Opijum

Uzimanje opijuma iz maka

Opijum (iz starogrč. ὄπιον, preko lat. opium - biljni sok) je osušeni mliječni sok koji se dobija iz nezrelih makovih glavica (Papaver somniferum) zarezivanjem. U farmakopejskom (standardnom) obliku je poluprozirna smeđa čvrsta tvar, karakterističnog "čvrsto-smolastog" preloma i konstitucije, karakterističnog mirisa i okusa. Kod registrovanih oblika opijuma propisano je međunarodnim dogovorima kakav "pečat" svaki oblik opijuma iz pojedinih zemalja ima (radi lakšeg raspoznavanja među stručnjacima), a koje ga službeno proizvode (za područja bivše Jugoslavije to su područja Makedonije i južne Srbije). Sadrži oko 25 alkaloida, aktivnih supstanci zbog kojih ima narkotička svojstva. Od alkaloida je najzastupljeniji morfin te nakon njega kodein. Kvalitet opijuma se procjenjuje po količini alkaloida morfina, te zavisi od sredine u kojoj raste mak. Najkvaliteniji mak na svijetu raste u Makedoniji i sadrži oko 17% do 22% morfina. Alkalodi opijuma se koriste u medicini kao analgetici (morfin je još uvijek najučinkovitiji analgetik iako ne olako propisivan zbog adiktivnih svojstava), za suzbijanje suhog, neproduktivnog kašlja (kodein).