Grborezi
Grborezi | |
|---|---|
Naseljeno mjesto | |
  Grborezi | |
| Koordinate: 43°48′07″N 16°55′39″E / 43.801990°N 16.927392°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Kanton | Kanton 10 |
| Grad | Livno |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Naseljeno mjesto | 664 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Pozivni broj | (+387) 34 |
| Matični broj | 130419[1] |
| Matični broj grada | 10588 |
Grborezi su naseljeno mjesto u gradu Livnu, Bosna i Hercegovina.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Naselje se nalazi 11 km zapadno od Livna, uz sjeverni rub ceste koja vodi prema Splitu.
Nacionalni spomenik[uredi | uredi izvor]
Nije poznato da li su Grborezi postojali u srednjem vijeku. Kao naselje spominju se u turskom popisu bosanskih nahija i timara s početka XVII. stoljeća.
Historijsko područje – Nekropola sa stećcima Mramorje, u naselju Grborezi, proglašeno je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine [2] Istraženo je ukupno 265 grobova.Po izradi grobovi su bili podijeljeni u tri vrste:
- proste (jednostavne) jame u zemlji,
- proste (jednostavne) jame u zemlji s upotrebom drvenih dasaka ili sanduka i
- grobovi u kamenim okvirima.
Nađeni materijal[uredi | uredi izvor]
Na osnovi materijala od kojeg su izrađeni, predmeti su podijeljeni na: metal, keramiku, tekstil i ostalo. Relativno najveći broj priloga je od metala: zlata, srebra, bronze i željeza od kojih su rađene dijademe, naušnice, ogrlice, dugmad, prstenovi, kopče, zaponi (jezičak za pojas), nožići i igla. Od keramičkog materijala pronađeno je 6 posuda i 8 ulomaka. Ostaci tekstilne odjeće od vune, svile i brokata nađeni su u 14 grobova raznovrsne izrade, iz pretežno prostih grobova. Interesantan nalaz odnosi se na ženske kape rađene kao čipka sa svilenim i metalnim nitima, kakve su se, po uzoru na Italiju, u kasnom srednjem vijeku nosile u Bosni. Tekstil je datiran od XII. do XV. stoljeća. Novčani nalazi sastoje se od 30 primjeraka.
Na temelju analize nalaza može se zaključiti da je sahranjivanje na nekropoli u Grborezima počelo u X. stoljeću i trajalo u kontinuitetu zaključno s XV. stojećem (Š. Bešlagić, str. 95., 1964.). Uzimajući u obzir novčiće koji su najviše kovani u XIII. i XIV. stoljeću, trojagodne naušnice, te dvojagodne s kruškolikim privjescima, kao najbrojnije grobne priloge, može se zaključiti da je groblje najviše korišteno u periodu od XII. do XIV. stoljeća.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| Sastav stanovništva – naseljeno mjesto Grborezi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[3] | 1991.[4] | 1981.[5] | 1971.[6] | 1961.[7] | |||
| Osoba | 664 (100,0%) | 860 (100,0%) | 779 (100,0%) | 782 (100,0%) | 727 (100,0%) | ||
| Hrvati | 412 (62,05%) | 553 (64,30%) | 481 (61,75%) | 501 (64,07%) | 476 (65,47%) | ||
| Bošnjaci | 247 (37,20%) | 303 (35,23%)1 | 262 (33,63%)1 | 275 (35,17%)1 | 229 (31,50%)1 | ||
| Nisu se izjasnili | 3 (0,452%) | – | – | – | – | ||
| Nepoznato | 1 (0,151%) | – | – | – | – | ||
| Ostali | 1 (0,151%) | 1 (0,116%) | 7 (0,899%) | 5 (0,639%) | – | ||
| Srbi | – | 2 (0,233%) | 2 (0,257%) | 1 (0,128%) | 6 (0,825%) | ||
| Jugoslaveni | – | 1 (0,116%) | 27 (3,466%) | – | 16 (2,201%) | ||
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Sistematski spisak općina i naseljenih mjesta u Bosni i Hercegovini" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 5. 3. 2016. Pristupljeno 25. 3. 2016.
- ^ "Nekropola sa stećcima Mramorje". kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 7. 2016.
- ^ "Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik". popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano s originala, 7. 4. 2021. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991. (str. 71)" (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 25. 3. 2016.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 25. 3. 2016.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 25. 3. 2016.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 25. 3. 2016.
