Mongolsko Carstvo
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Mongolsko carstvo Mongolyn Ezent Güren |
||||
|---|---|---|---|---|
| 1206. - 1368. | ||||
|
||||
 Položaj na karti
|
||||
| Glavni grad | Avarga (1206. - 1235.) Karakorum (1235. - 1260.) Kanbalik (1260. - 1368.) |
|||
| Službeni jezik | Mongolski, Kineski, Turkijski, Perzijski | |||
| Državno uređenje | Izborna monarhija kasnije nasljedna monarhija | |||
| Površina | ||||
| - | Ukupno | 33.000.000 km2 | ||
Mongolsko carstvo (mongolski: Mongolyn Ezent Güren) je tokom 13. i 14. stoljeća bilo najveće carstvo u historiji svijeta. Na teritorijalnom vrhuncu, Mongolsko carstvo se protezalo od srednje Evrope na zapadu do Japanskog mora na istoku, i od Sibira na sjeveru do Indijskog potkontinenta, Indokine i iranske visoravni na jugu. Britansko carstvo je bilo veće po apsolutnoj površini, ali za razliku od Mongolskog nije bilo na neprekinutoj kopnenoj površini.
Carstvo je osnovao Džingis Kan 1206, nakon ujedinjavanja mongolskih nomadskih plemena. Tokom svog postojanja, Mongolsko carstvo je olakšalo kulturnu i trgovinsku razmjenu između Istoka, Zapada i Bliskog Istoka. Nakon smrti Kublaj kana 1294. godine, Mongolsko carstvo se podijelilo na 4 kanata ili carstva, svako sa svojim zasebnim interesima i ciljevima: Zlatna Horda na sjeverozapadu, Čagatajski kanat na zapadu, Ilkanat na jugozapadu i Dinastija Yuan sa sjedištem u današnjem Pekingu.[1] Tri zapadna kanata su 1304. godine kratkotrajno prihvatila nominalnu vlast dinastije Yuan,[2][3]koja je kasnije svrgnuta od strane kineske dinastije Ming 1368. godine. Mongoli su se vratili u domovinu Mongoliju i nastavili da vladaju pod postimperijalnom Mongolijom.
Historija[uredi | uredi izvor]
Nastanak carstva[uredi | uredi izvor]
Teritorija današnje Mongolije, Mandžurije i sjeverne Kine je u ranom 12. stoljeću bila pod kontrolom dinastije Liao. Ovu dinastiju je 1125. godine svrgnula dinastija Jin koja je preuzela kontrolu nad njenom teritorijom u Mongoliji. Međutim, to je dovelo do rata sa Mongolskom konfederacijom kojom je vladao Kabul kan, pradjed Džingis kana. Naime, u to vrijeme teritorija Mongolije je bila sastavljena od pet moćnih konfederacija: Kereidi, Naimani, Merkiti, Mongoli i Tatari. Kako bi ih oslabili, dinastija Jin je pokušala zaratiti Mongole i Tatare u cilju lakšeg preuzimanja teritorije. U toj međusobnoj svađi došlo je do ubistva Kabulovog nasljednika Ambagai kana od strane Tatara što je pokrenulo Mongolski kontranapad 1143. godine. Nakon Mongolskog kontranapada, dinastija Jin je promijenila svoju politiku potpisujući mirovni sporazum sa Mongolima 1147. godine. Međutim, Mongoli su nastavili napade na Tatare kako bi osvetili smrt svog kana, ali su ih porazili Tatari i dinastija Jin 1161. godine.
Reference[uredi | uredi izvor]
 |
Category:Mongol Empire na Wikimedia Commonsu. |
Nedovršeni članak Mongolsko Carstvo koji govori o historiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.