2008 TC3
2008 TC3 (privremena oznaka: 8TA9D69) bio je asteroid[1] težak oko 80 tona i prečnika oko 4,1 metra, koji je 7. oktobra 2008.[2] ušao u Zemljinu atmosferu te eksplodirao na visini od oko 37 km iznad Nubijske pustinje u Sudanu. Pronađeno je oko 600 meteorita, ukupne mase 10,5 kg. Mnogi od tih meteorita su spadali u rijetki tip ureilita, koji, između drugih minerala, sadrže i nanodijamante.[1][3][4] Bio je to prvi put da je udar asteroida predviđen prije njegovog ulaska u atmosferu kao meteor.[5]
Otkriće
[uredi | uredi izvor]Asteroid je otkrio Richard A. Kowalski 1,5-metarskim teleskopom Catalina Sky Survey (CSS) na planini Lemmon, sjeverno od Tucsona, Arizona 6. oktobra 2008. u 6:39h (po UTC), 19 sati prije njegovog pada na Zemlju.[6][7][8]
Ovaj asteroid je značajan po tome što je bio prvo takvo nebesko tijelo koje je otkriveno i praćeno prije nego što je došlo do Zemlje.[5] Proces otkrivanja i praćenja objekata u blizini Zemlje, što se u nekim izvorima navodi i kao nadzor Zemlje, je po prvi put stavljen na probu. Sveukupno, obavljeno je 586 astrometrijskih i gotovo isto toliko fotometrijskih opservacija a u procesu su učestvovala 27 amaterska i profesionalna posmatrača. Opservacije su trajale manje od 19 sati i dojavljene su Centru za male planete, koji je objavio 25 elektronskih obavještenja sa novim orbitama tokom 11 sati. Dana 7. oktobra u 1:49h (po UTC)[6], asteroid je ušao u Zemljinu sjenku, što je onemogućilo daljnje opservacije.
Pad
[uredi | uredi izvor]Meteor je ušao u Zemljinu atmosferu iznad sjevernog Sudana u 2:46h UTC (5:46h po sudanskom vremenu) 7. oktobra 2008. godine pri brzini od 12,8 km/s sa azimutom od 281 stepen i upadnim uglom od 19 stepeni u odnosu na lokalni horizont. Eksplodirao je nekoliko desetaka kilometara iznad zemlje uz oslobođenu energiju od 0,9 do 2,1 kt TNT-a iznad udaljenog područja Nubijske pustinje uzrokujući veliku vatrenu loptu odnosno bolid.[9]
"The Times" je objavio da je meteor sijao tako snažno da je osvijetlio nebo poput punog mjeseca, a putnici u avionu koji je letio oko 1.400 km dalje izjavili su da su vidjeli jarko svjetlo.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Jenniskens, P.; et al. (2009). The impact and recovery of asteroid 2008 TC3. Nature 458 (7237): 485–488. doi:10.1038/nature07920 PMID 19325630 (PubMed)
- ^ Plait, P. (6.10.2008), Incoming!!!. Bad Astronomy. Arhivirano sa originalne adrese 7.10.2008
- ^ Chang, K. (25.3.2009), Recovered Pieces of Asteroid Hold Clues to Early History. New York Times. Pristupljeno 26.3.2009.
- ^ Borenstein, S. (26.3.2009), Astronomers catch a shooting star for 1st time Arhivirano 5. 7. 2011. na Wayback Machine. ABC news. The Associated Press. Pristupljeno 15.9.2009.
- ^ a b Roylance, F. (7.10.2008), Predicted meteor may have been sighted. Maryland Weather. Arhivirano sa originalne lokacije 10.10.2008.
- ^ a b Chesley, S.; Chodas, P.; Yeomans, D. (4. 11. 2008). "Asteroid 2008 TC3 Strikes Earth: Predictions and Observations Agree". Near Earth Object Program. NASA. Arhivirano s originala, 18. 6. 2009. Pristupljeno 18. 6. 2009.
- ^ Williams, G. V. (6. 10. 2008). "MPEC 2008-T50". Minor Planet Center. Arhivirano s originala 9. 10. 2008. Pristupljeno 8. 10. 2008.CS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)
- ^ Huntington, J. (7. 10. 2008). "Small Asteroid Enters Earth's Atmosphere". eFluxMedia. Arhivirano s originala 10. 10. 2008. Pristupljeno 8. 10. 2008.CS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)
- ^ Astronomers predict shooting star over Sudan from space boulder. Agence France-Presse. Pristupljeno 6. 10. 2008.
