William Herschel
Frederick William Herschel | |
|---|---|
 Frederick William Herschel, astronom koji je 1781 otkrio planetu Uran | |
| Rođenje | 15. novembar 1738. Hannover, Njemačka |
| Smrt | 25. august 1822 (83 godine) Slough, Engleska |
| Poznat(a) po |
|
Sir Frederick William Herschel, (fon. Fredrik Viliam Heršel; 15. novembar 1738. - 25. august 1822.) je bio Englez njemačkog porijekla koji se proslavio otkrićem planete Uran.[1] Bio je pionir u korištenju spektrometrije u astronomiji, otkrio je infracrveno zračenje,[2] a njegovo ime se vezuje i za mnoga druga astronomska otkrića.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rođen je kao Friedrich Wilhelm Herschel u Hanoveru u Njemačkoj, od oca Isaac Herschela (1707-1767) koji je bio član Hanoverske vojne jedinice. 1755. ova jedinica je dobila premještaj u Englesku, pošto su ove zemlje bile pod istom krunom kralja George II. Friedrich je brzo naučio engleski jezik i sa 19 godina je promijenio ime u Frederick William Herschel.
Postao je uspješan nastavnik muzike i vođa benda. Svirao je violinu, obou i orgulje. Komponovao je brojna djela među kojima i 24 simfonije, brojne koncertske kompozicije i crkvenu muziku.
Herschelova muzika ge je dovela do interesovanja za matematiku a kasnije i astronomiju. Nakon 1773. interesi za ove nauke rastu, i on pravi razne teleskope pomoću kojih mjeri visine mjesečevih planina.
Glavna prekretnica u njegovom životu bio je 13. mart 1781. kada je prvi put ugledao planetu Uran. Ovo ga je učinilo slavnim i omogućilo mu da se u potpunosti posveti astronomiji. Planeti je dao ime Georgium Sidus, što na latinskom znači Georgeova zvijezda, u čast kralja George III koji je to znao cijeniti. Međutim ime je promijenjeno najprije u Francuskoj koja nije željela podsjećanje na engleske kraljeve a kasnije i šire, dok se nije ustalio naziv Uran.
Iste godine Herschel je dobio Copleyjevu medalju i postao je član kraljevskog društava (Fellow of the Royal Society). 1782. postavljen je na mjesto "kraljevog astronoma". Nastavio je svoj rad na proizvodnji teleskopa i prodavao ih drugim astronomima.
Godine 1783. dao je teleskop sestri Caroline i ona se sama počela baviti astronomskim istraživanjima posebno vezanim za komete. Zaposlio ju je i kao svog asistenta koja je bilježila njegova posmatranja.
U junu 1785. preselio se sa svojom sestrom u Clay Hall (ili Clayhall Farm) u Old Windsoru. Tu je sa svojom porodicom proveo ostatak života, a kuća je postala poznata kao opservatorij ili Observatory House. Srušena je 1963.
Tokom svoje karijere konstruisao je više od četiri stotine teleskopa. Najveći je bio teleskop fokalne dužine od 12 m, i dijametralnim otvorom od 126 cm. Ovim je teleskopom otkrio novi Saturnov mjesec.
Godine 1816. William je postao vitez kraljevskog Guelefskog reda Royal Guelphic Order i dobio prefiks 'Sir'.
25. augusta 1822, Herschel je umro u opservatoriju, Observatory House, u Sloughu, i sahranjen je na obližnjem crkvenom groblju crkve St Laurence's Church u Uptonu.
Njegov sin John Herschel također je postao slavni astronom. Njegova kuća u Bathu, gdje je napravio brojne teleskope i odakle je prvi put uočio Uran, danas je muzej.
Otkriće ultracrvene svjetolsti
[uredi | uredi izvor]Herschel je otkrio infracrvenu svjetlost propuštajući sunčevu svjetlost kroz prizmu u blizini koje je držao termometar. Termometar je pokazivao rast temperature iako je bio postavljen iznad crvene linije vidljive svjetlosti, zbog čega je došao do zaključka da postoji i nevidljiva linija svjetlosti.
Nazvano po Herschelu
[uredi | uredi izvor]- Mu Cephei, jedna od najvećih zvijezda u svemiru je također poznata i kao Herschel's Garnet Star
- Herschel, mali krater na Mjesecu
- Herschel, veliki bazen na Marsu.
- Ogromni Herschel krater na Saturnovom mjesecu Mimas
- 2000 Herschel, asteroid
- William Herschel Teleskop na La Palmai
- Svemirska opservatorija Herschel, trenutno se gradi i bit će najveći teleskop za posmatranje svemira ove vrste.
- Herschel Grammar School, Slough
- Rue Herschel, ulica u Parizu, Francuska nosi njegovo ime.
- Herschel Zgrada na Newcastle University, Newcastle, United Kingdom
- William Herschel Museum
- Herschel School, Capetown, privatna ženska škola
- Herschelschule, Hanover, Njemačka, ime gimnazije
- Herschel, Saskatchewan, Canada je malo ruralno naselje koje je dom asterodu Ancient Echoes Interpretive Centre
- lunarni krater C. Herschel, asteroid 281 Lucretia, i kometa 35P/Herschel-Rigollet su nazvani po njegovoj sestri Caroline Herschel.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "William Herschel | Biography, Education, Telescopes, & Facts". Encyclopedia Britannica (jezik: engleski). Pristupljeno 6. 8. 2021.
- ^ "Herschel discovers infrared light". Cool Cosmos. Arhivirano s originala, 25 February 2012. Pristupljeno 6 June 2018.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]