Idi na sadržaj

Masakr u Sa'si

Koordinate: 33°01′43″N 35°23′40″E / 33.02861°N 35.39444°E / 33.02861; 35.39444
S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Masakr u Sa'si
Vojnik IDF-a u Sa'si, 30 oktobra 1948
LokacijaSa'sa
Koordinate33°01′43″N 35°23′40″E / 33.02861°N 35.39444°E / 33.02861; 35.39444
Datum15. februar 1948; prije 76 godina (1948-02-15)
Mrtvih60
ŽrtveArapski civili
PočiniociPalmah

Masakr u Sa'si je bio masakr nad palestinskim civilima koji su počinile snage Palmaha 15. februara 1948.

U februaru 1948. Yigal Allon, komandant Palmaha na sjeveru, naredio je napad na Sa'su. Naređenje je dobio Moshe Kelman, zamjenik komandanta Trećeg bataljona. Naredba je glasila: "Morate dignuti u zrak dvadeset kuća i ubiti što više ratnika".[1][2] Prema Ilanu Pappéu, "ratnike" treba čitati kao "seljane" da bi se pravilno razumjelo naređenje.[1] Khalidi, pozivajući se na "Historiju Hagane" Ben-Ziona Dinura, kaže da su masakr označili kao "jedan od najhrabrijih napada na neprijateljsku teritoriju."[2]

Jedna historija iz 1948. tvrdi da je razlog za napad bio vraćanje povjerenja jevrejske javnosti u njihove borbene snage nakon pogibije svih pripadnika voda koji su pokušavali da nabave zalihe u selu Etzion mjesec dana ranije.[3]

Štaviše, prema Efraimu Karshu, od 20. do 21. januara oko 400 naoružanih arapskih boraca iz 2. Yarmuk puka Arapske oslobodilačke armije sa sjedištem u Sa'si izvelo je napade na izolovani kibuc Yehiam u zapadnoj Galileji.[4]

Dana 15. februara 1948. jedinica Palmah ušla je u selo tokom noći i, bez otpora, podmetnula eksploziv na neke od kuća. Tada je objavljeno da je deset ili više kuća potpuno ili djelimično uništeno i da je ubijeno 11 seljana (od toga 5 male djece).[5] Prema zvaničnoj historiji Hagane, selo je korišteno kao baza za arapske borce.[2][4] Međutim, izvještaji štampe u to vrijeme koje je pozicionirao Khalidi to opovrgavaju, budući da su se jedinice Palmah sastale "bez otpora" u selu.[2] Prema Benvenistiju (koji navodi datum napada kao 14. februar), jedinice Palmaha koje su izvršile raciju u Sa'si ubile su 60 ljudi i srušile 16 kuća.[6]

Jedinica Palmaha napada Sa'su

Tek 30. oktobra 1948, kao dio operacije Hiram, snage Hagane okupirale su Sa'su. Oni seljani koji već nisu pobjegli su protjerani. U ovom trenutku postoje i optužbe za ratne zločine. Sjeverna komanda OC Moshe Carmel je kasnije izvijestila da su vidjeli dokaze o ubistvima, a zvanična istraga majora Emanuela Yalana sugerisala je da su neki seljani, uključujući neke s invaliditetom, možda ubijeni nakon što je selo okupirano. Međutim, relevantni dosijei ostaju zatvoreni za historičare.[7]

Trenutno postoji nekoliko ostataka palestinskog sela Sa'sa, sa izuzetkom seoske džamije, koja je sada pretvorena u kulturni centar kibuca.

Palestinski historičar Walid Khalidi opisao je 1992. ostatke sela: "Neke od starih maslina su ostale, a određeni broj zidova i kuća još uvijek stoji. Neke od kuća trenutno koristi kibuc Sasa; jedna od njih ima lučni ulaz i lučne prozore. Veliki dio okolnog zemljišta je pošumljen, a ostatak obrađuju izraelski farmeri."[8]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b Pappe, 2006, str. 77
  2. ^ a b c d Khalidi, 1992, str. 496
  3. ^ Kurzman, Don (1970) Genesis 1948. The First Arab-Israeli War. An Nal Book, New York. Library of Congress number 77-96925. str. 53
  4. ^ a b מלחמת העצמאות תש"ח - תש"ט : דיון מחודש חלק א, הוצאת משרד הביטחון, 2004, עמ' 238
  5. ^ New York Times, Feb 16, 1948. Also cited in Khalidi, 1992, str. 496.
  6. ^ Benvenisti, 2000, str. 107
  7. ^ Morris, 2004, str. 481, 501, 503
  8. ^ Khalidi, 1992, str. 497

Dodatna literatura

[uredi | uredi izvor]