Idi na sadržaj

Marija Henrika od Engleske

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Marija Henrika od Engleske
Marija Henrika kao udovica
Kneginja Oranske; Grofica Nassaua
SupružnikVilim II, knez Oranske
DjecaVilim III, kralj Engleske
DinastijaStuart
OtacKarlo I, kralj Engleske
MajkaHenrika Marija od Francuske
Rođenje4. novembar 1631
London
Smrt24. decembar 1660
London
Mjesto sahraneWestminsterska opatija

Marija Henrika Stuart (4. novembar 1631 - 24. decembar 1660) bila je supruga Vilima II Oranskog i kao takva kneginja Oranje i grofica Nassaua.

Djetinjstvo

[uredi | uredi izvor]

Bila je najstarija kćerka englesko-škotskog kralja Karla I i Henrike Marije od Francuske. Njen otac joj je dao titulu kraljevske princeze 1642. godine, te je Marija Henrika tako postala prva nositeljica ove titule koja se otada tradicionalno dodjeljuje najstarijoj kćerki britanskog monarha. Titulu je osmislila njena majka, kćerka francuskog kralja Henrika IV i Marije de' Medici, koja je željela da njena najstarija kćerka nosi odgovarajuću službenu titulu baš kao što je i najstarija kćerka francuskog kralja nosila titulu Madame Royale. Dotada najstarija kćerka engleskog i škotskog monarha nije imala stalnu titulu, već je nosila ili titulu princeze ili jednostavniju titulu ledi. Mlađe kćerke britanskog monarha dobile su stalnu titulu tek 1714. godine, po dolasku Georgea I na britanski tron.

Vilim II i Marija Henrika, knez i kneginja Oranje, grof i grofica Nassaua

Njen otac ju je želio udati za sina kastiljsko-aragonskog kralja Filipa IV, a prosio ju je i njen prvi rođak, Karlo I Ludovik, grof Palatinata. Obje prosidbe su propale i na kraju je bila zaručena za Vilima Oranskog, sina i prijestolonasljednika Fridrika Henrika, kneza Oranje i holandskog stadholdera. Brak je sklopljen 2. maja 1461. godine u Londonu; Marija Henrika je imala deset, a Vilim petnaest godina, te brak stoga nije konzumiran nekoliko godina. Godine 1642. Marija Henrika je doplovila do Holandije sa majkom, a dvije godine kasnije počela je učestvovati u javnom životu kao snaha stadholdera.

Regenstvo

[uredi | uredi izvor]

Dana 14. marta 1647. njen suprug je naslijedio svog oca kao Vilim II i Marija Henrika je tako postala kneginja Oranje i grofica Nassaua. Međutim, Vilim je umro 6. novembra 1650. godine od boginja. U trenutku muževe smrti Marija Henrika je bila u kasnoj trudnoći i nekoliko dana kasnije rodila je svoje jedino dijete, oranskog kneza Vilima III, i nazvala ga po njegovom ocu. Skrbništvo nad sinom djelila sa svojom svekrvom, sinovom nanom, starom kneginjom Amalijom, i s brandenburškim izbornikom Fridrikom Vilimom I.

Marija Henrika je bila nepopularna u Holandiji jer je ostala u boljim odnosima sa svojom porodicom u Engleskoj nego sa holandskom kneževskom porodicom u koju se udala. Nakon što je primila na svoj dvor svoju protjeranu braću, Karla II i Jakova, bilo joj je zabranjeno na dvor dovoditi svoju rodbinu. Od 1654. do 1657. princeza Marija je većinu vremena provodila van Holandije. Godine 1657. morala se vratiti u Holandiju da bi izvršvala dužnosti regenta u ime svoga maloljetnog sina, ali situacija je bila veoma teška i Marija Henrika se susretala sa poteškoćama na svakom koraku zbog nespremnosti Holanđana da poštuju njene odluke. Obratila se za pomoć svom rođaku, francuskom kralju Luju XIV, koji je na njen poziv odgovorio otimanjem Oranje za sebe.

Povratak u Englesku

[uredi | uredi izvor]

Restauracija monarhije u njenoj domovini popravila je stanje Marije Henrike i njenog sina u Holandiji. U septembru 1660. godine rado se vratila u Englesku i tu provela ostatak života. Umrla je od boginja u rodnom Londonu s 29 godina. Sahranjena je u Vestminsterskoj opatiji.