike.
• L-410UVP-S - UVP salon verzija s ulaznim stepenicama.
• L-410UVP-E - verzija s M601E motorima koji pokreću peterokraki propeler i s dodatnim spremnicima za gorivo ugrađenim na vrhovima krila.
• L-410T - UVP verzija s većim vratima (1,25 m x 1,46 m). Kao medicinski zrakoplov, uz medicinsko osoblje, može prevesti 6 osoba u ležećem položaju a kao sportski avion može prevesti 12 padobranaca.
• L-420 - avion po izgledu kao L-410UVP-E ali s novim M601F motorima.

Taktičko-tehničke karakteristike

Let L-410 UVP-E

Podaci	Jedinice
Godina produkcije	1971 - danas
Firma	LET Kunovice
Raspon krila	19,48 m
Dužina	14,42 m
Visina	5,83 m
Površina krila	35,18 m2
Težina (prazan)	3.725 kg
Mogući tovar	1.710 kg
Težina (maksimalna pri startu)	6.400 kg
Putnici	19
Posada	2
Brzina	388 km/h
Visina leta	7000 m
Dužina leta	1040 km
Pogon	2 × Walter M601E turbo-prop motori
Snaga	750 KS