Razlika između verzija stranice "Okeanografija"

Pregled historije

[nepregledana izmjena]

← Starija izmjena Novija izmjena →

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj

VizualnoWikitekst

U redovima

Verzija na dan 26 novembar 2010 u 22:24

Okeanografija (Okean + grčki γράφειν = pisati), također zvana okeanologija, nauka o zemljinim okeanima i njihovih međusobno povezanih ekosistema te hemijskih i fizičkih procesa. Postoje pet glavnih područja unutar nauke: definicija okeanografije je jednostavna, ona je nauka o okeanima.

biološka okeanografija ili pomorska biologija je nauka o okeanskim biotima i njihovim ekološkim interakcijama;
hemijska okeanografija je nauka o hemiji okeana;
geološka okeanografija ili pomorska geologija uključuje tektoniku ploča i ostale nauke o okeanskom dnu;
meteorološka okeanografija se bavi pitanjem kako atmosfera i okean međusobno djeluju unutar hidrosfere;
fizikalna geografija koja se bavi fizikalnim obilježjima okeana (kao što su valovi, struje te struktura temperature i slanoće).

Historija okeanografije

Rana istraživanja okeana su bila ograničena na njegovu površinu i malobrojna stvorenja koja su ribari vadili u svojim mrežama. Međutim kada su Bougainville i Cook izveli svoja istraživanja u južnom Pacifiku u svojim su izvještajima spomenuli i mora koja su posjetili. Sir James Clark Ross je poduzeo 1840. prvo moderno mjerenje dubine mora, Charles Darwin je objavio radnju o grebenima i oblikovanju atola, ali ipak postojanje ogromne strmine iza kontinentalnih šelfova nije otkriveno sve do 1849. Mauryjeva Fizikalna geografija mora iz 1855. je bio prvi udžbenik iz okeanografije. Polaganje sjevernoatlantskog telegrafskog kabla potvrdilo je prisutnost srednjookeanskog hrpta.

Nakon sredine 19. vijeka kada su naučna društva prolazila kroz poplavu novih terestričkih botaničkih i zooloških informacija, evropski historičari prirode počeli su osjećati nedostatak više nego anegdotskih znanja o okeanima. Početci okeanografije kao kvantitativne nauke zapravo su započeli 1872. kada su Charles Wyville Thompson i John Murray (okeanograf) krenuli u Challenger ekspediciju (1872-76). Ubrzo su ostali evropski i američki narodi poslali naučne ekspedicije (kao što su učinili mnogi privatni pojedinci i institucije), a osnovani su i instituti posvećeni proučavanju okeanografije. Četiri najvažnija u Sjedinjenim Državama su Okeanografski institut Scripps, Okeanografski institut Woods Hole, Opservatorij Lamont-Doherty i Univerzitet washingtonske škole okeanografije. Najvažnija nova institucija u Britaniji je Southamptonski okeanografski centar.

Prva međunarodna okeanografska organizacija stvorena je 1901. pod imenom Međunarodno vijeće za istraživanje mora. 1921. godine u Monaku je osnovan Međunarodni hidrografski ured (IHB). Kasnije je 1966. Kongres SAD-a stvorio Nacionalni savjet za pomorska bogatstva i tehnički razvoj u čijoj je nadležnosti bilo istraživanje i proučavanje svih aspekata okeanografije. Također je omogućio da Nacionalni naučni zavod novčano podupre ljude koji su obavljali ta proučavanja na polju okeanografije.

Više informacija

Srodne discipline

@@ Red 1: / Red 1: @@
 [[Datoteka:Thermohaline circulation.png|mini|250p]]
-'''Okeanografija''' ([[Okean]] + [[grčki jezik|grčki]] ''&#947;&#961;&#940;&#966;&#949;&#953;&#957;'' = pisati), također zvana '''okeanologija''', nauka o [[Zemlja (planet)|zemljinim]] [[okean|okeanima]] i njihovih međusobno povezanih [[ekosistem]]a te [[hemija|hemijskih]] i [[fizika|fizičkih]] procesa. Postoje pet glavnih područja unutar nauke: definicija okeanografije je jednostavna, ona je nauka o okeanima.
+'''Okeanografija''' ([[Okean]] + [[grčki jezik|grčki]] ''γράφειν'' = pisati), također zvana '''okeanologija''', nauka o [[Zemlja (planet)|zemljinim]] [[okean]]ima i njihovih međusobno povezanih [[ekosistem]]a te [[hemija|hemijskih]] i [[fizika|fizičkih]] procesa. Postoje pet glavnih područja unutar nauke: definicija okeanografije je jednostavna, ona je nauka o okeanima.
-*biološka okeanografija ili [[pomorska biologija]] je nauka o okeanskim [[biot|biotima]] i njihovim [[ekologija|ekološkim interakcijama]];
+* biološka okeanografija ili [[pomorska biologija]] je nauka o okeanskim [[biot]]ima i njihovim [[ekologija|ekološkim interakcijama]];
-*[[hemijska okeanografija]] je nauka o hemiji okeana;
+* [[hemijska okeanografija]] je nauka o hemiji okeana;
-*geološka okeanografija ili [[pomorska geologija]] uključuje [[tektonika ploča|tektoniku ploča]] i ostale nauke o okeanskom dnu;
+* geološka okeanografija ili [[pomorska geologija]] uključuje [[tektonika ploča|tektoniku ploča]] i ostale nauke o okeanskom dnu;
-*[[meteorološka okeanografija]] se bavi pitanjem kako atmosfera i okean međusobno djeluju unutar [[hidrosfera|hidrosfere]];
+* [[meteorološka okeanografija]] se bavi pitanjem kako atmosfera i okean međusobno djeluju unutar [[hidrosfera|hidrosfere]];
-*[[fizikalna geografija]] koja se bavi fizikalnim obilježjima okeana (kao što su [[val|valovi]], struje te struktura temperature i slanoće).
+* [[fizikalna geografija]] koja se bavi fizikalnim obilježjima okeana (kao što su [[val]]ovi, struje te struktura temperature i slanoće).
 == Historija okeanografije ==
-Rana istraživanja okeana su bila ograničena na njegovu površinu i malobrojna stvorenja koja su ribari vadili u svojim mrežama. Međutim kada su [[Louis-Antoine Bougainville|Bougainville]] i [[James Cook|Cook]] izveli svoja istraživanja u južnom [[Pacifik]]u u svojim su izvještajima spomenuli i mora koja su posjetili. Sir James Clark Ross je poduzeo [[1840]]. prvo moderno mjerenje dubine mora, [[Charles Darwin]] je objavio radnju o [[greben|grebenima]] i oblikovanju [[atol|atola]], ali ipak postojanje ogromne strmine iza [[kontinentalni šelf|kontinentalnih šelfova]] nije otkriveno sve do [[1849]]. [[Matthew Fontaine Maury|Mauryjeva]] ''Fizikalna geografija mora'' iz [[1855]]. je bio prvi udžbenik iz okeanografije. Polaganje sjevernoatlantskog telegrafskog kabla potvrdilo je prisutnost [[srednjookeanski hrbat|srednjookeanskog hrpta]].
+Rana istraživanja okeana su bila ograničena na njegovu površinu i malobrojna stvorenja koja su ribari vadili u svojim mrežama. Međutim kada su [[Louis-Antoine Bougainville|Bougainville]] i [[James Cook|Cook]] izveli svoja istraživanja u južnom [[Pacifik]]u u svojim su izvještajima spomenuli i mora koja su posjetili. Sir James Clark Ross je poduzeo [[1840]]. prvo moderno mjerenje dubine mora, [[Charles Darwin]] je objavio radnju o [[greben]]ima i oblikovanju [[atol]]a, ali ipak postojanje ogromne strmine iza [[kontinentalni šelf|kontinentalnih šelfova]] nije otkriveno sve do [[1849]]. [[Matthew Fontaine Maury|Mauryjeva]] ''Fizikalna geografija mora'' iz [[1855]]. je bio prvi udžbenik iz okeanografije. Polaganje sjevernoatlantskog telegrafskog kabla potvrdilo je prisutnost [[srednjookeanski hrbat|srednjookeanskog hrpta]].
 Nakon sredine [[19. vijek]]a kada su naučna društva prolazila kroz poplavu novih terestričkih botaničkih i zooloških informacija, evropski historičari prirode počeli su osjećati nedostatak više nego anegdotskih znanja o okeanima. Početci okeanografije kao kvantitativne [[Nauka|nauke]] zapravo su započeli [[1872]]. kada su [[Charles Wyville Thompson]] i [[John Murray (okeanograf)]] krenuli u [[Challenger ekspedicija|Challenger ekspediciju]] ([[1872]]-[[1876|76]]). Ubrzo su ostali evropski i američki narodi poslali naučne ekspedicije (kao što su učinili mnogi privatni pojedinci i institucije), a osnovani su i instituti posvećeni proučavanju okeanografije. Četiri najvažnija u [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenim Državama]] su [[Okeanografski institut Scripps]], [[Okeanografski institut Woods Hole]], Opservatorij Lamont-Doherty i Univerzitet washingtonske škole okeanografije. Najvažnija nova institucija u [[UK|Britaniji]] je [[Southamptonski okeanografski centar]].
@@ Red 17: / Red 17: @@
 == Više informacija ==
-*[[Harald Sverdrup]]
+* [[Harald Sverdrup]]
-*[[Hidrografija]]
+* [[Hidrografija]]
-*[[Jacques-Yves Cousteau]]
+* [[Jacques-Yves Cousteau]]
-*[[Merkator projekt]]
+* [[Merkator projekt]]
-*[[Plimna rezonanca]]
+* [[Plimna rezonanca]]
 === Srodne discipline ===
-*[[Geonauka]]
+* [[Geonauka]]
-*[[Limnologija]]
+* [[Limnologija]]
-*[[Hidrologija]]
+* [[Hidrologija]]
+<!-- interwiki -->
 [[Kategorija:Nauke o Zemlji]]
@@ Red 32: / Red 33: @@
 [[Kategorija:Okeanografija| ]]
+[[ar:علم البحار]]
-<!-- interwiki -->
-[[ar:علم المحيطات]]
 [[be:Акіяналогія]]
 [[be-x-old:Акіяналёгія]]