Charles III
| Charles III | |
|---|---|
.jpg) Charles III 2023. | |
| Kralj Ujedinjenog Kraljevstva i drugih kraljevstava Commonwealtha | |
| Vladavina | 8. septembar 2022 – |
| Prethodnik | Elizabeta II |
| Prestolonasljednik | William, princ od Velsa |
| Krunidba | 6. maj 2023. |
| Supružnik | Diana Spencer (1981–1996) Camilla Parker Bowles (2005–) |
| Djeca | William, princ od Velsa Princ Harry, vojvoda od Sussexa |
| Dinastija | Windsor |
| Otac | Filip, vojvoda od Edinburgha |
| Majka | Elizabeta II |
| Rođenje | 14. novembar 1948 Bakingemska palača, London, Ujedinjeno Kraljevstvo |
Charles III (Charles Philip Arthur George;[1] rođen 14. novembra 1948) trenutni je kralj Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Sjeverne Irske, Kanade, Australije, Novog Zelanda, Jamajke, Bahama, Grenade, Papua Nove Gvineje, Solomonskih ostrva, Tuvalua, Svete Lucije, Svetog Vincenta i Grenadina, Antigve i Barbude, Beliza, te Svetog Kristofora i Nevisa.
Kao najstariji sin britanskog monarha, princ Charles je bio prijestolonasljednik trona Ujedinjenog Kraljevstva i tronova četrnaest ostalih kraljevstava Commonwealtha. Kao britanski prijestolonasljednik nosio je titulu princa od Velsa (tradicionalnu englesku prijestolonasljedničku titulu) i titulu vojvode od Rothesaya (tradicionalnu škotsku prijestolonasljedničku titulu). Inuitska plemena u kraljevini Kanadi nazivaju ga Attaniout Ikeneego, što znači "sin velike poglavice".[2]
Dana 18. septembra 2013. postao je najstariji nasljednik trona u historiji britanske monarhije.
Djetinjstvo
[uredi | uredi izvor]Rođen je 14. novembra 1948. u Bakingemskoj palači u Londonu. Roditelji su mu bili vojvoda i vojvotkinja od Edinburgha.
Dana 15. decembra iste godine u Bakingemskoj palači krstio ga je Geoffrey Fisher, tada nadbiskup od Canterburyja. Među njegovim kumovima su bili njegovi dedo i pranana, George VI i Marija od Tecka, te tetka Margareta i norveški kralj Haakon VII.
Kako je Charles bio sin kćerke kralja Georgea VI, u trenutku rođenja nije bio princ. Kralj George VI nije imao sinova, te je, kako bi djeci svoje najstarije kćerke i presumirane nasljednice omogućio pravo na titule princa i oslovljavanje sa Vaša Kraljevska Visosti, izdao kraljevski patent 22. oktobra 1948. godine. Isti patent nije omogućio prinčevsku titulu i oslovljavanje djeci kraljeve mlađe kćerke, princeze Margarete.
Mladost
[uredi | uredi izvor]
Godine 1952. umro je kralj George VI i krunu je naslijedila Charlesova majka, što ga je odmah učinilo vojvodom od Cornwalla i vojvodom od Rothesaya. Prisustvovao je majčinoj krunidbi 1953. godine u Vestminsterskoj opatiji, sjedeći pored svoje nane, kraljice majke Elizabeth.
Kao i ostala kraljevska djeca, za odgoj i obrazovanje princa Charlesa bila je zadužena guvernata. Godine 1955. kraljica Elizabeta II je prekinula tradiciju objavivši da će njen sin pohađati javnu školu, a ne imati privatne tutore. Svoje obrazovanje završio je u privatnom internatu na sjeveru Škotske. Za razliku od prethodnih britanskih prijestolonasljednika, princ Charles nije pohađao vojnu školu.
Titulu princa od Velsa dobio je 26. jula 1958. godine, a formalna investitura održana je tek 1. jula 1969. godine u Velsu.[3]
Ranih 1980-ih princ od Velsa je izrazio želju da postane generalni guvernor kraljevine Australije, ali australijski ministri se nisu složili i ideja je odbačena.[4]
Brakovi
[uredi | uredi izvor]| Britanska kraljevska porodica |
|---|
 |
|
|
Princ od Velsa se ženio dva puta; prvi put 1981. godine, i drugi put 2005. godine.
Brak sa ledi Dianom Spencer
[uredi | uredi izvor]Princ Charles je upoznao ledi Dianu Spencer 1977. godine, a njihova romansa započela je u ljeto 1980. godine. Diana je odmah postala meta paprazza. Princ ju je zaprosio 24. februara 1981. godine,[5] nakon što je dobio neophodno majčino odobrenje, i ona je pristala.
Vjenčanje je održano 29. jula 1981. godine u katedrali St. Paul's, a ne u Westminsterskoj opatiji, što je tradicija, pošto opatija nije imala dovoljno mjesta za sve zvanice. Diana se pred oltarom zbunila i pomiješala Charlesova srednja imena.[6] Vjenčanje je pratilo 750 miliona ljudi.[7] Prisutni su bili svi evropski monarsi, osim Juana Carlosa I Španskog, koji je odlučio neprisustvovati vjenčanju zbog razmirica sa Ujedinjenim Kraljevstvom oko teritorije na Gibraltaru. Prisustvovali su i evropski predsjednici, sa izuzetkom grčkog predsjednika (koji je odbio doći jer je zbačeni grčki kralj, Konstantin II, prinčev lični prijatelj i rođak sa očeve strane, u pozivnici nazvan kraljem Grka) i irskog predsjednika (koji je odbio doći zbog razmirica sa Ujedinjenim Kraljevstvom po pitanju Sjeverne Irske).
Prvu bračnu noć princ i princeza od Velsa proveli su u zamku lorda Mountabattena, u čast Charlesovih roditelja koji su tu proveli svoju prvu bračnu noć. Iz braka su rođena dva sina, princ William i princ Henry.
Naizgled sretni kraljevski brak princa i princeze od Velsa počeo se raspadati već krajem 1980tih. Mediji su u početku zataškavali bračne probleme. Krivili su jedno drugo za bračne probleme, a preko njihovih prijatelja, izjave su dospjele do medija. Charles je oživio svoju staru, predbračnu ljubavnu vezu sa Camillom Parker Bowles, a kao odgovor na muževu nevjeru, Diana je započela romansu sa svojim instruktorom jahanja, Jamesom Hewittom. Svoju vezu sa Hewittom potvrdila je i na BBC-u, godinu dana nakon što se Charles odvažio priznati svoj preljub u televizijskom intervjuu. Diana je Charlesa zatim prevarila s nekoliko muškarca.[8] Kraljica nije kaznila ni Charlesa ni Dianu, iako je u Engleskoj preljub sa ženom kralja ili prijestolonasljednika smatran veleizdajom (koja se kažnjavala smrću) još od 1351. godine.
Princ i princeza od Velsa prestali su živjeti zajedno 9. decembra 1992. godine. U tom momentu Dianini odnosi s pojedinim članovima kraljevske porodice je poljuljan. Dobra prijateljica joj je ostala Sarah, vojvotkinja od Yorka, žena Charlesovog mlađeg brata Andrewa.
U decembru 1995. godine kraljica Elizabeta II je zatražila od Charlesa i Diane da se razvedu.[9] Diana i Charles su se razveli 28. augusta 1996. godine.[10] Diana je primila svotu novca od 17,000,000 funti, zajedno sa zakonskom naredbom kojom joj se zabranjuje daljnje raspravljanje o razvodu. Iste godine su se razveli vojvoda i vojvotkinja od Yorka, pa je kraljica donijela odredbu kojom se svim bivšim supružnicima članova kraljevske porodice oduzima pravo oslovljavnja sa Vaša Kraljevska Visosti. Kraljica je, međutim, i dalje priznavala Dianu kao člana kraljevske porodice; ona je bila majka njenih unuka, od kojih će jedan najvjerovatnije postati kralj.[11]
Brak sa Camillom Parker-Bowles
[uredi | uredi izvor]
Brak sa Charlesom bivšom djevojkom i ljubavnicom za vrijeme braka sa ledi Dianom je bio kontroverzno pitanje; oboje su bili razvedeni, ali problem je predstavljao Camillin razvod zato što je njen bivši suprug bio živ. Naime, Crkva Engleske, čiji poglavar Charles treba postati u budućnosti, nije priznavala razvod, te je u njenim očima Camilla bila još uvijek u braku sa svojim prvim mužem. Sa druge strane, onaj ko nije priznavao Charlesov razvod nakon Dianine smrti vidio ga je kao udovca.
Dana 10. februara 2005. godine objavljeno je da će princ od Velsa oženiti Camillu Parker-Bowles 8. aprila iste godine u dvorcu Windsor, te da će ceremonija biti građanskog tipa. Lokacija je kasnije promijenjena, iz bojazni da bi dvorac Windsor zbog civilnog vjenčanja princa od Velsa mogao biti otvoren ostalim građanima za vjenčanja, te je izabran Guidhall. Dana 4. aprila vjenčanje je odgođeno za 9. april kako bi princ od Velsa imao vremena prisustvovati sahrani pape Ivana Pavla II.
Po njihovom vjenčanju objavljeno je da Camilla, iako joj je to zakonski omogućeno, neće koristiti titulu princeze od Velsa, pošto se ta titula još uvijek vezala uz ime Charlesove prve supruge. Isto tako je objavljeno da Camilla neće koristiti titulu kraljice kada Charles postane kralj, već da će biti oslovljavana kao princeza-pratilja. Međutim, ako parlament ne izda poseban zakon koji određuje njen status, ona će zakonski biti kraljica.
Reference i bilješke
[uredi | uredi izvor]- ^ Budući da je član kraljevske porodice koji ima titulu, princ Charles zakonski nema prezime. U slučaju da odluči koristiti prezime u nekim situacijama, za prezime bi uzeo Windsor-Mountbatten.
- ^ "ARE YOU AN "ACE" AT KINGS AND QUEENS?". Arhivirano s originala, 16. 6. 2008. Pristupljeno 27. 4. 2008.
- ^ "Službena stranica". Arhivirano s originala, 25. 8. 2011. Pristupljeno 27. 4. 2008.
- ^ "Time Australian Broadcasting Corporation". Arhivirano s originala, 4. 6. 2008. Pristupljeno 27. 4. 2008.
- ^ The life of Diana, Princess of Wales
- ^ "Prince forgets an important date as royal marriage ends". Arhivirano s originala, 26. 5. 2008. Pristupljeno 13. 7. 2021.
- ^ On This Day 1981: Charles and Diana marry
- ^ "24sata - Princeza Diana prevarila je Charlesa s pet muškaraca". web.archive.org. 22. 6. 2008. Arhivirano s originala 22. 6. 2008. Pristupljeno 8. 9. 2022.CS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)
- ^ "SPECIAL: PRINCESS DIANA, 1961-1997". web.archive.org. 12. 4. 2009. Arhivirano s originala 12. 4. 2009. Pristupljeno 8. 9. 2022.CS1 održavanje: bot: nepoznat status originalnog URL-a (link)
- ^ Timeline: Diana, Princess of Wales
- ^ Princess Diana unlawfully killed
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
Charles III na Wikimedia Commonsu
| Prethodnik: Elizabeta II |
Kralj Ujedinjenog Kraljevstva 2022– |
Nasljednik: / |