Razgovor:16. krajiška motorizovana brigada Vojske Republike Srpske
 | Ovo je stranica za razgovor na kojoj možete predlagati izmjene na članku.
|
. krajiška motorizovana brigada iz Banja Luke je bila jedinica 1.krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske.
Istorija nastanka brigade[uredi izvor]
16. krajiška brigada je osnovana 1942. godine u selu Lamovita kod Prijedora pod nazivom Krajiška udarna proleterska brigada. Kasnije 1950-ih godina se obnavlja u Travniku, da bi se nešto kasnije premjestila u Banju Luku pod nazivom 16. puk. Godine 1985. 16. puk prerasta u 16.brigadu, a taj naziv nose do kraja rata u BiH.
Ratni put brigade 1991-95[uredi izvor]
Mobilizacija ljudstva je izvršena u periodu od 13. juna i 15. avgusta 1991. godine. Zborna mjesta su bila sela Mašići, Šimića Han, Berek gde su održane pripremene vježbe za predstojeći rat. Godine 1991. 15. septembra, jedan deo brigade prelazi rijeku Savu kod Gradiške i priključuju se 329. oklopnoj brigadi JNA (kasnije 1. oklopna brigada). U prvom naletu vojnici 16. brigade zauzimaju sela: Donju Varoš, Gornju Varoš, Novu Varoš i izbijaju na autoput Bratstvo i jedinstvo. Sutradan uz nekoliko ranjenih gine prvi vojnik 16. brigade Bojan Majstorović. Poslije nekoliko dana ostatak brigade prelazi Savu i u naletu zaposijeda naselja na pravcu Posovac-Gornji Bogićevci, Nova Varoš-Donji Bogićevci, a potom i sela Gornji Rajčići, Rodžanik, Jazavica, Voćarica, Paklenica, i deo Starog Grabovca . Pod komnadom tadašnjeg komandanta Milana Čeleketića 16. brigada je zauzela 65 km2 teritorije Zapadne Slavonije koje je uglavnom naseljavalo srpsko stanovništvo.
U proljeće 1992. godine deo brigade se vraća u BiH, a nekoliko četa odlazi na Vlašić. Krajem maja iste godine izvršena je nova mobilizacija ludstva na Manjači i brigadi je dodato 1500 ljudi. Jedinica je postala dio novoformiranog 1.krajiškog korpusa VRS Kasnije manji deo odlazi u RSK, a veći deo odlazi ka Posavinu i učestuje u operaciji "Koridor". Sredinom juna 1992. godine 16.krajiška mtbr osvaja sela od Doboja do Modriče (Johovac, Galići, Gornja Foča, Karamatići, Lušići, Vukovac (deo) i Živkovo Polje (deo)). U popodnenim časovima 26. juna 1992. godine, borci 16. krajiške mtbr zauzimaju selo Miloševac, da bi nešto kasnije 2. četa kapetana Dmitra Zarića probila poslednja uporišta združenih snaga ArBiH, HVO i HV, i spojila se sa jedinicama Istočno-bosanskog korpusa. Na taj način uspostavljen je koridor (poznat i kao put života) između zapadnog i istočnog dijela BiH pod kontrolom Srba. Nakon toga 16. krajiška djeluje u Posavini, da bi od 3. do 17. jula 1992. godine zauzela 13 sela (122 km2 teritorije) i izbila na rijeku Savu, drugi cilj operacije Koridor.
Posle izbijanja na rijeku Savu 16. brigada učestuje na odbrani na relaciji Donji Svilaj-Obodni Kanal, a delovi brigade ratuju kod Oštre Luke, na Gradačačkom ratištu i očuvanju koridora. Tokom toga vremena dolazi do smene komandanta brigade, potpukovnika Milana Čeleketića zamenjuje pukovnik Novica Simić. Ubrzo potom komanda unapređuje pukovnika Simića u generala, da bi na zahtev komande bio postavljen za komandanta Istočno-bosanskog korpusa VRS. Novi komandant 16. brigade postaje potpukonik Vukadin Makagić.
Od polovine avgusta do početka novembra 1992. godine, dijelovi brigade pod komandom pukovnika Slavka Lisice učestvuju na zauzimanju Broda. U ponoć 6. oktobra jedinice 16. brigade ulaze u Brod i izbijaju na rijeku Savu. Nakon Broda najveći dio brigade se vraća na položaje na relaciji Donji Svilaj-Brusnica, a nepunih mjesec dana kasnije pripadnici 16. brigade odlaze na Oraško ratište. Kasnije krajem decembra 16. brigada dobija novog komandanta potpukovnika Vladu Topića i učestuje na Brčanskom ratištu na odbrani koridora zajedno sa Istočno-bosanskim korpusom VRS na čijem čelu se nalazio njihov bivši komandant general-major Novica Simić. Od početka 1993. do ljeta iste godine 16. brigada, zauzima 13 naseljenih mesta i za 33km2 proširuje koridor. Posle toga jedinice odlaze na kraći odmor, a kasnije se premještaju na dobojsko-teslićko ratište.