Putevi u srednjovjekovnoj Bosni
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Putne komunikacije u srednjovjekovnoj Bosni naslanjaju se na ranije ilirske i rimske putne komunikacije kao osnovne trase puteva. To su kolski i karavanski putevi trasirani dolinama rijeka i preko planinskih visova kojima su najstariji stanovnici savladavali udaljenosti između sjevernijih planinskih i južnih primorskih dijelova ovog područja.
Kroz srednji vijek ta je mreža usavršavana prema razvoju države i ekonomije, a ona je ostala u nasljeđe i savremenom dobu po prepoznatljivim glavnim pravcima. Glavne komunikacije predstavljale su povezivanje Bosne sa Dubrovnikom i Splitom, centrima koji su Bosancima omogućavali izlazak u mediteranski i zapadnoevropski svijet. Glavni put koji je spajao Dubrovnik i bosanske vladarske rezidencije i rudarska središta u centralnoj Bosni zvao se Via Narenta. Išao je od Dubrovnika preko Drijeva, dolinom Neretve koju napušta presjecajući planinske vijence Prenja do Vrapča i Konjica, a onda dalje prema Visokom.
Druga značajna komunikacija zvala se Via Bosne ili Via Drine. Ona je išla od Dubrovnika prema istočnim dijelovima Bosanskog kraljevstva do Srebrenice. Iz Dubrovnika je put skretao u Trebinje, a dalje preko Čemernog izlazio na Foču i preko Goražda uz Drinu do Borča, Prače, Višegrada i Srebrenice. Foča je bila čvorište odakle se put račvao prema Despotovini spajajući se sa čuvenim Carigradskim drumom koji je išao linijom Beograd-Carigrad. Put prema Kotoru račvao se iz Trebinja i izlazio na Zetski put koji je bio žila kucavica Zete. Glavna komunikacija Bosne prema Splitu išla je preko Jajca i Bugojna.
Putovanja su obavljana konjima i kolima u okviru karavana radi bolje zaštite putnika. Na putevima su bile organizirane karavanske stanice u kojima su putnici sa robom mogli da se odmore, prenoće i zamijene svoje tovarne životinje (poput kasnijih hanova i karavan saraja iz osmanskog vremena). Brojne karavanske stanice pretvorile su se u začetke prvih naselja, obzirom da je na tim stanicama domaće stanovništvo nudilo svoje proizvode ili nabavljalo robu koja im je bila potrebna (Gradska naselja u srednjovjekovnoj Bosni).