Giovanni Battista Sammartini
Giovanni Battista Sammartini | |
|---|---|
.jpg) Jedini sačuvani portret Giovannija Battiste Sammartinija koji je naslikao Domenico Riccardi[1] | |
| Rođenje | približno 1700 |
| Smrt | 15. 1. 1775. Milano |
| Era | Barok, Klasicizam |
Giovanni Battista Sammartini (približno 1700. - 15. januara 1775.) bio je italijanski kompozitor,[2] violinista, orguljaš, horovođa i učitelj. Christoph Willibald Gluck se ubraja među njegove studente, a mlađi kompozitori, među kojima je i Johann Christian Bach, bili su visoko cijenjeni. Također je primijećeno da su mnoge stilizacije u muzičkim djelima Josepha Haydna slične onima Sammartinija, iako je Haydn poricao bilo kakav utjecaj.[3] Sammartini je posebno povezan s nastankom koncertne simfonije kroz prelazak sa kratkog stila opere-uvertire i uvođenjem nove ozbiljnosti i korištenja tematskog razvoja prije dolaska Haydna i Mozarta. Neka od njegovih djela opisana su kao galant, stil povezan s prosvjetiteljskim idealima, dok je "prevladavajući utisak koji je ostavilo Sammartinijevo djelo je taj da je uvelike doprinio razvoju klasičnog stila, koji je svoj trenutak najveće jasnoće postigao upravo kada se njegov dugi, aktivni život bližio kraju ".[1]
Ponekad ga zamjenjuju sa njegovim starijim bratom Giuseppeom, kompozitorom sa slično plodnim stvaralaštvom, mada ne podjednako poznatim ili utjecajnim, koji je završio u službi Fridrika, princa od Walesa.
Život[uredi | uredi izvor]
Giovanni Battista Sammartini rođen u porodici francuskog emigranta i oboiste Alexisa Saint-Martina i Girolame de Federici u Milanu, na onoj teritoriji kojom je dinastija Habzburg vladala Lombardijom tokom većine njegovog života, a danas je to Italija.
Bio je sedmo od osmoro djece, a muzičku poduku je dobivao od oca. Prvu muziku napisao je 1725. godine: niz vokalnih djela koja su sada izgubljeni. Prestižne položaje maestra di cappella stekao je u Bazilici svetog Ambrozija u Milanu i u Congregazione del Santissimo Entierro 1728. godine, a na tim poslovima je ostao do svoje smrti.[4] Sammartini se brzo proslavio kao crkveni kompozitor i stekao slavu u inostranstvu. Tokom godina pridružio se mnogim crkvama zbog posla (osam ili više sve do njegove smrti)[5]) i pisao muziku za koncertna izvođenja u državnim prigodama i u plemićkim kućama. Iako nikada nije putovao dalje od Milana, stupio je u kontakt s tako zapaženim kompozitorima poput: Johanna Christiana Bacha, Mozarta, Luigia Boccherinija i Christopha Willibalda Glucka, od kojih je posljednji bio njegov student od 1737. do 1741. godine.
Sammartinijeva smrt 1775. bila je neočekivana. Iako je bio visoko cijenjen u svoje vrijeme, njegova muzika je bila ubrzo zaboravljena, a istraživači Fausto Torrefranca, Georges de Saint-Foix i Gaetano Cesari ponovno su je otkrili tek 1913. godine. Zanimljivo je da je većina njegovih preživjelih djela pronađena u izdanjima objavljenim izvan Milana.
Inovacije[uredi | uredi izvor]
Sammartini je uglavnom hvaljen zbog svojih inovacija u razvoju simfonije, možda više nego što su škole mišljenja u Mannheimu i Beču.[6] Njegov pristup simfonijskoj kompoziciji bio je jedinstven po tome što je utjecao na trio sonatne i koncertne forme, za razliku od ostalih kompozitora koji su u to vrijeme svoje simfonije modelirali po uzoru na italijanske uvertire. Njegove simfonije pokretao je ritam i jasnija forma, posebno rana sonata i zaokruženi binarni oblici. Njegova djela nikada nisu prestala biti inventivna, a ponekad su predviđala smjer klasične muzike poput stila Sturm und Drang.[7] Češki kompozitor Josef Mysliveček smatrao je Sammartinija "ocem Haydnovog stila", popularnog osjećaja koji je znatno poboljšao ugled Sammartinija nakon njegove smrti.[8]
Kompozicije[uredi | uredi izvor]
Sammartini je bio plodan kompozitor, a u njegove kompozicije ubrajaju se 4 opere, približno 70 simfonija, deset koncerata i značajna količina kamerne muzike. Od 2004. godine pronađeno je približno 450 poznatih Sammartinijevih djela, iako je izgubljena prilična količina njegove muzike, posebno sakralnih i dramskih djela.[6] Neki od njih mogli su biti izgubljeni i zbog objavljivanja pod drugim imenima, posebno onog njegovog brata, Giuseppea.[6] Njegova najranija muzika bila je za liturgijsku upotrebu.
Na Sammartinijeva djela se, u publikacijama ili na snimcima, poziva bilo brojem opusa koji su dobili za njegova života, bilo J-C brojevima koje su dobili u dolje navedenom Jenkins-Churgin katalogu. Newell Jenkins je prvi put uredio neka Sammartinijeva djela, među kojima su Magnificat (bio je i urednik muzičkih djela Vivaldija, Paisiella i Boccherinija, između ostalih).
Sammartinijeva muzika općenito je podijeljena u tri stilska razdoblja: rani period (1724. - 1739.), koji odražava mješavinu baroknih i predklasičnih oblika, srednji period (1740. - 1758.), Koji sugerira pretklasični oblik, i kasni period (1759. - 1774), koji pokazuje klasične utjecaje.[4] Sammartinijev srednji period smatra se najznačajnijim i najpionirskijim tokom kojeg su njegove kompozicije u galantnom muzičkom stilu nagovijestile klasičnu eru koja dolazi.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Cattoretti, Anna, ed. Giovanni Battista Sammartini and His Musical Environment. Brepolis, 2004.
- ^ "Giovanni Battista Sammartini | Baroque, Symphonies, Oboe Concertos | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). Pristupljeno 17. 12. 2023.
- ^ Churgin, Bathia: "Sammartini [St Martini, San Martini, San Martino, Martini, Martino] Giovanni Battista", Grove Music Online ed. L. Macy (Accessed [21 March 2007]), [1] Arhivirano 16. 5. 2008. na Wayback Machine
- ^ a b Marley, Marie. Giovanni Battista Sammartini: Il Pianto Della Pie Donne. (A-R Editions: 1990), vii.
- ^ Churgin, Bathia (1975-01). "G. B. Sammartini and the Symphony". The Musical Times. 116 (1583): 26. doi:10.2307/958863. ISSN 0027-4666. Provjerite vrijednost datuma u parametru:
|date=(pomoć) - ^ a b c Sammartini, Giovanni Battista. The Symphonies of G. B. Sammartini. Ed. Bathia Churgin. Cambridge: Harvard University Press, 1968.
- ^ Churgin, Bathia: 'Sammartini [St Martini, San Martini, San Martino, Martini, Martino] Giovanni Battistam', Grove Music Online ed. L. Macy (Accessed [21 March 2007]), [2] Arhivirano 16. 5. 2008. na Wayback Machine
- ^ Downs, Philip G. (1992). Classical Music. New York: Norton. str. 74. ISBN 0-393-95191-X.