Praindoevropski jezik
| Praindoevropski jezik | |
|---|---|
| Regije govorenja | Evropa, Južna i Srednja Azija |
| Jezička porodica |
|
| Jezički kod | |
| Također pogledajte: Jezik | Jezičke porodice | Spisak jezika | |
Praindoevropski jezik (skr. PIE) jest lingvistička rekonstrukcija zajedničkog pretka indoevropskih jezika. Bio je prvi predloženi prajezik koji je prihvatila većina lingvista. U njegovoj rekonstrukciji urađeno je daleko više posla nego u rekonstrukciji bilo kojeg drugog prajezika i daleko je najshvaćeniji od svih prajezika svog vremena. Tokom 19. stoljeća većina lingvističkog rada bila je posvećena rekonstrukciji praindoevropskog ili drugih prajezika nastalih iz njega, kao što je pragermanski, i većina današnjih tehnika u lingvističkoj rekonstrukciji u sklopu historijske lingvistike (npr. komparativna metoda i metoda unutrašnje rekonstrukcije) razvijene su kao rezultat toga. Ove metode zaslužne su za sve što se danas zna o PIE budući da ne postoje pisani tragovi ovog jezika.
Naučnici procjenjuju da se PIE možda govorio kao jedan jezik (prije nego što je počelo raščlanjivanje) oko 3500. p. n. e. iako procjene različitih autoriteta mogu varirati i više od milenija. Date su brojne hipoteze o porijeklu i širenju PIE; među lingvistima je najpopularnija Kurganska hipoteza, prema kojoj je PIE nastao u Pontijsko-kaspijskoj stepi u Istočnoj Evropi. Karakteristike kulture govornika PIE, poznatih kao Praindoevropljani, također su rekonstruirane na osnovu zajedničkog vokabulara najranijih potvrđenih indoevropskih jezika.
Postojanje PIE prvi je pretpostavio William Jones u 18. stoljeću. On je posmatrao sličnosti između sanskrita, starogrčkog i latinskog jezika. Do početka 20. stoljeća razvijeni su dobro definirani opisi PIE, koji su prihvaćeni i danas (s nekim usavršavanjima). Najveći napredak u 20. stoljeću u ovom području bilo je otkriće anadolijskih i toharskih jezika i prihvatanje laringalne teorije. Anadolijski jezici podstakli su i veliku ponovnu evaluaciju teorija koje se tiču razvoja raznih zajedničkih indoevropskih jezičkih karakteristika i obima u kojem su te karakteristike bile prisutne u PIE. Predložene su veze sa drugim jezičkim porodicama, uključujući uralske jezike, ali one ostaju kontroverzne.
Za PIE se smatra da je imao složen morfološki sistem, koji je uključivao flektivne sufikse, kao i prijevoj samoglasnika. Imenice i glagoli imali su složen sistem deklinacije i konjugacije.
Reference
[uredi | uredi izvor]- Beekes, Robert S. P. (1995). Comparative Indo-European Linguistics. Amsterdam: Benjamins. ISBN 90-272-2150-2. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- Kapović, Mate (2008). Uvod u indoeuropsku lingvistiku: pregled jezika i poredbena fonologija. Zagreb: Školska knjiga. ISBN 978-953-150-847-6. Arhivirano s originala, 26. 11. 2009. Pristupljeno 6. 1. 2016. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- Mallory, James Patrick (2006). Indoeuropljani: zagonetka njihova podrijetla. Zagreb: Školska knjiga. ISBN 953-0-61568-X. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- Fortson, Benjamin W. (2004). Indo-European Language and Culture: An Introduction. Malden, Massachusetts: Blackwell. ISBN 1-4051-0315-9. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)