Stećak župana Grda
Ploča župana Grda iz sredine XII vijeka je najstariji datirani nadgrobni spomenik u formi stećka. Istovremeno je i najstariji stećak s natpisom. Historičari ga povezuju sa županom Grdešom, koga bizantijski pisac Jovan Kinam spominje 1150. među uglednim plemićima na strani Rašana (Dalmatinaca, kako ih naziva Kinam) u bici na Tari protiv Bizantije. Grdeša je zajedno s nepoznatim županom Vučinom uhvaćen i odveden u Serdik (Sofija) da bi bio oslobođen naredne godine.[1]
Nadgrobni spomenik podignut je između 1151. i 1177. i pronađen na groblju u Poljicama (Popovo polje). Čuva se u Muzeju Hercegovine u Trebinju. Tekst u transkripciji glasi:
- В дни дни кнеза велиега Михоила вмрије жупан Грд требињски и в то љето зида јему раку брат жупан Радомир с синми јеговјеми и жена му. Твара моистр имнем Браја. Б(о)же ти дај здравие
Uklesani natpis je vrijedan za istoriju Trebinja, jer je prvi pomen imena grada u obliku koji i danas ima, kao potvrda da Trebinje nije mijenjalo ime od 12. stoljeća. Prema natpisu majstora Braje, grdski župan je umro za vreme kneza Mihaila Velikog, koga istoričari poistovjećuju s Mihailom III, posljednjim dukljanskim vladarom iz dinastije Vojislavljevića, čiju je vladavinu okončao Stefan Nemanja oko 1186.[2]
Filatelija[uredi | uredi izvor]
Pošte Srpske izdale su 5. septembra 2002. poštansku marku s motivom:
- Nadgrobna ploča župana Grda (XII vijek)
- Kataloški broj: SP 253
- Zupčanje: 13 3/4
- Nominalna vrijednost: 1,00 KM
- Tiraž: 20.000
