Zgrada Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Zgrada Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine
Izgled zgrade
Izgled zgrade
Map
Bivši naziviZgrada Skupštine SR BiH
Alternativna imenaZgrada Parlamenta BiH
Opće informacije
VrstaZgrada
Arhitekturni stilModerna
LokacijaOpćina Centar, Sarajevo, Bosna i Hercegovina
AdresaTrg Bosne i Hercegovine 1
Koordinate43°51′16.57″N 18°24′20.42″E / 43.8546028°N 18.4056722°E / 43.8546028; 18.4056722
Nazvano poParlamentarna skupština Bosne i Hercegovine
Početak izgradnje1978.
Izgrađeno1982.
Renovirano1996 - 2009.
KlijentParlamentarna skupština Bosne i Hercegovine
VlasnikParlamentarna skupština Bosne i Hercegovine
Dužina107m
Tehnički detalji
Materijalstaklo, beton
Veličina25.000m2
Broj spratova4
Dizajn i izgradnja
ArhitektJuraj Neidhardt
Hamdija Salihović
Ostale informacije
Veb-sajtparlament.ba

Zgrada Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine jest poslovna zgrada smještena u Općini Centar u Sarajevu, Bosna i Hercegovina. U zgradi je trenutno smještena Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine s velikim brojem tijela, službi, komisija i ostalih institucija Bosne i Hercegovine.[1]

Historija[uredi | uredi izvor]

Nakon oslobođenja Sarajeva od Sila Osovine 1945. Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja Bosne i Hercegovine (ZAVNOBiH), kao preteča buduće Narodne skupštine, bilo je smješteno u zgradi današnje Centralne banke u ulici Maršala Tita. Zbog naraslih potreba Narodne skupštine Bosne i Hercegovine 1952. izgrađen je objekat u sarajevskom naselju Bistrik, no ubrzo je procijenjeno da ni njegovi kapaciteti ne mogu dugoročno zadovoljiti potrebe ove institucije. Zbog toga je već 1954. odlučeno da se započnu pripreme za izgradnju nove zgrade u naselju Marijin Dvor, koji je od ranije planiran kao budući administrativno-politički centar grada. Iste godine raspisan je konkurs za dostavljanje arhitektonskih projekata buduće zgrade na kojem je pobijedio projekat arhitekte Juraja Neidhardta i njegovog asistenta Džemala Čelića. Na osnovu ovog projekta izrađen je i investicioni plan koji je 1956. i prihvaćen.[1][2]

Na početak izgradnje se čekalo 24 godine, a tome su najviše kumovale ekonomske poteškoće. U međuvremenu pojavila se i ideja o izgradnji objekta u kojem bi bili smješteni svi republički organi uprave. Ta ideja je zaživljela 1964. odlukom da se pored zgrade Skupštine izgradi i soliter. Bilo je zamišljeno i da se ove dvije građevine povežu, ali to se nije dogodilo.[1][3]

Početak izgradnje zgrade Skupštine, sada već Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine, započet je 1978. Dana 13. jula 1979. autor projekta, Juraj Neidhardt, je preminuo, te daljnju gradnju nastavio je profesor Hamdija Salihović.[1][3]

Izgled[uredi | uredi izvor]

Današnja zgrada Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine je završetkom izgradnje 1982. postala sjedište tadašnje Skupštine Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine. Budući da se radilo o skupštini koja je imala veoma složenu organizacionu strukturu, u okviru koje je djelovao veliki broj vijeća i komisija, ova zgrada morala je odgovoriti vrlo složenim funkcionalnim zahtjevima. U vrijeme završetka njene izgradnje zgrada je bila jedina građevina takve namjene u regionu, projektirana u stilu moderne.[1]

Konačni izgled zgrade mnogo je odstupao od prvobitnog. Današnja zgrada je viša za jedan sprat, a napravljene su i naknadne izmjene izgleda same fasade. Vjerovatno najveće odstupanje od projekta nastalo je izostavljanjem segmentnog oblika nad glavnom dvoranom, koji je u obliku ljuske trebalo da simbolizira okupljanje. Uprkos svemu, zgrada je zadržala najvažnije elemente prvobitne ideje i vizije.[1]

U zgradi se nalaze tri sale: Velika sala, koja raspolaže sa ukupno 655 mjesta (526 standardnih mjesta, 112 mjesta u galeriji za posjetioce i medije i 17 mjesta za prevodioce), Bijela sala, koja raspolaže sa 180 mjesta u kojoj zasjeda Predstavnički dom i Plava sala, koja raspolaže sa 126 mjesta u kojoj zasjeda Dom naroda.[1]

Ratni period[uredi | uredi izvor]

Na trgu ispred zgrade su 5. aprila 1992. održani veliki antiratni protesti, koji su se na kraju pretvorili u krvoproliće i označile početak opsade Sarajeva. Zbog konstantnog granatiranja od strane Vojske Republike Srpske (VRS) u ratu u Bosni i Hercegovini, zgrada tada Skupštine Republike Bosne i Hercegovine pretrpjela je velika oštećenja fasade i enterijera, zajedno sa zgradom vlade, uslijed čega je nastao požar i ona je izgorila.

Obnova[uredi | uredi izvor]

Zgrada Parlamentarne skupštine prošla je nekoliko obnova. Prvi radovi na obnovi oštećenja počeli su u jesen 1996, i to obnavljanjem kupole. Radove je finasirala je Evropska komisija i njihova svrha bila je ograničena na zaštitu od padavina i vlage i stavljanje bar jednog dijela oštećenog objekta u funkciju zbog rastućih potreba institucija Bosne i Hercegovine.[1]

U martu 2004. okončana je obnova Bijele sale, te time su nakon 12 godina stvoreni uslovi da se zasjedanja domova ponovo održavaju u namijenjenim prostorima. Troškove obnove snosila je Evropska unija na osnovu sporazuma o finansiranju "Obnova 2000 – Evropa za Sarajevo".[1][4]

Godinu dana kasnije, 30. septembra 2005, konačno je obnovljena i Velika sala. Obnova je izvršena uz pomoć Vlade Kraljevine Norveške i tadašnjeg predsjednika Parlamenta Jørgena Kosmoa. Posljednja obnovljena sala, Plava sala, stavljena je u funkciju u septembru 2008, a njena obnova u potpunosti je finansirana budžetskim sredstvima Parlamentarne skupštine.[1]

Što se tiče vanjskog dijela zgrade, zbog objektivnih okolnosti i nedostatka finansijskih sredstava, obnova je tek započeta 2008. Rekonstrukcija i obnova zgrade ponovno je finansirana uz pomoć Kraljevine Norveške. Renovacija zgrade, koja je trajala 11 godina, konačno je završena početkom 2009, kada je okončana sanacija fasade. Tokom obnove urađene su određene izmjene na fasadi, koje su bile u funkciji moderniziranja i poboljšanja izgleda zgrade.[1]

Budući da su obnovljene obje zgrade, 2010. su potpuno okončani radovi na obnovi Trga Bosne i Hercegovine. Obnova je finansirana iz budžeta, a obuhvatala je isključivo zahvate koji su bili potrebni da bi se trgu vratio njegov prijeratni izgled, kako ga je projektirao arhitekta Dušan Džamonja.[1]

Firme koje su izvršile obnove zgrade bile su:

  • Unigradnja d.d. Sarajevo, 2005 - 2007, potpuna izgradnja objekta sa enterijerom i vanjskim uređenjem.[5]
  • Arching inženjering d.o.o, 2006 - 2007, gips-kartonski radovi.[6]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Također pogledajte[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b c d e f g h i j k l "Zgrada Parlamentarne skupštine BiH". www.parlament.ba. Pristupljeno 21. 2. 2024.
  2. ^ "(1980.) Zgrada Parlamentarne skupštine BiH: Konkurs otvoren 1954., a završena 1980. godine". ba.ekapija.com. Pristupljeno 22. 2. 2024.
  3. ^ a b "Upoznajte arhitekturu Parlamenta BiH: Zgrada sa strukom Marilyn Monroe". www.klix.ba (jezik: hrvatski). Pristupljeno 22. 2. 2024.
  4. ^ ONASA. "KOF DAO SUGLASNOST ZA POTPISIVANJE SPORAZUMA ZA PROGRAM 'OBNOVA 2000'". infobiro.ba. Pristupljeno 22. 2. 2024.
  5. ^ "Zgrada Parlamenta BiH | UNIGRADNJA d.d. Sarajevo". unigradnja.ba. Pristupljeno 22. 2. 2024.
  6. ^ "Zgrada Parlamentarne Skupštine BiH". arching.ba. Pristupljeno 22. 2. 2024.

Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Zgrada_Parlamentarne_skupštine_Bosne_i_Hercegovine&oldid=3575935"