Razlika između verzija stranice "Blok periodnog sistema elemenata"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
No edit summary |
No edit summary |
||
| Red 1: | Red 1: | ||
{{Nedostaju izvori}} |
{{Nedostaju izvori}} |
||
{{Spasi članak|C3r4}} |
|||
[[Datoteka:Bloques_tabla_peri%C3%B3dica.png|mini|Blokovi [[periodni sistem elemenata|periodnog sistema elemenata]]]] |
[[Datoteka:Bloques_tabla_peri%C3%B3dica.png|mini|Blokovi [[periodni sistem elemenata|periodnog sistema elemenata]]]] |
||
Verzija na dan 11 mart 2018 u 18:09
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Blok periodnog sistema elemenata je grupa hemijskih elemenata čiji elektroni najvišeg nivoa popunjavaju isti tip atomske orbitale:
Periodni sistem
D-blok
d-blok periodnog sistema sadrži elemente koji najčešće imaju popunjene s-orbitale zadnjeg kvantnog nivoa (ns2), a djelomično popunjene d-orbitale predzadnjeg kvantnog nivoa ((n-1)d1-10) u neutralnom atomu ili nekom od iona. Elementi d-bloka se nazivaju i prelazni elementi, a u periodnom sistemu se nalaze od 3. do 11. grupe. Elementi 12. grupe periodnog sistema, cink, kadmij i živa imaju potpuno popunjene (n-1)d orbitale, pa prema tome ne spadaju u prelazne elemente. Prema IUPAC-u oni se svrstavaju u tzv. post-prelazne elemente. U prelazne elemente također spadaju lantan i aktinij, kao članovi 3. grupe, dok se lantanoidi i aktinoidi nazivaju elementima f-bloka.
F-blok
Elementi f-bloka ili unutrašnji prelazni elementi su elementi čiji elektroni najvišeg nivoa popunjavaju f atomske orbitale. Dijeli se u dvije serije: lantanoidi i aktinoidi. Većina ovih elemenata gradi ionske spojeve u kojima su prisutni kao trovalentni kation M3+.
P-blok
Elementi p-bloka su elementi koji u valentnoj ljusci, osim ns2 elektrona imaju i np1-6 elektrone. U p-elemente ne spadaju vodik i helij, jer su njihove elektronske konfiguracije 1s1 i 1s2.
Grupe p-bloka su:
- 13: Grupa bora
- 14: Grupa ugljika
- 15: Grupa dušika
- 16: Halkogeni
- 17: Halogeni
- 18: Plemeniti plinovi
Elementi p-bloka kao elementarne tvari mogu biti metali, polumetali i nemetali. Nastupaju u različitim oksidacionim stanjima gradeći ionska i kovalentna jedinjenja. Maksimalna oksidaciona stanja odgovaraju sumi valentnih s i p elektrona. Članovi parnih grupa (14. i 16.) grade stabilna parna oksidaciona stanja (ugljik(IV): CO2, silicij(IV): SiO2, olovo(IV): PbO2; ugljik(II): CO, kalaj(II): SnCl2, olovo(II): PbSO4) a članovi neparnih grupa (13., 15. i 17.) su stabilni u neparnim (aluminij(III): Al2O3; dušik(V): HNO3; hlor(VII): HClO4)
S-blok
Elementi s-bloka u periodnom sistemu elemenata čine alkalni metali, zemnoalkalni metali, vodik i helij. Kod ovih elemenata elektroni najvišeg energetskog nivoa pupunjavaju s atomsku orbitalu. Isključujući hidrogen i helij, svi elementi s-bloka lahko otpuštaju elektron dajući kation. Zbog toga su to jaka redukciona sredstva. Elektronska konfiguracija helija je izuzetno stabina, pa on pripada grupi plemenitih plinova.