Asteroidi Amor
| Mars (M) Marsovi trojanci Venera (V) Merkur (H) | Sunce Asteroidi Amor Zemlja (E) |
Asteroidi Amor su grupa asteroida blizu Zemlje koji su dobili ime po arhetipskom objektu 1221 Amor. Orbitalni perihel ovih objekata je blizak, ali veći od orbitalnog afela Zemlje (tj. objekti ne prelaze Zemljinu orbitu),[1] pri čemu većina Amora prelazi orbitu Marsa. Amor 433 Eros bio je prvi asteroid koji je doletio u orbitu i na koji je sletjela robotska svemirska sonda (NEAR Shoemaker).
Definicija[uredi | uredi izvor]
Orbitalne karakteristike koje definiraju da je asteroid u Amor grupi su:[2]
- Orbitalni period je duži od jedne godine; tj. velika poluosa orbite (a) je veća od 1,0 AJ (a > 1,0 AJ);
- Orbita ne prelazi orbitu Zemlje; tj. orbitalni perihel (q) je veći od Zemljinog orbitalnog afela (q > 1,017 AJ);
- Objekt je objekt blizu Zemlje (NEO); tj. q < 1,3 AJ.
Populacije[uredi | uredi izvor]
Od novembra 2023. postoji 12.020 poznatih Amor asteroida. Od tih objekata, 1275 je numerisano, a 80 imenovano.[3]
Vanjski asteroidi koji okrznu Zemljinu orbitu[uredi | uredi izvor]
Vanjski asteroid koji okrzne Zemljinu orbitu je asteroid koji se inače nalazi izvan Zemljine orbite, ali koji se može približiti Suncu bliže od Zemljinog afela (1,0167 AJ), ali ne bliže od Zemljinog perihela (0,9833 AJ); tj. perihel asteroida je između Zemljinog perihela i afela. Vanjski asteroidi koji okrznu Zemljinu orbitu podijeljeni su između asteroida Amor i Apolo. Koristeći gornju definiciju asteroida Amor, asteroidi koji se nikada ne približavaju Suncu bliže od Zemlje (u bilo kojoj tački svoje orbite) su Amori, dok su oni koji se približavaju Apolo.
Potencijalno opasni asteroidi[uredi | uredi izvor]
Da bi se smatrao potencijalno opasnim asteroidom (POA), orbita objekta mora, u nekom trenutku, biti unutar 0,05 AJ od Zemljine orbite, a sam objekat mora biti dovoljno velik/masivan da izazove značajnu regionalnu štetu ako udari u Zemlju. Većina POA su ili Aten asteroidi ili Apolo asteroidi (i stoga imaju orbite koje prelaze orbitu Zemlje), a od novembra 2023. 70 Amora je klasifikovano kao POA, imenovani objekti 2061 Anza, 3122 Firenca, 3908 Nyx i 3671 Dioniz.[4]
Spisak[uredi | uredi izvor]
Istaknuti Asteroidi Amor[uredi | uredi izvor]
| Ime | Godina | Otkrio | Reference |
|---|---|---|---|
| 3908 Nyx | 1980 | Hans-Emil Schuster | [5] · [6] |
| 1221 Amor | 1932 | Eugène Delporte | [7] · [8] |
| 1036 Ganymed | 1924 | Walter Baade | [9] · [10] |
| 887 Alinda | 1918 | Max Wolf | [11] · [12] |
| 719 Albert | 1911 | Johann Palisa | [13] · [14] |
| 433 Eros | 1898 | Gustav Witt | [15] · [16] |
Imenovani Asteroidi Amor[uredi | uredi izvor]
Ovo je nestatična lista imenovanih Asteroida Amor:[17]
| Oznaka | Privremena oznaka |
|---|---|
| 433 Eros | 1898 DQ |
| 719 Albert | 1911 MT |
| 887 Alinda | 1918 DB |
| 1036 Ganymed | 1924 TD |
| 1221 Amor | 1932 EA1 |
| 1580 Betulia | 1950 KA |
| 1627 Ivar | 1929 SH |
| 1915 Quetzalcoatl | 1953 EA |
| 1916 Boreas | 1953 RA |
| 1917 Cuyo | 1968 AA |
| 1943 Anteros | 1973 EC |
| 1980 Tezcatlipoca | 1950 LA |
| 2059 Baboquivari | 1963 UA |
| 2061 Anza | 1960 UA |
| 2202 Pele | 1972 RA |
| 2368 Beltrovata | 1977 RA |
| 2608 Seneca | 1978 DA |
| 3102 Krok | 1981 QA |
| 3122 Florence | 1981 ET3 |
| 3199 Nefertiti | 1982 RA |
| 3271 Ul | 1982 RB |
| 3288 Seleucus | 1982 DV |
| 3352 McAuliffe | 1981 CW |
| 3551 Verenia | 1983 RD |
| 3552 Don Quixote | 1983 SA |
| Oznaka | Privremena oznaka |
|---|---|
| 3553 Mera | 1985 JA |
| 3671 Dionysus | 1984 KD |
| 3691 Bede | 1982 FT |
| 3757 Anagolay | 1982 XB |
| 3908 Nyx | 1980 PA |
| 3988 Huma | 1986 LA |
| 4055 Magellan | 1985 DO2 |
| 4401 Aditi | 1985 TB |
| 4487 Pocahontas | 1987 UA |
| 4503 Cleobulus | 1989 WM |
| 4947 Ninkasi | 1988 TJ1 |
| 4954 Eric | 1990 SQ |
| 4957 Brucemurray | 1990 XJ |
| 5324 Lyapunov | 1987 SL |
| 5332 Davidaguilar | 1990 DA |
| 5370 Taranis | 1986 RA |
| 5620 Jasonwheeler | 1990 OA |
| 5653 Camarillo | 1992 WD5 |
| 5751 Zao | 1992 AC |
| 5797 Bivoj | 1980 AA |
| 5863 Tara | 1983 RB |
| 5869 Tanith | 1988 VN4 |
| 5879 Almeria | 1992 CH1 |
| 6050 Miwablock | 1992 AE |
| 6456 Golombek | 1992 OM |
| Oznaka | Privremena oznaka |
|---|---|
| 6569 Ondaatje | 1993 MO |
| 7088 Ishtar | 1992 AA |
| 7336 Saunders | 1989 RS1 |
| 7358 Oze | 1995 YA3 |
| 7480 Norwan | 1994 PC |
| 8013 Gordonmoore | 1990 KA |
| 8034 Akka | 1992 LR |
| 8709 Kadlu | 1994 JF1 |
| 9172 Abhramu | 1989 OB |
| 9950 ESA | 1990 VB |
| 11284 Belenus | 1990 BA |
| 13553 Masaakikoyama | 1992 JE |
| 15745 Yuliya | 1991 PM5 |
| 15817 Lucianotesi | 1994 QC |
| 16064 Davidharvey | 1999 RH27 |
| 16912 Rhiannon | 1998 EP8 |
| 18106 Blume | 2000 NX3 |
| 20460 Robwhiteley | 1999 LO28 |
| 21088 Chelyabinsk | 1992 BL2 |
| 52387 Huitzilopochtli | 1993 OM7 |
| 65803 Didymos | 1996 GT |
| 96189 Pygmalion | 1991 NT3 |
| 154991 Vinciguerra | 2005 BX26 |
| 162011 Konnohmaru | 1994 AB1 |
| 164215 Doloreshill | 2004 MF6 |
| Oznaka | Privremena oznaka |
|---|---|
| 189011 Ogmios | 1997 NJ6 |
| 452307 Manawydan | 1997 XV11 |
| 481984 Cernunnos | 2009 KL2 |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Amor asteroid". astronomy encyclopedia. Созвездия.ру. Pristupljeno 26. 12. 2018.
- ^ "NEO Groups". NASA/JPL Near-Earth Object Program Office. Arhivirano s originala, 2. 2. 2002. Pristupljeno 4. 6. 2012.
- ^ "Small-Body Database Query". Solar System Dynamics - Jet Propulsion Laboratory. NASA - California Institute of Technology. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ "List Of The Potentially Hazardous Asteroids (PHAs)". The International Astronomical Union Minor Planet Center. IAU - Minor Planet Center. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ "(3908) Nyx = 1980 PA = 1988 XB1". Centar za male planete. The International Astronomical Union. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "3908 Nyx (1980 PA)". Small-Body Database Lookup. Jet Propulsion Laboratory. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "(1221) Amor = 1932 EA1". Centar za male planete. The International Astronomical Union. Pristupljeno 8. 1. 2024.[mrtav link]
- ^ "1221 Amor (1932 EA1)". Small-Body Database Lookup. Jet Propulsion Laboratory. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "(1036) Ganymed = 1924 UB = 1924TD = 1952 BF = 1954 HH". Centar za male planete. The International Astronomical Union. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "1036 Ganymed (A924 UB)". Small-Body Database Lookup. Jet Propulsion Laboratory. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "(887) Alinda = 1918 AA = 1918DB". Centar za male planete. The International Astronomical Union. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "887 Alinda (A918 AA)". Small-Body Database Lookup. Jet Propulsion Laboratory. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "(719) Albert = 1911 TB = 1911MT = 2000 JW8". Centar za male planete. The International Astronomical Union. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "719 Albert (A911 TB)". Small-Body Database Lookup. Jet Propulsion Laboratory. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "(433) Eros = 1898 PA = 1898DQ = 1956 PC = P/2005 QN173". Centar za male planete. The International Astronomical Union. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "433 Eros (A898 PA)". Small-Body Database Lookup. Jet Propulsion Laboratory. Pristupljeno 8. 1. 2024.
- ^ "List Of Amor Minor Planets (by designation)". MinorCentar za male planete. Pristupljeno 3. 3. 2017.
| |||||||||||||||
Zemlja → Sunčev sistem → Lokalni međuzvjezdani oblak → Lokalni mjehur → Gouldov pojas → Orionova ruka → Mliječni put → Podgrupa Mliječnog puta → Lokalna grupa → Virgo Superskup galaksija → Laniakea Superskup galaksija → Vidljivi svemir → Svemir Svaka strelica (→) se može čitati kao "u okviru" ili "dio od". | |||||||||||||||
