Ibn-Tejmije
Ibn-Tejmije | |
|---|---|
| Rođenje | 22. januar 1263. Haran, Turska |
| Smrt | 20. septembar 1328 (65 godina) |
Ibn-Tejmije (ar. ابن تيمية) je bio filozof, teolog i logičar. Rođen je 10 Rebiul Evela, 661. po Hidžri, (1263) u gradu Harranu u provinciji Džezire. Porodica mu je bila veoma poznata po nauci. Njegov otac Abdul-Halim je bio učenjak hadisa, a njegov djed Medždudin Abul Barakat je pisac Muntakha Akhbar. Ibn Tejmija je rođen u vrijeme velikih vjerskih i političkih događanja. Samo pet godina prije njegovog rođenja, tatari su razorili i opustošili Bagdad, a njegova familija je morala da se preseli u Damask, dok je on još bio mali dječak. Zvjerstva mongola je bez sumnje ostavilo dubok uticaj na dječaka, koji je od tada duboko zamrzio tlačenje, koje ga je tada poticalo na hrabrost u borbi protiv neprijatelja. Život ibn Tejmije se odlikuje u njegovim nastojanjima da se razvije u mnogim oblastima nauke. Ibn Tejmija je bio bistre naravi i jakog karaktera. Njegova nauka i primjena vjere se ne odnosi samo na jedan mezheb,iako je prema porijeklu pripadao hambelijskom mezhebu, već pokušaj utjelovljena svih pravaca u fikhu i akaidu u jedan pravac i time ujediniti zajednicu muslimana u borbi protiv tatara.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Ibn-Tejmije je rođen 1263 godine u Harranu Turska iz poznate familije teologa. Njegov djed Abu al-Barkat Madžd ad-din ibn Tajmija al-Hanbali (u. 1255.) je bio poznati učitelj hanbelijskog fikha, a bila su poznata i učenjačka iskustva njegovog oca Šihaba al-din Abdul-Halima ibn Tajmije (u. 1284). Zbog mongolske invazije Ibn Tajmijina porodica se seli u Damask koji je bio pod vladavinom egipatskih Memluka. Njegov otac je predavao s minbera Umejadske džamije te Ibn Tejmija je nastojao da slijedi Abdul-Halimove stope studirajući sa najvećim učenjacima toga vremena. Upoznao je sebe sa sekularnim i religijskim naukama (Akaid i Fikh) njegovog vremena, a predavao je pažnju i arapskoj kniževnosti i leksikografiji, te studirao matematiku i kaligrafiju. Pored religijskih nauka studirao je jurisprudenciju od njegovog oca i postao je pravim predstavnikom hanbelijske škole i mišljenja. Mada je on ostao vjeran toj školi, čijom je doktrinom ovladao, on se također upoznaje sa ostalim znanjem islamskih disciplina Kurana i hadisa, te proučava teologiju i filozofiju. Bio je poznat po osporavanju mnogih stavova sufizma, šiizma i kršćanstva. Njegov student Ibn Kajim al-Dževzije je napisao poznatu poemu "O Kristovi obožavaoci" gdje je ispitana dogma trojstva podupirana od mnogih kršćanskih sekti.
Njegov problem sa vlastima je počeo kad je potpisao sa delegacijom uleme da razgovara sa Gazan-hanom o zaustavljanju njegovih napada na muslimane. Izvješteno je da se ulema nije usudila ništa reći vladaru osim Ibn-Tejmije. Bio je pritvaran nekoliko puta zbog sukoba s idžmom odnosno pravnicima i teolozima tog vremena. Zadnjih petnaest godina života proveo je u Damasku. Najpoznatiji njegovi studenti i Ibn Kajim su bili na udaru obnovljenih progona. Od augusta 1320. do 1321. Ibn Tajmija je po naredbi iz Kaira bio zatvoren u citadeli u Damasku zbog podržavanja doktrine smanjenja lahkoće sa kojom bi jedan musliman mogao rastaviti sa svojom ženom. Umro je u Damasku 1328. i sahranjen je van muslimanskog mezarja.