Stara željeznička stanica u Lukavcu
Stara željeznička stanica u Lukavcu predstavlja najstariji očuvani infrastrukturni objekat u općini Lukavcu iz austrougarskog perioda. Stanica je podignuta 1894. godina, na uskotračnoj pruzi Doboj-Simin Han, čija je gradnja trajala do 29. aprila 1886. godine. Na 28. sjednici Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika, održanoj 1. januara 2015. godine u Sarajevu, donesena je Odluka kojom je stanica proglašena za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1]
Lokacija
[uredi | uredi izvor]Stara željeznička stanica se nalazi u Prvoj ulici broj 3, južno u odnosu na centralni dio Lukavca, u produžetku Milerove ulice, na čijem se istočnom kraju nalazi Vila Solvay. Objekat stanice se nalazi 220 m od Fabrike sode na zapadu. Sjeverno od objekta se nalazi park sa spomen-obilježjem palim borcima iz Drugog svjetskog rata i sportska dvorana.
Historija
[uredi | uredi izvor]Izgradnja pruge, željezničke stanice i Fabrike sode će omogućiti snažan privredni razvoj područja i oformljenje novog radničkog naselja Lukavac. U blizini Željezničke stanice, na rijeci Spreči istovremeno je izgrađena parna pilana, koja se bavila proizvodnjom pragova za pruge, neophodnih za gradnju željezničke pruge. Zgrada Željezničke stanice u Lukavcu je služila svojoj izvornoj namjeni do kraja Drugog svjetskog rata. U tom historijskom periodu, pored redovne namjene, predstavljala je mjesno okupljalište gdje su se održavale različite manifestacije.
Početkom druge polovine 20. vijeka, nakon ukidanja uskotračne pruge Doboj – Simin Han, mijenja namjenu i postaje Dom zdravlja Lukavac. Nakon rata u BiH sprat i dio prizemlja dobijaju stambenu funkciju. Godine 1997. u objekat je smješteno sjedište Crvenog krsta općine Lukavac. Tokom marta 2015. godine u prizemlje objekta uselio se Auto-moto klub Lukavac, i u istom prostoru je klubska kafana. Objekat Stare željezničke stanice predstavlja zapušten objekat, gdje se ne vrše zadovoljavajuće mjere redovnog održavanja.
Opis
[uredi | uredi izvor]Objekat je pravougaone osnove dimenzija 20,10 m x 10,04 m, a spratnost objekta iznosi P + 1 + potkrovlje. Zgrada se sastoji od većeg zapadnog dijela dimenzija 13,70 x 10,04 m pokrivenog dvovodnim krovom i prizemnog istočnog dijela dimenzija 6,40 x 10,04 m, čiji je sjeverni kraj pokriven ravnim krovom, a južni jednovodnim krovom.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Stara željeznička stanica u Lukavcu". Komisija za nacionalne spomenike. Arhivirano s originala, 5. 12. 2021. Pristupljeno 12. 9. 2019.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Zgrada željezničke stanice u Lukavcu Arhivirano 26. 9. 2020. na Wayback Machine