Društveno raslojavanje
Društveno raslojavanje se odnosi na kategorizaciju društva u grupe na osnovu socioekonomskih faktora kao što su bogatstvo, prihod, rasa, obrazovanje, etnička pripadnost, pol, zanimanje, društveni status ili izvedena moć (društvena i politička). Kao takva, stratifikacija je relativni društveni položaj osoba unutar društvene grupe, kategorije, geografske regije ili društvene jedinice.[1] [2] [3]
U modernim zapadnim društvima, društvena stratifikacija se tipično definiše u terminima tri društvene klase: viša klasa, srednja klasa i niža klasa; zauzvrat, svaka klasa se može podijeliti na gornji sloj, srednji sloj i donji sloj.[4] Štaviše, društveni sloj se može formirati na osnovu srodstva, klana, plemena, kaste, ili svo četvero.
Kategorizacija ljudi po društvenom sloju najjasnije se javlja u složenim državnim, policentričnim ili feudalnim društvima, pri čemu su potonja zasnovana na društveno-ekonomskim odnosima među klasama plemstva i klasama poljoprivrednih radnika. Historijski gledano, može li se ili ne društva lovaca-sakupljača, plemena i bandi definisati kao društveno stratificirana, ili ako je društvena stratifikacija inače započela poljoprivredom i velikim sredstvima društvene razmjene, ostaje predmet rasprave u društvenim naukama.[5] Utvrđivanje struktura društvene stratifikacije proizilazi iz statusnih nejednakosti među osobama, dakle, stepen društvene nejednakosti određuje društveni sloj osobe. Generalno, što je veća društvena složenost društva, postoji veća društvena stratifikacija, putem društvene diferencijacije.[6]
Većina, ako ne i svi antropolozi osporavaju "univerzalnu" prirodu društvene stratifikacije, smatrajući da ona nije standard u svim društvima. John Gowdy (2006) piše: "Pretpostavke o ljudskom ponašanju za koje članovi tržišnih društava vjeruju da je univerzalno, da su ljudi prirodno konkurentni i stjecajni, te da je društvena stratifikacija prirodna, ne važe za mnoge narode lovace-sakupljače.[7] Postoje neslojena egalitarna ili akefalna („bez glave“) društva koja imaju malo ili nimalo koncepta društvene hijerarhije, političkog ili ekonomskog statusa, klase ili čak trajnog vodstva.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "What Is Social Stratification?". Pristupljeno March 11, 2021.
- ^ "6.S: Social Stratification (Summary)". 13 December 2016. Pristupljeno March 11, 2021.
- ^ "What Is Social Stratification, and Why Does It Matter?". Pristupljeno March 11, 2021.
- ^ Saunders, Peter (1990). Social Class and Stratification. Routledge. ISBN 978-0-415-04125-6.
- ^ Toye, David L. (May 2004). "The Emergence of Complex Societies: A Comparative Approach". World History Connected. 11 (2).
- ^ Grusky, David B. (2011). "Theories of Stratification and Inequality". In Ritzer, George and J. Michael Ryan (ed.). The Concise Encyclopedia of Sociology. Wiley-Blackwell. pp. 622–624. doi:10.1002/9781405165518. ISBN 978-1405124331.
- ^ Gowdy, John (2006). "Hunter-gatherers and the mythology of the market". u Lee, Richard B. and Richard H. Daly (ured.). The Cambridge Encyclopedia of Hunters and Gatherers. Cambridge University Press. str. 391–393. ISBN 0-521-60919-4.