Idi na sadržaj

Niccolò Fontana Tartaglia

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Nikolo Fontana Tartalja

Nikolo Fontana Tartalja (Niccolo Fontana Tartaglia) (1499 - 1557) je bio matematičar, inženjer I istraživač iz Republike Venecije, koja danas pripada Italiji. Objavio je veliki broj knjiga uključujući I prve prevode djela Arhimeda i Euklida i kompilaciju do tada proslavljenih matematičara.

General trattato de' numeri et misure, 1556

Kada su Francuzi nakon nekoliko dana borbe osvojili njegovo rodno mjesto Bresciu, usred opšteg pokolja on dobija udarac sabljom u čeljust koja mu je rasječena. Ovu nesreću je preživio zahvaljujući majčinoj brizi koja nije odustala od njega iako je bio gotovo proglašen mrtvim. Nažalost iako je preživio ovo je ostavilo velike posljedice na Nikola koji zbog čeljusti koja više nije dozvoljavala da priča normalno dobija Nadimak Tartalja što znači mucavac. Poznato je da je od privatnog učitelja kog je imao dok su to sredstva dozvoljavala naučio samo pola alfabeta dok je ostalo naučio sam iz čega se može zaključiti da je bio samouk. Smatrali su ga čudakom jer je matematičke probleme rješavao pišući krečnjakom po poleđini nadgrobnih spomenika. Bio je najpoznatiji po sukobima sa Kardanom i Fiorom. Naime, Fior je izazvao Tartalju na takmičenje 1535. God. Svaki je trebalo da postavi onom drugom 30 zadataka koje je trebalo da riješe u određenom vremenskom roku. Tartalja je pretpostavio da će svi Fiorovi zadaci biti istog tipa pa je sedmicu dana prije takmičenja razvio metodu za tip

Zahvaljujući ovome je riješio sve zadatke za 2 sata i pobijedio. Okrugle zagrade kakve danas poznajemo prvi je 1556. godine upotrijebio Tartaglia u svojoj knjizi Opšte proučavanje brojeva mjera. Tartaglin savremenik Girolamo Cardano je prevarom uspio dobiti rješenje kubne jednačine i objaviti je u svojoj knjizi nakon čega je izbila žestoka i dugotrajna rasprava dvojice matematičara i njihovih sljedbenika. Formula je i danas poznata pod nazivom Cardanova formula.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]