Leo Bruk
Leo Bruk | |
|---|---|
| Rođenje | 29. septembar 1910. Rijeka Dubravačka kod Dubrovnika, Austro-Ugarska |
| Smrt | 26. februar 1943. Konjic, Kraljevina Jugoslavija |
| Nagrade | Narodni heroj Jugoslavije |
Leo Bruk (Rijeka Dubrovačka, 29. septembar 1910 — Konjic, 26. februar 1943), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 29. septembra 1910. godine u Rijeci Dubrovačkoj, gdje je njegov otac Franjo bio učitelj. Nakon završetka Prvog svetskog rata, njegova porodica se preselila u Mostar. Nakon završetka osnovne škole učio je konobarski zanat i kao mladi radnik se priključio revolucionarnom radničkom pokretu i u godinama pred početak Drugog svjetskog rata je postao simpatizer Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).
U vrijeme Aprilskog rata, 1941. godine, po zadatku KPJ kao Hrvat se uključio u jedinice „Mačekove zaštite”, gdje je radio na određenim zadacima. Nakon kapitulacije Jugoslovenske vojske pomagao je zarobljenim vojnicima da pobjegnu kući. Radio je na prikupljanju naoružanja i opreme zaostale iza Jugoslovenske vojske, čiji je dio sakrivao u bazi iza svoje kuće, a kasnije predavao članovima Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP).
Aktivno je učestvovao u akcijama NOP-a u okupiranom Mostaru, a u toku 1941. godine postao je član KPJ. Decembra 1941. godine, zajedno sa dvojicom drugova, rasturao je partijske letke po gradu i upao u policijsku zasjedu. Jedan policajac je tada iskočio prije Lea, ali ga je on oborio i oteo mu pištolj, teu8 pobjegao. Nakon ovog događaja, Leo više nije mogao da ostane u gradu pa je morao da ode u partizane u Konjički bataljon (kasnije nazvan Mostarski), koji je djelovao na području gornjeg toka Neretve.
Već u prvim borbama, početkom 1942. godine Leo se u bataljonu istakao kao hrabar i sposoban borac, zbog čega je ubrzo postavljen za komandira Treće čete. Također, povjeravali su mu najteže i najodgovornije zadatke — nakon Treće neprijateljske ofanzive, jula 1942. godine Štab bataljona ga je zajedno sa dvojicom boraca uputio kao kurira u Vrhovni štab NOV i POJ, gdje je imao priliku da lično upozna Vrhovnog komandanta Josipa Broza Tita i da se susretne sa borcima Prve proleterske udarne brigade od kojih su dobili teški mitraljez „Bredu”. Nakon toga se pod teškim uslovima se vratio u bataljon. Augusta 1942. godine Mostarski bataljon je uključen u sastav tada formirane Desete hercegovačke udarne brigade.
Kao politički delegat mitraljeskog voda, istakao se u borbama tokom Četvrte neprijateljske ofanzive — kod Jajca, Žepča i Prozora. Jedno vrijeme je bio na dužnosti komandanta bataljona, a nakon zauzimanja Prozora, februara 1943. godine pri Štabu Treće udarne divizije formirana je tenkovska jedinica. Leo je tada sa još nekoliko istaknutih boraca Desete hercegovačke brigade prebačen u ovu tenkovsku jedinicu i postavljen za mitraljesca na tenku.
Jedinice Treće udarne divizije — Deseta hercegovačka, Peta crnogorska i Prva dalmatinska brigada su otpočele napade na njemačke i četničke snage u Konjicu. Nakon više uzastopnih napada i zbog pogoršanja situacije kod Prozora, 26. februara napad je prekinut. U ovim borbama je pod neposrednom komandom Vrhovnog štaba djelovala i tenkovska jedinica Treće udarne divizije, u kojoj se nalazio Leo. Poginuo je 26. februara 1943. godine kao vođa tenka i mitraljezac u borbama u blizini sela Čelebići, kod Konjica.
Ukazom predsjednika FNR Jugoslavije Josipa Broza Tita, 24. jula 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2]