Albanski jezik
| Albanski jezik gjuha shqipe, shqipja | |
|---|---|
| Regije govorenja | Balkan |
| Države govorenja |
|
| Jezička porodica |
|
| Broj govornika | više od 7,6 milliona[1] |
| Službeni status | |
| Služben u |  Albanija Kosovo Sjeverna MakedonijaRegionalni ili lokalni službeni jezik u:  Crna Gora |
| Regulator(i) | Akademia e Shkencave e Shqipërisë |
| Jezički kod | |
| ISO 639-1 | sq |
| ISO 639-2 / 5 | sqi |
| ISO 639-3 | sqi |
| Također pogledajte: Jezik | Jezičke porodice | Spisak jezika | |
Albanski jezik (alb. Gjuha shqipe ili shqipja) čini samostalnu indoevropsku jezičnu podgrupu. Albanskim govori više od 7,4 miliona ljudi u Albaniji, Kosovu, Makedoniji, Crnoj Gori i nekim drugim evropskim državama (Italija, Grčka, Njemačka). Poznat je od 15. vijeka, a dijeli se na dvije velike varijante: gegijsku na sjeveru Albanije, Kosovu i Makedoniji i toskijsku na jugu Albanije.
Albanski jezik je službeni jezik Albanije,[2] i jedan od dva službena jezika Kosova[3] i Makedonije. Albanski jezik je u službenoj upotrebi u tri crnogorske općine (Ulcinj, Plav, Tuzi)[4][5] i u tri srbijanske općine (Preševo, Bujanovac, Medveđa).[6] Arbereški jezik, kao jezik Albanaca u Italiji, je zaštićen zakonom.[7] Po Evropskoj povelji o regionalnim ili manjinskim jezicima, albanski jezik je zaštićen u Srbiji (2006), Crnoj Gori (2006), Rumuniji (2007) i Bosni i Hercegovini (2010).[8]
Abeceda
[uredi | uredi izvor]Albanska abeceda ima 36 slova: a, b, c, ç, d, dh, e, ë, f, g, gj, h, i, j, k, l, ll, m, n, nj, o, p, q, r, rr, s, sh, t, th, u, v, x, xh, y, z, zh.
Albanska abeceda čita se otprilike slično kao i bosanska, uz par izuzetaka:
-y se čita kao njemačko ü ili francusko u
-x se čita kao italijansko z u "zero", "azzuro"
-xh se čita kao dž
-gj se čita kao đ
-ç se čita kao č
-q se čita kao ć
-ë se čita kao francusko e ili tursko ı (tzv. poluglasnik)
-sh se čita kao š
-zh se čita kao ž
-dh se čita kao englesko th
-l se čita kao lj
-ll se čita kao l
Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ Gheg 4,156,090 + Tosk 3,035,000 + Arbereshe 260,000 + Arvanitika 150,000 = 7,601,090. Gordon, Raymond G, Jr (2005). SIL International (ured.). Ethnologue, Languages of the World (15 izd.). Dallas, Texas..
- ^ KUSHTETUTA E REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË – wipo.int
- ^ KUSHTETUTA E REPUBLIKËS SË KOSOVËS Arhivirano 29. 8. 2017. na Wayback Machine – kryeministri-ks.net/
- ^ KUSHETUTA E MALIT TË ZI Arhivirano 5. 3. 2016. na Wayback Machine – minmanj.gov.me
- ^ Evropska Povelja o regionalnim i manjiskim jezicima u crnoj Gori– coe.int
- ^ SISTEM ZAŠTITE MANJINA U REPUBLICI SRBIJI – Nevena Gojković Arhivirano 30. 6. 2017. na Wayback Machine – kas.de
- ^ Legge 15 Dicembre 1999, n. 482 "Norme in materia di tutela delle minoranze linguistiche storiche Arhivirano 12. 5. 2015. na Wayback Machine" pubblicata nella Gazzetta Ufficiale n. 297 del 20 dicembre 1999
- ^ Languages covered by the European Charter for Regional or Minority Languages – coe.int
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]