Zasićeni spoj
U hemiji, zasićeni spoj je hemijski spoj (ili ion) koji se opire reakciji adicije, kao što su hidrogenacija, oksidativni dodatak, i vezivanje Lewisove baze. Termin se koristi u mnogim kontekstima i za mnoge klase hemijskih spojeva. Sve u svemu, zasićeni spojevi su manje reaktivni od nezasićenih spojeva. Zasićenost ili saturacija izvedena je iz latinske riječi saturare, što znači 'ispuniti'.[1]
Nezasićeni spojevi općenitoo provode tipične reakcije adicije koje nisu moguće sa zasićenim spojevima kao što su alkani. Zasićeni organski spoj ima samo jednostruke veze između atoma ugljika. Važna klasa zasićenih spojeva su alkani. Mnogi zasićeni spojevi imaju funkcionalne grupe, npr. alkoholi.
Zasićeni spojevi | |
---|---|
Nezasićeni organski spojevi
[uredi | uredi izvor]Koncept zasićenja može se opisati korištenjem različitih sistema imenovanja, formula i analitičkih testova. Naprimjer, IUPAC nomenklatura je sistem konvencija imenovanja koji se koristi za opisivanje tipa i lokacije nezasićenosti unutar organskih spojeva. "Stepen nezasićenosti" je formula koja se koristi za sumiranje i dijagram količine vodika koju spoj može vezati. Nezasićenost se može odrediti pomoću NMR, masene spektrometrije i IR-spektroskopije, ili određivanjem bromnog ili jodnog broja datog spoja.[2]
Nezasićeni spojevi | |
---|---|
Masne kiseline
[uredi | uredi izvor]Termini zasićeni vs nezasićeni često se primjenjuju na masnokiselinske sastojke masti. Trigliceridi (masti) koji se sastoje od loj izvedeni su iz zasićenih stearinskih i mononezasićenih oleinskih kiselina.[3] Mnoga biljna ulja sadrže masne kiseline s jednom („jednostruko nezasićene“) ili više („polinezasićene“) dvostruke veze u sebi.
Zasićeni i nezasićeni spojevi van organske hemije
[uredi | uredi izvor]Organometalna hemija
[uredi | uredi izvor]U organometalnoj hemiji, koordinativno nezasićeni kompleks ima manje od 18 valentnih elektrona i stoga je podložan oksidativnoj adiciji ili koordinaciji dodatnog liganda. Nezasićenost je karakteristična za mnoge katalizatore. Suprotnost koordinativno nezasićenom je koordinativno zasićeno. Kompleksi koji su koordinativno zasićeni rijetko pokazuju katalitska svojstva.[4][5]
Površine
[uredi | uredi izvor]U fizičkoj hemiji, kada se govori o površinskim procesima, zasićenost označava stepen na kojem je mjesto vezanja potpuno zauzeto. Naprimjer, bazna zasićenost se odnosi na dio izmjenjivih kationa koji su bazni katjoni.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Mosby's Medical, Nursing & Allied Health Dictionary], Fourth Edition, Mosby-Year Book Inc., 1994, p. 1394
- ^ Šablon:March6th
- ^ Alfred Thomas (2002). "Fats and Fatty Oils". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a10_173. ISBN 3527306730.
- ^ Hartwig, J. F. Organotransition Metal Chemistry, from Bonding to Catalysis; University Science Books: New York, 2010. ISBN 1-891389-53-X
- ^ "IUPAC definition of Coordinatively Unsaturated Complex". doi:10.1351/goldbook.C01334. journal zahtijeva
|journal=
(pomoć)