Srpska pravoslavna crkva

Patrijarh srpski Pavle

Srpska pravoslavna crkva je jedna od upravno samostalnih (autokefalnih) pravoslavnih crkava i zajedno s ostalim pravoslavnim crkvama čini jedinstvenu Istočnu kršćansku crkvu.

Svoju upravnu samostalnost Srpska pravoslavna crkva stekla je zalaganjem Svetog Save 1219. godine. Danas, ona je u rangu patrijarhije i ima eparhije i parohije u svim republikama bivše Jugoslavije kao i u drugim zemljama u Evropi, Sjevernoj Americi, Australiji i svugdje po svijetu gdje žive pripadnici Srpske pravoslavne crkve.

U Bosni i Hercegovini je organizovana u pet eparhija: Mitropoliju dabrobosansku, Eparhiju banjalučku, Eparhiju bihaćko-petrovačku, Eparhiju zvorničko-tuzlansku i Eparhiju zahumsko-hercegovačku.

Patrijarh

Na čelu Srpske pravoslavne crkve nalazi se patrijarh, a trenutno tu službu izvršava patrijarh Pavle. Osobi sa titulom patrijarha se protukolarno obraća sa: Njegova svetost Gospodin. Svi pravoslavni episkopi (vladike) su doktrinarno nasljednici apostola i prema tome su svi jednaki. Sve značajne odluke za život crkve donosi Sveti arhijerejski Sabor kojeg čine svi arhijereji (episkop i mitropoliti) Srpske pravoslavne crkve i koji se sastaje dva puta godišnje na proljetnom i jesenskom zasjedanju. Osim toga, postoji i Sveti arhijerejski Sinod koji upravlja Crkvom i čine ga 6 arhijereja i patrijarh. Sinod se sastaje češće nego Sabor. Za precizan spisak poglavara Srpske pravoslavne crkve pogledaj spisak poglavara Srpske pravoslavne crkve.

Sveti Sava

Sveci Srpske pravoslavne crkve

Najznačajniji sveci Srpske pravoslavne crkve su:

• sveti Sava, prvi srpski arhiepiskop
• sveti Simeon Mirotočivi (Stefan Nemanja)
• sveti knez Lazar (Lazar Hrebljanović)
• sveti kralj Stefan Dečanski
• sveti Vasilije Ostroški
• sveti Petar Cetinjski
• sveti Joanikije Devički
• sveti vladika Nikolaj Velimirović

i još veliki broj svetaca, prepodobnih, velikomučenika i mučenika koju su stradali ispovijedajući pravoslavnu vjeru.

Hramovi i Manastiri

Hram Svetog Save u Beogradu

Srpska pravoslavna crkva ima veliki broj hramova i manastira.

Među najpoznatije i najznačajnije spadaju: Hram Svetog Save na Vračaru, Saborna crkva i Crkva svetog Marka u Beogradu,... manastiri: Hilandar, Studenica, Žiča, Gračanica, Dečani, Sopoćani, Pećka patrijaršija, Devič, Mileševa, Ravanica, Ljubostinja, Ćelije, Tronoša, Ostrog, Cetinjski manastir, Hopovo, Krušedol, Vraćevšnica, Manasija, Đurđevi Stupovi, Lepavina, Krka, Krupa, Dragović, Banjska, Piva, Savina, Soko, Gornjak, Vitovnica, Radovašnica, Tavna, Moštanica, Dobrun...

Mnogi od ovih manastira i crkava su nastali u vrijeme Nemanjića (12. vijek) i imaju ikone i freske od izuzetnog značaja i vrijednosti za cjelokupnu svjetsku kulturu, a naročito za kršćansku kulturu i civilizaciju. Stoga je UNESCO na spisak svjetske kulturne baštine do sada uvrstio manastire: Visoki Dečani, Studenica i Sopoćani, dok se u postupku za uvrštavanje na taj spisak nalaze i manastiri: Gračanica i Pećka patrijarhija, kao i crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu.

Pravoslavne Patrijarhije

Pravoslavna crkva smatra da je pravoslavlje ostalo vjerno izvornom kršćanstvu nakon 1054. godine. Pored toga Srpska pravoslavna crkva ima i svoje specifične odlike u odnosu na druge pravoslavne crkve, a jedna od njih je i krsna slava koju nemaju ostale pravoslavne crkve.

Druge pravoslavne crkve sa rangom patrijarhije su: Carigradska patrijarhija, Aleksandrijska, Antiohijska, Jerusalemska, Ruska, Bugarska, Rumunska i Gruzijska. Pravoslavna crkva u Grčkoj ima rang arhiepiskopije.

Također pogledaj

• Kršćanstvo
• Pravoslavlje
• Pravoslavna crkva
• Pravoslavna crkva u Bosni i Hercegovini

Vanjski linkovi

• Patrijaršija Srpske Pravoslavne Crkve
• Manastir Gračanica
• Mitropolija dabrobosanska
• Eparhija banjalučka
• Eparhija bihaćko-petrovačka
• Podaci o Eparhiji zvorničko-tuzlanskoj
• Manastir Tavna kod Bijeljine
• E-knjiga Mirjane Rakić: "Ikone Bosne i Hercegovine (16-19. vijek)