Anhidrid
Anhidrid (grč. άνυδρος, - ánhydros = bezvodan, bez vode) – u organskoj hemiji – je termin koji ukazuje na organske spojeve sa funkcijskom grupom –CO–O–C O–.[1]
Sastav
[uredi | uredi izvor]Anhidrid se može formirati iz kiselina (rjeđe baza), uklanjanjem molekule vode, u reakciji koja se također može odvijati i u obrnutom smjeru. Primjerice, sumporni trioksid: SO3 je anhidrid je sumporne kiseline (H2SO4). Posebnu grupu čine anhidridi karboksilnih kiselina sa općom formulom RCO–O–COR′; acetanhidrid: CH3CO–O–COCH3 je anhidrid sirćetne kiseline: CH3COOH.
Najjednostavniji je anhidrid sirćetne kiseline, u proizvodnji njenog kondenzata - eliminacijom vode:
- 2CH3COOH → CH3CO2O + H2O.
U stvaranju anhidrida obično su uključene odgovarajuće kiseline, jer s vodom mogu reagirati spontano. Oni su često izvrsna sredsrtva za isušivanje. Anhidrid sirćetne kiseline je koristan u acetilaciji salicilne kiseline sirćetnom kiselinom, u reakciji koja proizvodi vodu, što može dati proizvod aspirin. Acetilacija ili acilacija funkcijske grupe hidroksila je zajednički način njihove zaštite tokom organske sinteze.[2][3]
U biologiji, većina veza fosfatne grupe visoki energetiki promet ostvaruje kondenzacijom aniona fosfata sa fosforilisanim šećerom. Rezultirajući spoj pirofosfat je veza klasičnog fosfornog oksida, koji u stvarnosti ne intervenira u procesu koji vodi u stvaranje adenozin trifosfata (ATP).
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ http://goldbook.iupac.org/A00072.html IUPAC Gold Book, acidanhydrides.
- ^ Hunter G. K. (2000): Vital Forces. The discovery of the molecular basis of life. Academic Press, London 2000, ISBN 0-12-361811-8.
- ^ Nelson D. L., Cox M. M. (2013): Lehninger Principles of Biochemistry. W. H. Freeman and Co., ISBN 978-1-4641-0962-1.
